Những đứa trẻ được "bật đèn xanh" yêu sớm

''Mẹ bảo hồi bằng tuổi cháu cũng yêu một bạn cùng lớp mà bạn đó yêu người khác nên hiểu tâm trạng cháu'', cô bé kể.

Trâm biết yêu từ cuối năm lớp 6, khi bắt đầu bước vào tuổi dậy thì. Cô bé chủ động tỏ tình với bạn trai cùng lớp bằng thư tay và hộp kẹo hình trái tim đặt ở ngăn bàn. Nhận được hồi đáp của ''crush'' đồng ý hẹn hò, Bích Trâm kể ngay với mẹ. ''Mẹ còn bảo cháu rủ bạn đến nhà chơi, nhưng cháu thấy chưa đến lúc'', Bích Trâm nói.

Cô bé kể thêm mẹ còn khuyến khích học đan khăn len tặng bạn hay rủ bạn đi học cùng lớp tiếng Anh. Nhưng mối tình đầu chỉ kéo dài được vài tháng ở giai đoạn nắm tay, thơm má. Cô bé là người chủ động chia tay do thấy bạn trai "không ga lăng", mặt lại nhiều mụn.

Trâm nói với mẹ rằng mình "không được may mắn trong chuyện tình cảm", khi các bạn đều tìm được người xứng đôi, còn mình lại đang trong tình cảnh đơn phương. Chị Hồng Hạnh bật cười, khuyên con nên học thật giỏi, năng nổ trong các hoạt động để hấp dẫn hơn trong mắt các bạn nam và có cơ hội gặp bạn giỏi, tốt hơn.

"Cháu biết mục đích cuối cùng của mẹ vẫn là muốn cháu phải chăm học thôi nhưng vẫn thích nói chuyện với mẹ", Trâm nói.

Đầu năm nay, Minh Thành đang học lớp 8 công khai tình cảm với bạn gái học trên một lớp với tất cả mọi người vì bố mẹ, thầy cô không ai cấm đoán hay phản đối.

Thành và bạn gái học chung trường, nhà cách nhau vài xóm nhỏ. Hai trẻ chơi chung với một nhóm. Thành mến bạn vì "nhỏ nhỏ, đáng yêu" lại học giỏi. Hai đứa đi chơi riêng vài lần sau ba tháng yêu và đã nắm tay. Bố mẹ hai bên biết con có người yêu khi cô bé mặc áo có tên Thành đến trường.

Thành cho biết chưa bao giờ có cảm giác nhớ nhung, quyến luyến bạn gái nào như vậy. Cậu kể mất mấy ngày liền cân nhắc rồi mới tỏ tình, vui vì cô bé cũng thích mình.

Bố mẹ cậu ngạc nhiên khi người yêu của con là học sinh giỏi nhất trường. "Mẹ bảo cháu phải cố học giỏi cho xứng với nhau, cháu thấy cũng đúng", cậu bé có học lực trung bình khá, nói. Thành cho rằng những rung động của mình là thật và không có gì xấu hổ để phải che giấu bố mẹ, bạn bè hay bị cấm đoán.

Chị Thu Hoài, 40 tuổi, mẹ Minh Thành tin rằng những cảm xúc yêu đương của con chỉ là nhất thời nên để con tự nhiên. "Tình cảm của con trong sáng, đáng yêu, không có gì phải cấm cản", người mẹ nói.

Chị Hoài là giáo viên mầm non, chồng kinh doanh tự do nên đều bận rộn. Người mẹ thừa nhận không thể dành nhiều thời gian cho con và chưa thể hiểu hết những thay đổi tâm sinh lý của con. Chị nghĩ khi có bạn khác giới, con thêm người bộc bạch, chia sẻ những điều khó nói. "Bằng tuổi con tôi cũng có bạn khác giới như vậy để tâm sự đủ điều, khi mà không thể nói chuyện với bố mẹ", chị nói.

Thay vì cấm cản, chị gặp bố mẹ của bạn gái con để hỏi quan điểm. Thấy họ nghĩ giống mình, hai bên thỏa thuận "con ai người ấy răn" để lũ trẻ vừa được sống đúng với cảm xúc lại giữ sự trong sáng.

Chuyên viên tâm lý Đào Lê Tâm An, nghiên cứu sinh ngành Tâm lý học, trường ĐH Sư phạm TP Hồ Chí Minh, cho biết ở giai đoạn tiền dậy thì và dậy thì, cơ thể trẻ có nhiều thay đổi, hormone sinh dục phát triển mạnh mẽ, tạo tiền đề cho sự phát triển nhu cầu gắn kết tình cảm. Ngoài ra, ảnh hưởng của phim ảnh, sách truyện hoặc các câu chuyện giữa bạn bè cũng kích thích sự tò mò, khiến trẻ yêu sớm.

Trong một số khảo sát, nghiên cứu trên quy mô nhỏ ở Việt Nam của tiến sĩ Đào Nguyễn Diệu Trang (ĐH Y - Dược Huế), khoảng 16-17% trẻ vị thành niên thừa nhận có tình cảm yêu đương.

Hơn 20 năm phụ trách mục giải đáp thắc mắc tâm lý của một tờ báo dành cho lứa tuổi học trò, nhà báo Hoàng Anh Tú nhận thấy khoảng 70% câu hỏi liên quan đến chuyện tình yêu.

Trong các buổi tư vấn với học trò, chuyên gia Tâm An nhận thấy đa phần học sinh vẫn sợ bị người lớn ngăn cấm, trách phạt nếu biết mình đã yêu. Tuy nhiên, ông nhận thấy hiện nay nhiều phụ huynh đã cởi mở hơn khi con em yêu sớm. Có những gia đình chủ động hỏi trẻ về việc thích ai, để ý ai và hào hứng khi con tiết lộ đã có nụ hôn đầu.

Chuyên viên tư vấn tâm lý cho rằng cách tiếp cận cởi mở này sẽ giúp cha mẹ và con dễ kết nối hơn. Khi đó, nếu trẻ vướng mắc trong chuyện tình cảm hoặc cần tìm hiểu kiến thức về tình dục an toàn, trẻ sẽ tìm đến cha mẹ đầu tiên.

Theo thạc sĩ Tâm lý Lê Minh Huân (Trung tâm Ứng dụng Tâm lý- Giáo dục An Nhiên, TP Hồ Chí Minh), nếu cha mẹ cấm đoán, trẻ sẽ thấy bị ức chế, tổn thương tâm lý vì không được thấu hiểu, đồng cảm và hỗ trợ để trưởng thành hơn trong các mối quan hệ. Ngược lại, nếu cha mẹ cổ vũ lại khiến con sa đà vào yêu đương, học tập sa sút, kiềm chế bản thân kém.

"Nên để mọi chuyện tự nhiên và nương theo cảm xúc, nhận thức, kỹ năng các con có, đặt việc học làm trọng tâm, biến tình cảm thành động lực chứ không phải áp lực triệt tiêu tinh thần học tập'', ông Huân nói.

Chuyên viên tâm lý Đào Lê Tâm An lưu ý cha mẹ nên giữ thái độ cởi mở khi con yêu sớm, đồng thời cũng có những cuộc trò chuyện nghiêm túc, chất lượng về xây dựng tình cảm tuổi học trò, các biện pháp phòng tránh thai hoặc các bệnh lây qua đường tình dục.

Ông An khuyên phụ huynh bên cạnh trao đổi với con về giới hạn an toàn về sức khỏe, có thể mượn việc trẻ hứng thú với tình yêu để thúc đẩy trẻ tự hoàn thiện chính mình, giống bố mẹ Minh Thành hay Bích Trâm.

Minh Thành và mẹ đã có một buổi trò chuyện nghiêm túc về mối tình đầu. "Mẹ cháu bảo nếu quan hệ tình dục với bạn ở tuổi này, dù hai đứa tự nguyện thì vẫn là phạm pháp", cậu nói. Thành cũng được mẹ mua cho sách về giáo dục giới tính để đọc và tự lên mạng tìm hiểu.

Là con gái, Bích Trâm được mẹ dạy về giáo dục giới tính từ sớm. "Mẹ bảo nếu bạn trai yêu cháu thì phải tôn trọng quyết định của cháu, không đòi hỏi theo ý bạn", Trâm nói.

Chuyên gia tâm lý học đường Lê Minh Huân khuyên khi bước vào yêu, dù là tình yêu tuổi học trò thì đều là dấu hiệu của sự trưởng thành nên các bạn học sinh phải chắc chắn mình suy nghĩ, hành động có trách nhiệm.

"Khi con nghiêm túc trong tình cảm, thành tích học tập tốt hơn sẽ tạo niềm tin cho phụ huynh, từ đó dễ nhận được sự đồng tình hoặc ít cấm cản hơn", anh khuyên.

Có bạn gái học trên một lớp, lại học giỏi, Minh Thành thường xuyên được kèm cặp và nhắc nhở chuyện học hành. Vì muốn chứng tỏ bản thân với bạn gái, cậu cũng chăm chỉ vá kiến thức hổng để thi cuối kỳ.

"Cháu mà điểm thấp thể nào bố mẹ cũng mắng, đổ lỗi do yêu vào nên mới thế", Thành nói.

* Tên nhân vật trong bài đã đổi.