Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp có hiệu lực từ ngày 1-1-2012. Các đơn vị trong ngành thuế tỉnh đang tổ chức phát và thu tờ kê khai thuế.
Với các dự án đô thị dở dang như thế này, cơ quan thuế đang gặp khó khăn trong việc xác định diện tích
thuế sử dụng đất phi nông nghiệp
Tuy nhiên, đến thời điểm này đã nảy sinh nhiều khó khăn, vướng mắc.
Đến hết tháng 4 - 2012, Chi cục Thuế huyện Ninh Giang đã phát hơn 42 nghìn bộ tờ khai đến các đối tượng người nộp thuế và đang tiến hành thu. Ông Nguyễn Ngọc Hoàn, Chi cục trưởng Chi cục thuế huyện cho biết: Khó khăn lớn nhất hiện nay là việc cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) trên địa bàn còn đạt thấp, và còn nhiều trường hợp chưa được cấp GCNQSDĐ. Đặc biệt, hiện chưa có cơ sở dữ liệu phục vụ kiểm tra đối chiếu tính chính xác về diện tích đối với các hộ khi thực hiện kê khai. Vì vậy, không ít hộ kê khai giảm so với thực tế. Nhiều trường hợp, cơ quan thuế không thể liên hệ được với đối tượng nộp thuế do chủ hộ sử dụng đất đi nước ngoài, làm ăn xa... Theo hướng dẫn của Bộ Tài chính khi thu tờ khai của đối tượng nộp thuế phải kèm theo giấy chứng minh nhân dân (phô-tô) của chủ hộ. Nhưng khi tiến hành thu tờ khai thì hầu hết các gia đình đều không phô-tô chứng minh nhân dân với rất nhiều lý do như: địa phương không có máy phô-tô, phát sinh thêm chi phí cho người nộp thuế... Những điều này đã ảnh hưởng không nhỏ đến tiến độ phát, thu tờ kê khai thuế của đơn vị.
TP Hải Dương cũng đã hoàn thành việc phát tờ kê khai thuế đến các đối tượng nộp thuế trên địa bàn. Lãnh đạo Chi cục Thuế TP Hải Dương cho biết: Vướng mắc lớn nhất hiện nay đối với cả người nộp thuế và cơ quan thuế là việc xác định các trường hợp được miễn, giảm, đòi hỏi đáp ứng nguyên tắc trực tiếp. Nhưng thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính không nêu rõ nguyên tắc trực tiếp là như thế nào. Người được miễn, giảm thuế phải đứng tên trên GCNQSDĐ, hay chỉ cần có tên trong sổ hộ khẩu? Trường hợp con liệt sĩ được giảm 50% thuế, nhưng không đứng tên trên GCNQSDĐ có được giảm thuế hay không?... Đối với doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, theo quy định tại điều 3 Thông tư 153 của Bộ Tài chính thì “trường hợp được Nhà nước giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án xây dựng nhà ở để bán, cho thuê thì người nộp thuế là người được Nhà nước giao đất, cho thuê. Trường hợp chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho các tổ chức, cá nhân khác thì người nộp thuế là người chuyển nhượng.” Nhưng thực tế có một số doanh nghiệp kinh doanh bất động sản được Nhà nước giao đất để đầu tư cơ sở hạ tầng sau đó phân lô, chuyển nhượng đất chưa có nhà ở. Vì vậy, khi xác định diện tích tính thuế của các doanh nghiệp này, cơ quan thuế cũng chưa xác định được có loại trừ phần diện tích đất xây dựng công trình công cộng bao gồm: đường giao thông, nhà trẻ, bệnh viện, trường học, công viên... hay tính cả diện tích quy hoạch được giao...
Ông Nguyễn Đức Khoáng, Phó Cục trưởng Cục Thuế tỉnh cho rằng: Đối tượng áp dụng Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp lớn. Vì vậy, ngành thuế đã tích cực vào cuộc triển khai sớm các nội dung liên quan, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tập huấn đến mọi tầng lớp nhân dân, nhất là đội ngũ cán bộ cơ sở. Tuy nhiên, do là chính sách mới nên đã nảy sinh nhiều vướng mắc trong quá trình thực hiện. Điển hình vướng mắc trong quá trình kê khai là chưa có cơ sở dữ liệu phục vụ cho việc kiểm tra đối chiếu tính chính xác đối với các gia đình, cá nhân có nhiều thửa đất, việc kê khai hoàn toàn phụ thuộc vào tính tự giác của người nộp thuế. Việc xác định phần diện tích vượt hạn mức cũng rất khó thực hiện do phải đo đạc mới xác định được. Mặt khác, trên GCNQSDĐ đã cấp đổi chỉ ghi tổng thể diện tích đất ở, không phản ánh diện tích đất ở được công nhận, diện tích chuyển mục đích từ đất nông nghiệp thành đất ở. Bên cạnh đó, việc xác định giá đất bình quân để tính thuế cần phải xác định giá đất tương ứng với mỗi vị trí, sau khi tổng hợp và chia cho tổng diện tích thì ra giá đất bình quân. Như vậy, phải đo đạc để xác định diện tích tương ứng đối với mỗi vị trí. Vấn đề này rất khó thực hiện do phải tiến hành đồng loạt, trong khi đối tượng kê khai lớn. Ngoài ra, việc phân khu vực đối với các nhóm xã đồng bằng, miền núi, cấp xã phải tự bình xét căn cứ mức độ thuận lợi, khó khăn trong sinh hoạt, kinh doanh cũng như giá đất thực tế, dẫn đến vướng mắc khi áp vị trí đất để xác định giá đất tính thuế...
Để Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp nhanh chóng đi vào cuộc sống, ngành tài nguyên môi trường cần sớm hoàn thiện việc cấp đổi GCNQSDĐ, có cơ sở dữ liệu về hồ sơ đất đai, diện tích đất của từng tổ chức, cá nhân để cơ quan thuế căn cứ tính thuế bảo đảm chính xác. Các địa phương, nhất là các xã, thị trấn, thôn, khu dân cư cần rà soát và xác nhận thông tin chính xác của người nộp thuế để thực hiện kê khai. Các ngành chức năng liên quan cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền về Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, cũng như các văn bản hướng dẫn để mọi người dân hiểu, thực hiện... Hiện nay, Cục Thuế tỉnh đang đôn đốc các địa phương khẩn trương thu tờ khai thuế nhằm bảo đảm tiến độ, đồng thời tiếp tục ghi nhận những vướng mắc từ cơ sở, tổng hợp gửi về Văn phòng Cục Thuế tỉnh để xin ý kiến chỉ đạo UBND tỉnh, Tổng cục Thuế sớm có biện pháp tháo gỡ...
HÀ VY
