Việc quản lý đo lường vàng, bạc vẫn còn nhiều bất cập, tạo khe hở cho các hành vi gian lận trong kinh doanh các mặt hàng này.
Cân tại một số cửa hàng vàng bạc thiếu chính xác nên khách hàng bị thiệt
Đã hơn 2 năm Thông tư số 22/2013/TT-BKHCN của Bộ Khoa học và Công nghệ quy định về quản lý đo lường trong kinh doanh vàng và quản lý chất lượng vàng trang sức, mỹ nghệ lưu thông trên thị trường có hiệu lực, đến nay việc quản lý đo lường vàng vẫn còn nhiều bất cập, tạo khe hở cho các hành vi gian lận đo lường vàng.
Không chính xác Hải Dương có hơn 200 cơ sở kinh doanh vàng bạc, cơ sở nào cũng trang bị cân. Thông tư 22 quy định: cân sử dụng trong mua bán vàng phải có phạm vi đo và độ chính xác phù hợp với khối lượng vàng cần đo; đã được kiểm định tại tổ chức kiểm định được công nhận hoặc chỉ định; chứng chỉ kiểm định như dấu kiểm định, tem kiểm định phải còn thời hạn giá trị; giới hạn sai số của phép đo khối lượng vàng phải bảo đảm yêu cầu quy định... Tuy nhiên, nhiều cân vàng bạc trên địa bàn tỉnh hiện chưa đáp ứng các yêu cầu này.
Để thử độ đo lường chính xác của cân, tôi mang chiếc vòng vàng tây đến cửa hàng vàng bạc Bình Thúy ở thôn Tranh Ngoài, xã Thúc Kháng (Bình Giang) bán. Trước đó tôi đã cân chiếc vòng này tại Chi cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng (TCĐLCL) có trọng lượng là 1,1 chỉ. Nhưng khi cân ở cửa hàng Bình Thúy thì chỉ còn 1,04 chỉ, vượt giới hạn sai số cho phép là 59 mg. Nếu tôi bán chiếc vòng với giá 1,8 triệu đồng/chỉ thì sẽ bị thiệt khoảng 29.000 đồng. Bà Lê Thị Thúy, chủ cửa hàng cho biết: “Chiếc cân này tôi mua ở thị trấn Kẻ Sặt lâu lắm rồi. Tôi vẫn sử dụng nhưng chẳng biết nó còn thời hạn kiểm định hay không. Còn Thông tư 22, tôi không biết nó đề cập đến nội dung gì”.
Tại cửa hàng vàng Xuân Tự ở phố Ghẽ (Cẩm Giàng), chiếc cân cũng không đáp ứng được nhiều yêu cầu của Thông tư 22. Cụ thể, thông tư quy định đối với một chiếc cân vàng bạc thì tem niêm phong kẹp chì phải được dán vào vị trí cố định để chống sự tác động làm thay đổi đặc tính kỹ thuật đo lường trong quá trình sử dụng. Nhưng tem niêm phong ở đây đã rách nát, thời hạn kiểm định của chiếc cân cũng không còn giá trị. Chủ cửa hàng là ông Vũ Xuân Tự cho biết: “Đây là cân 6 số tôi đã mua với giá 14 triệu đồng và đăng kiểm tại TP Việt Trì (Phú Thọ). Tôi biết cân đã hết hạn đăng kiểm nhưng bận quá chưa đi đăng kiểm lại được. Tôi cũng không biết gì về Thông tư 22 hay các quy định về kinh doanh vàng".
Qua khảo sát của chúng tôi, hầu hết cân tại một số cửa hàng vàng bạc đều không có dấu kiểm định hoặc kiểm định đã hết hạn như cửa hàng vàng Đức Mạnh (chợ Văn Thai, xã Cẩm Văn, Cẩm Giàng) cửa hàng bạc Kim Bảo (số 1, đường Vũ Hữu, phường Thanh Bình, TP Hải Dương)...
Siết chặt quản lýTheo ông Phạm Ngọc Long, Trưởng Phòng Quản lý đo lường, Chi cục TCĐLCL, Thông tư 22 không quy định tổ chức, cá nhân trong hoạt động sản xuất, nhập khẩu, cơ sở kinh doanh vàng phải trang bị cân và quả cân. Do đó, nếu cửa hàng không trang bị cân, cơ quan quản lý cũng không thể xử phạt. Việc mua, bán vàng bạc hoàn toàn có thể chỉ bằng thỏa thuận, ước lượng. Tuy nhiên, nếu cửa hàng sử dụng cân trong mua bán vàng thì phải đáp ứng những yêu cầu của Thông tư 22. Tuy nhiên, thông tư không quy định khi cửa hàng trang bị cân phải báo với Chi cục TCĐLCL nên rất khó để quản lý. Hơn nữa, khi mua các thiết bị này, chủ cửa hàng có thể kiểm định ở nhiều nơi nên cũng rất khó theo dõi còn thời hạn kiểm định hay không. Chưa kể lực lượng kiểm tra mỏng, trong khi số lượng cửa hàng vàng lớn, do đó kiểm tra thường quay vòng theo năm chứ không kiểm tra đồng loạt.
Năm 2015, qua kiểm tra một số cơ sở kinh doanh vàng trên địa bàn tỉnh, Chi cục TCĐLCL phát hiện khoảng 30% số cân tại các cơ sở không đáp ứng yêu cầu của Thông tư 22. Những tháng đầu năm 2016, Chi cục TCĐLCL cũng đã kiểm tra 15 cơ sở kinh doanh vàng, hầu hết các cân tại các cơ sở đều đáp ứng yêu cầu. Tuy nhiên, số lượng cơ sở kinh doanh vàng đã được kiểm tra còn quá ít so với thực tế. Để chống các hành vi gian lận trong kinh doanh vàng và siết chặt quản lý thị trường vàng, Chi cục TCĐLCL cần phối hợp với các đơn vị liên quan tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm. Các cơ sở kinh doanh vàng bạc cần chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật, bảo đảm quyền lợi của khách hàng.
MAI LINH
