Nhà mặt phố đang giảm giá trị

Tối cuối tuần, tôi chạy xe lòng vòng qua nhiều phố ở TP Hải Dương, cả những phố lớn, sầm uất như Trần Hưng Đạo, Phạm Ngũ Lão, Đồng Xuân… và phát hiện ra một điều mới. Đó là nhiều cửa hàng đóng cửa sớm, thậm chí có cửa hàng không mở cửa và lượng người mua hàng không đông đúc như mấy năm trước. Không còn cảnh chen chân ở các cửa hàng quần áo hay giày dép. Một số cửa hàng kinh doanh nhiều năm, có uy tín cũng đã thay đổi mặt hàng…

Vì sao vậy? Tôi đem câu hỏi này hỏi con gái ở thế hệ Gen Z. Cháu lý giải rất nhanh: Tất cả những gì con mua hiện nay đều từ internet. Con không mua gì ngoài phố.

Vợ tôi gần đây cũng hay mua sắm trên mạng. Ưu điểm là trên mạng có nhiều lựa chọn hơn và nhất là giá rẻ hơn mua ngoài phố. Vợ tôi lý giải cũng rất nhanh: Bán hàng trên mạng không phải thuê cửa hàng nên giảm đáng kể chi phí. Phụ nữ còn tiết kiệm được thời gian vì tranh thủ lên mạng lúc nào cũng mua được hàng, không phải mất thời gian đi ra phố. Hàng trên mạng lại phong phú, nhiều sự lựa chọn hơn.

Tôi vào Baohaiduong.vn tìm hiểu thì thấy bài viết về những khó khăn trong việc quản lý thuế thương mại điện tử. Lại thêm một lý do nữa: Kinh doanh online dễ trốn thuế. Trốn được thuế thì chi phí sẽ giảm, giá cả hàng hoá sẽ giảm và lợi nhuận của người bán hàng cũng tăng lên. Sự bất hợp lý này đang giúp cho bán hàng qua mạng phát triển.

Sẽ còn những lý do khác. Nhưng thực tế từ các sàn thương mại điện tử đến nhiều hội nhóm trên Facebook đều nhộn nhịp. Việc đơn giản của một cô giáo giới thiệu hàng hoá lên tài khoản Facebook cá nhân cũng bán được hàng...

Nhìn từ các cửa hàng mặt phố và những người quanh tôi đã thấy rõ tương lai của thương mại điện tử ở Việt Nam trong xu thế toàn cầu đang chuyển sang mua sắm và thanh toán trực tuyến. Trong nhiều năm qua, các nền tảng công nghệ bán hàng trực tuyến như Amazon, Alibaba, Best Buy… là những tên tuổi kinh doanh phát đạt và thu lợi nhuận kếch xù trên khắp thế giới, trước hết là ở những nước phát triển. Sự xâm lấn của các chuỗi bán hàng online và cung ứng hàng hoá giữa những người không phải giáp mặt nhau đã len lỏi khắp thế giới, trở thành nơi mọi người mua sắm tiện lợi và dễ dàng hơn (trừ những người thờ ơ với công nghệ).

Với sự phát triển của thương mại điện tử hiện nay và những thế hệ trẻ lớn lên, thay thế những người lớn tuổi, có thể đến một lúc nào đó những kho chứa hàng còn quan trọng hơn cửa hàng. Từ những kho chứa hàng, hàng hoá được chở đi khắp nơi đến tay người tiêu dùng. Kho chứa hàng có thể nằm ở bất cứ đâu, trong khu dân cư hay nơi hoang vu nhất. Đây là một sự khác biệt với cửa hàng. Khác biệt ở chi phí thuê địa điểm rất rẻ. Một số nước có nền sản xuất phát triển đang xây dựng những kho hàng rất lớn gần biên giới các quốc gia khác để phục vụ cho thương mại điện tử. Rõ ràng vai trò của các kho hàng ngày nay đã tăng lên rất nhiều và là một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Vậy giá trị còn lại của những ngôi nhà mặt phố là gì? Với tập quán lâu đời từ phố thành chợ, rồi thành kẻ chợ như Hà Nội xưa thì nhà mặt phố vẫn có giá trị lâu dài. Giá trị của nhà mặt phố còn ở sự tiện lợi trong sinh hoạt của người sở hữu và nhiều lợi ích khác. Nhưng giá trị của nhà mặt phố sẽ giảm đi vì chức năng thương mại không còn như trước. Việc kinh doanh, buôn bán như trong quá khứ sẽ ngày càng giảm. Đây là xu hướng không thể đảo ngược.