Mùa ổi thơm ký ức

Sớm thức dậy ở quê nhà, mở mắt ra là cảm giác bình yên tràn ngập căn phòng. Hương ổi chín từ đâu thoảng về dìu dặt, vấn vương, quyện vào mùa thu. Một mùi hương gợi nhiều ký ức. Nó dân dã, đằm thắm như đặc trưng của mùa thu quê nhà, mà những người con sinh ra từ chốn quê mộc mạc như tôi, có ai không hoài thương, hoài nhớ nơi đất khách.

Xóm tôi ngày xưa mọc rất nhiều ổi. Có thể bắt gặp cây ổi phía sau nhà, bên mái chuồng gà, trước mảnh sân gạch… Chúng như tấm lòng người quê thẳng ngay, thật thà, nào có kén đất chọn vùng, cứ bình dị mà vươn lên, quây quần cùng làng xóm. Ngày ấy, trước hiên nhà cũ của tôi cũng có hai cây ổi mọc cạnh chum nước, lặng lẽ thơm hương những mùa thu xưa. Quả của chúng vỏ dày, lưa thưa vết sần, to cỡ trứng vịt. Ở những quả ổi lủng lẳng sà xuống gần chạm đầu, chi chít những vết móng tay của anh em tôi bấm vào để ước chừng, đợi chờ ngày ổi chín. Quả ổi chín ruột hồng ngọt lịm, lớp vỏ mềm, màu sâm sẫm vàng.

Mùi ổi chín nồng nàn bao giờ cũng làm tôi mê mẩn, nôn nao. Đó là mùi hương của nỗi ngóng chờ trong trẻo, của niềm vui nho nhỏ thuở bé dại khi tôi phát hiện được một quả ổi chín lấp ló sau lá cành. Là mùi hương của tình yêu thương giản đơn, chân chất, mỗi lần anh em tôi cùng san sẻ những quả ổi tươi nguyên. Mùi của nỗi nhớ căn nhà cũ, có mái ngói bạc mòn mưa nắng, có giàn khổ qua xanh mướt yên bình. Tất cả lắng lại trong tôi, hòa lại thành thứ mùi hiện diện như một phần của những tháng năm khó nhọc mà ấm áp. Như vừa mới đây thôi, theo mùa gió heo may, chúng lại quấn quyện, đầm đẫm, ùa về trong giấc mơ khôn nguôi. Để rồi có từng ngửi thấy cả trăm thứ mùi trên thế gian này, khướu giác của tôi vẫn nhận ra, vẫn không thể lẫn lộn với một mùi hương nào trong ký ức.

Thân cây ổi vườn quê ngày xưa cao vút lại trơn nhẵn, khó bám nên anh tôi không cho tôi trèo cây hái ổi. Anh em tôi chỉ đứng dưới gốc, dùng một nhánh tre dài để khều những quả ổi chín. Anh cầm cây khều ổi, còn tôi cắm cúi nhặt chúng bỏ vào chiếc rổ nan. Chị Ngọc ngồi bên chum nước cặm cụi vo gạo, rửa rau phụ mẹ, thỉnh thoảng ngước nhìn hai anh em tôi, nóng lòng đợi những quả ổi thơm nức mũi. Vì là ổi vườn quê nên quả có nhiều hạt, nhưng bù lại ruột ổi đỏ hồng ngọt lịm. Vào những ngày rằm, ngày giỗ, mẹ sai anh tôi khều mấy quả ổi to sắp chín, thêm vài nải chuối sứ tròn lẵng ở mảnh vườn nhà, kính cẩn dâng lên cúng ông bà tổ tiên.

Giờ đây, lưu lại trong thẳm sâu tâm hồn là mênh mông nỗi nhớ. Nhớ những chiều nắng tắt, mẹ tảo tần quét đám lá ổi khô rụng đầy góc sân, rồi gom lại, châm lửa đốt để làn khói bay lên đượm buồn. Nhớ lời thủ thỉ của anh không biết từ đâu chỉ tôi mẹo nhỏ chữa đau bụng bằng lá ổi, hái búp ổi non nhai với muối, con trai nhai bảy búp, con gái nhai chín búp sẽ hết đau. Căn nhà cũ có cây ổi bên chum nước, mãi là hình ảnh thân thuộc, gọi về những mến thương da diết nghẹn ngào. Để rồi mỗi khi bắt gặp cây ổi vườn với làn hương ngày cũ, khẽ khàng lật từng trang ký ức, mẹ và mấy anh em tôi lại bùi ngùi nhìn về phía xa xôi, đắm mình trong bao hồi tưởng…

 Tản văn củaTRẦN VĂN THIÊN