Nhiều Ban đại diện cha mẹ học sinh 'thu nhầm'

Thông tư 55/2011/TT-BGDĐT có quy định về các khoản thu Ban đại diện cha mẹ học sinh không được quyên góp của người học hoặc gia đình người học, gồm: các khoản ủng hộ không theo nguyên tắc tự nguyện và các khoản ủng hộ không phục vụ trực tiếp cho hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh.

Các khoản ủng hộ không phục vụ trực tiếp cho hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh, gồm: bảo vệ cơ sở vật chất của nhà trường, bảo đảm an ninh nhà trường; trông coi phương tiện tham gia giao thông của học sinh; vệ sinh lớp học, vệ sinh trường; khen thưởng cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên nhà trường; mua sắm máy móc, trang thiết bị, đồ dùng dạy học cho trường, lớp học hoặc cho cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên nhà trường; hỗ trợ công tác quản lý, tổ chức dạy học và các hoạt động giáo dục; sửa chữa, nâng cấp, xây dựng mới các công trình của nhà trường.

Quy định là thế và năm học nào cũng vậy, nhiều Ban đại diện cha mẹ học sinh vẫn 'thu nhầm'.

Từ đầu năm học 2024-2025 đến nay, các cơ quan báo chí đã phản ánh nhiều trường có Ban đại diện cha mẹ học sinh thu sai quy định ở nhiều địa phương khiến dư luận bức xúc. Điển hình như tại huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định, Ban đại diện cha mẹ học sinh Trường THPT số 3 Phù Cát vận động thu tiền mua tivi dạy học và đã phải tháo mang về. Ban đại diện cha mẹ học sinh một lớp ở Trường Tiểu học Cam Nghĩa 2 (TP Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa) quy định thu quỹ lớp 300.000 đồng, nhưng khi có phụ huynh ý kiến thì giảm xuống còn 150.000 đồng...

Còn tại Hải Dương, chắc chắn không ít Ban đại diện cha mẹ học sinh cũng đã và đang 'thu nhầm' nhưng chưa được phản ánh trên báo chí. Điển hình như chị bạn tôi có con đang học lớp 8 của một trường THCS ở TP Hải Dương cũng đang bức xúc khi Ban đại diện phụ huynh lớp vận động thu 500.000 đồng/học sinh tiền điều hoà, 32.000 đồng tiền thẻ học sinh…

Theo Thông tư 55/2011/TT-BGDĐT, việc vận động thu tiền mua điều hoà là trang bị cơ sở vật chất cho trường là không được phép. Theo Nghị quyết 08 của HĐND tỉnh Hải Dương, tiền làm thẻ học sinh chỉ 30.000 đồng. Còn theo Nghị quyết Quy định mức thu học phí và danh mục các khoản thu, mức thu, cơ chế quản lý thu, chi đối với các dịch vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục tại cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập trên địa bàn tỉnh Hải Dương vừa được thông qua tại kỳ họp thứ 26 HĐND tỉnh Hải Dương khoá XVII thay đổi Nghị quyết 08, thì khoản thu làm thẻ học sinh đã bỏ. Như vậy, Ban đại diện phụ huynh này đang 'thu nhầm', thu sai, làm hộ cả việc của nhà trường.

Một thực trạng khác là một số Ban đại diện cha mẹ học sinh đang coi lớp học như... nhà riêng của mình. Ban đại diện phụ huynh tự đưa ra các hạng mục cần sửa chữa, lắp đặt, mua như máy tính, máy chiếu, đèn điện, rèm che cửa, thậm chí là cả chổi, hót rác và vận động phụ huynh đóng góp. Việc này sai quy định.

Nếu Ban đại diện muốn ủng hộ tiền hoặc hiện vật tăng cường cơ sở vật chất thì phải thực hiện theo Thông tư 16/2018/TT-BGDĐT ngày 3/8/2018 của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về tài trợ cho các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.

Phụ huynh không phải ai cũng có thu nhập tốt, mỗi gia đình một hoàn cảnh. Trong lớp cũng có những phụ huynh rất khó khăn, ngoài áp lực về các khoản phải đóng, mỗi lần tham gia họp phụ huynh họ cảm thấy tự ti. Điều đáng nói ở đây là rất ít phụ huynh dám lên tiếng về các khoản thu vô lý vì sợ con bị cô lập, trù dập. Nhiều người đành nhịn, cố đóng cho xong chuyện để con học hành được yên ổn. Và câu chuyện lạm thu, lạm quyền của Ban đại diện cha mẹ học sinh chắc chắn vẫn sẽ tiếp diễn trong những năm học tiếp theo.

Dư luận cũng đã đặt ra câu hỏi có nên tồn tại Ban đại diện cha mẹ học sinh hay không. Tôi cho rằng vẫn nên có Ban đại diện cha mẹ học sinh vì có nhiều Ban đại diện hoạt động rất hiệu quả, đúng vai trò.

Các Ban đại diện cha mẹ học sinh nên trở về đúng với vai trò của mình, đặc biệt là thu các khoản thiết thực, hợp lý, chi công khai, minh bạch, được sự đồng thuận của tất cả các phụ huynh.

Ban đại diện cha mẹ học sinh nào hoạt động không minh bạch, không hiệu quả cần bầu lại ngay. Các nhà trường cần phối hợp chặt chẽ hơn nữa với Ban đại diện cha mẹ học sinh để nắm bắt thông tin, chia sẻ với những nguyện vọng của phụ huynh.

Các trường cần thực hiện đúng quy trình vận động tài trợ theo Thông tư 16/2018/TT-BGDĐT, không lợi dụng Ban đại diện cha mẹ học sinh lạm thu.

Sở Giáo dục và Đào tạo, các Phòng Giáo dục và Đào tạo và các địa phương cần tích cực vào cuộc, rà soát, xử lý nghiêm những vi phạm nếu để xảy ra các hoạt động thu, chi tài chính không rõ ràng, không đúng quy định.