'Cú ngã bạc triệu' và chuyện tiền phạt vi phạm giao thông tăng cao

Vài ngày nay, clip một thanh niên đi xe máy bị ngã nhào khi đến một ngã tư ở TP Hải Dương thu hút hàng nghìn lượt xem, bình luận.

Clip ghi lại cảnh có thể do lơ đãng mà thanh niên này không biết đèn giao thông sắp chuyển đỏ, chỉ khi giật mình anh mới nhận ra và phanh gấp. Cú phanh dúi dụi khiến người thanh niên ngã nhào. Cộng đồng mạng bình phẩm rằng đó là "cú ngã bạc triệu", bởi tuy có chút đau nhưng đã giúp chàng trai tránh được lỗi phạt có thể lên tới 6 triệu đồng nếu vượt đèn đỏ.

Tình huống này cho thấy Nghị định 168 đang tạo chuyển biến trong nhận thức của nhiều người, tác động rõ rệt đến ý thức tham gia giao thông của họ.

Nếu như trước đây, rất có thể thanh niên kia sẽ tặc lưỡi, rồi vượt đèn đỏ thì nay anh đã chọn cách tuân thủ luật.

Thực tế trước đây chúng ta dễ dàng bắt gặp tình trạng người tham gia giao thông cố tình vượt đèn đỏ, lấn vạch dừng, đi ngược chiều, phóng nhanh, vượt ẩu... gây hỗn loạn giao thông, ách tắc kéo dài, thì nay đã cải thiện. Các phương tiện dừng, chờ đèn đỏ nghiêm chỉnh hơn ngay cả khi không có cảnh sát giao thông. Phương tiện tham gia giao thông cũng chỉn chu hơn, ít thấy những xe máy không gương ra đường; tình trạng phóng nhanh, vượt ẩu cũng giảm...

Tăng mức xử phạt chính là cách mà Nghị định 168 đang áp dụng. Hàng loạt hành vi vi phạm giao thông phải chịu mức xử phạt hành chính cao gấp nhiều lần, thậm chí hàng chục lần so với trước đây, đặc biệt với nhóm lỗi có tính chất cố ý và là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới tai nạn.

Cụ thể, đối với người điều khiển ô tô vi phạm không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu giao thông mức phạt tiền 18 - 20 triệu đồng, cao gấp 4 lần quy định cũ. Hành vi quay đầu xe trên đường cao tốc, đi ngược chiều hoặc lùi xe trên cao tốc, đi mô tô vào đường ô tô cao tốc... có mức phạt cao gấp 2 - 3 lần. Vận chuyển hàng trên xe không chằng buộc chắc chắn; cản trở, không chấp hành yêu cầu kiểm tra, kiểm soát của người thực thi công vụ; không chấp hành hiệu lệnh chỉ dẫn của người điều khiển giao thông... có mức phạt cao gấp 3 - 30 lần so với trước.

Những con số "biết nói" vừa được Cục Cảnh sát giao thông, Bộ Công an thông tin sau nửa tháng thực hiện Nghị định 168 phản ánh rõ ràng nhất về hiệu quả của nghị định. Cụ thể trong nửa tháng, trên toàn quốc đã xảy ra 681 vụ tai nạn giao thông, làm 365 người chết, 453 người bị thương, so với cùng kỳ năm trước giảm 355 vụ (34,27%), giảm 47 người chết (11,41%), giảm 426 người bị thương (34,24%); so với thời gian trước liền kề (nửa cuối tháng 12/2024) giảm 347 vụ (34,53%), giảm 94 người chết (20,47%), giảm 301 người bị thương (39,92%).

Tại Hải Dương, tính đến sáng 15/1, toàn tỉnh có hơn 4.100 trường hợp vi phạm trật tự an toàn giao thông, xử phạt 14 tỷ đồng, tước 203 giấy phép lái xe. Trong đó có 660 trường hợp vi phạm nồng độ cồn, 1.262 trường hợp vi phạm tốc độ, 54 trường hợp quá tải trọng, 78 trường hợp vượt đèn đỏ và 56 trường hợp đi ngược chiều đường. Nhưng so với thời điểm trước khi Nghị định 168 chính thức có hiệu lực, số trường hợp vi phạm bị phát hiện, xử lý trên địa bàn tỉnh đã giảm từ 40 - 60 trường hợp/ngày.

Đây là minh chứng cụ thể nhất cho những hiệu quả bước đầu mà Nghị định 168 mang lại.

Giao thông Việt Nam bấy lâu luôn là bài toán làm đau đầu giới chuyên môn. Hơn chục năm qua, chúng ta phải đối mặt với nhận xét của các du khách quốc tế rằng tham gia giao thông ở Việt Nam là nỗi ám ảnh của họ. Họ sợ hãi mỗi lần đi bộ dưới lòng đường, ngơ ngác khi không được nhường đường, rồi bất ngờ với cả những người tham gia giao thông không đội mũ bảo hiểm, phóng nhanh, vượt ẩu, lạng lách, đánh võng... Vậy nên, giờ đây những biến chuyển bước đầu khi Nghị định 168 đi vào cuộc sống đang tạo nên những hy vọng mới vào nền giao thông văn minh ở Việt Nam, cởi bỏ những ám ảnh lâu nay.

Dù đây đó vẫn còn những ý kiến trái chiều, một số điều khoản trong Nghị định 168 cần được bàn thảo thêm nhưng rõ ràng nó đã tạo chuyển biến mạnh mẽ trong ý thức người tham gia giao thông. Nhất là trong những ngày cuối năm này, khi lượng phương tiện tham gia giao thông đông hơn ngày thường, càng dễ thấy ý thức chấp hành nghiêm chính là thành công bước đầu đáng ghi nhận của quy định mới.