Nhà thơ "đi treo bút, về treo chân"

Nhà văn Hoàng Cát sinh năm 1942, ở xã Hùng Tiến, huyện Nam Đàn, Nghệ An. Sau khi học xong Trường Trung cấp Cơ điện Hà Nội, ông về làm công nhân tại Nhà máy Cơ khí Trần Hưng Đạo, Hà Nội. Tại đây, ông bắt đầu viết văn, làm thơ. Ông thường lui tới gặp nhà thơ Xuân Diệu để học hỏi văn chương, sau hai người kết nghĩa anh em. Đầu năm 1960, Hoàng Cát có viết một truyện ngắn nhan đề “Cây táo ông Lành”, kể về một ông già chăm sóc cây táo với lũ trẻ. Thật không may cho Hoàng Cát, tên truyện cũng như nhân vật chính ông Lành trong truyện lại trùng với tên khai sinh của một cán bộ cao cấp nên đã bị một số người suy diễn, nhất là giới phê bình văn học thời đó cho là có tư tưởng xét lại, xúc phạm cán bộ. Vậy là Hoàng Cát đã bị treo bút hàng chục năm trời. Bài ông viết gửi đi nhưng không báo nào đăng. Năm1965, Hoàng Cát nhập ngũ và vào chiến trường Thừa Thiên - Huế. Thời gian này, ông tiếp tục sáng tác và gửi bài ra các báo, tạp chí ở Hà Nội nhưng vẫn “bặt vô âm tín”. Ở chiến trường, Hoàng Cát dũng cảm chiến đấu và bị thương nặng, phải cưa mất một chân. Sau năm 1971, ông xuất ngũ cùng với chiếc chân giả. Ông trở về Hà Nội tiếp tục viết văn, làm thơ và từ đó cái án văn chương “Cây táo ông Lành” được xóa bỏ, không còn treo lơ lửng trên đầu ông nữa. Hoàng Cát được kết nạp vào Hội Nhà văn Việt Nam năm 1994 và xuất bản được hàng chục đầu sách, chủ yếu là thơ. Có thời gian, Hoàng Cát phụ trách mục nhận xét tác phẩm của các em thiếu niên nhi đồng ở buổi “Văn nghệ thiếu nhi” Đài Tiếng nói Việt Nam.

Nhiều bạn bè gần gũi biết được những thăng trầm của Hoàng Cát trong sự nghiệp văn chương đã nói vui rằng nhà thơ Hoàng Cát “đi treo bút, về treo chân”.

LÊ HỒNG BẢO UYÊN (st)