Ngôi sao đang dẫn đầu danh sách ghi bàn ở Ngoại hạng Anh xây bệnh viện, cứu đói người nghèo, hỗ trợ nền kinh tế Ai Cập và hòa hợp cả một dân tộc.
*Trận Arsenal - Liverpool diễn ra lúc 2h45 ngày 23.12, theo giờ Hà Nội
Năm 2011, khi mới 19 tuổi, Salah đứng trước cơ hội gia nhập Zamalek – đội bóng hoàng gia Ai Cập. Đó sẽ là bước tiến lớn với cầu thủ khi đó đang chơi cho đội tầm trung El Mokawloon. Nhưng thương vụ bị chặn đứng bởi Chủ tịch Mamdouh Abbas của Zamalek. “Cậu ta vẫn cần phải cố gắng nhiều”, ông nói. Salah chấp nhận lời phê bình, và cũng chẳng bao giờ quên. Ba tuần trước, anh đưa một khách mời đặc biệt đến Anfield để xem anh thi đấu và ghi bàn vào lưới Chelsea. Đó là Abbas.
Người thân của Salah thường nhận xét rằng anh cực kỳ hào phóng và ưa những trò nghịch ngầm. Đó có lẽ là hai nguyên nhân dẫn đến lời mời dành cho Abbas. Chỉ có một điều chắc chắn, là Zamalek đã rũ bỏ cơ hội sở hữu cầu thủ có thể coi là quan trọng nhất thế giới lúc này. HLV Jurgen Klopp thỏa mãn khi đội tuyển trạch của Liverpool không sót năng lực của Salah. “Tôi đã biết Salah hoàn toàn phù hợp”, Klopp hồi tưởng. “Giờ thì không còn ai nghi ngờ cậu ấy”.
Salah từng không thành công trong 12 tháng ở Chelsea năm 2014, nhưng đang dẫn đầu danh sách Vua phá lưới ở Anh và là Cầu thủ hay nhất châu Phi năm 2017. Klopp thực thi chính sách xoay vòng ở Liverpool, nhưng Salah là bất khả xâm phạm. Không cầu thủ Liverpool nào thi đấu nhiều hơn Salah ở Ngoại hạng Anh 2017-2018 (1.284 phút), trừ thủ môn Simon Mignolet.
Đây không phải lần đầu tiên Salah khiến giới chỉ trích phải câm lặng, đồng thời chứng minh năng lực của tuyển trạch viên. Tháng 3/2012, giải Ai Cập bị đình chỉ sau thảm kịch ở sân Port Said, khi Salah vẫn khoác áo El Mokawloon. Cùng thời điểm, Basel ở trong tình thế khó khăn. Họ vừa đồng ý bán Xherdan Shaqiri cho Bayern Munich. “Shaqiri là ngôi sao lớn, cục cưng của người hâm mộ. Chúng tôi buộc phải tìm một cầu thủ xuất chúng, thông qua đội tuyển trạch”, cựu Giám đốc thể thao Georg Heitz nói. “Và rồi họ nói anh chàng người Ai Cập này khá thú vị. Lần đầu xem cậu ấy thi đấu, tôi đã bị mê hoặc”.
Basel mời tuyển Olympic Ai Cập đấu giao hữu. “Salah chơi 45 phút và ghi hai bàn. Chúng tôi duyệt ngay lập tức. Nghi vấn đặt ra cho Salah chỉ là khả năng thích nghi, bởi không ai trong đội có khả năng giao tiếp với cậu ấy. Nhưng Salah là chàng trai cởi mở, khiêm nhường và thông minh. Sau hai tháng, cậu ấy đã nói tiếng Anh lưu loát”, Heitz tiết lộ.
Salah mang đến ấn tượng ban đầu là một anh chàng vui tính, kết bạn với nhiều đồng đội. HLV Murat Yakin của Basel từng nói rằng buổi tập có Salah và Mohamed Elneny (gia nhập sau Salah) chất lượng hơn hẳn. Bởi thái độ tập luyện nghiêm túc của họ lan tỏa sang toàn đội. Bộ đôi này đã xóa tan nghi vấn rằng cầu thủ Ai Cập không phù hợp với bóng đá Thụy Sĩ. Đến nay, Salah và Heitz vẫn nhắn tin cho nhau mỗi tuần. Salah rời Basel từ lâu nhưng vẫn không bị lãng quên ở St Jakob Park. “Salah thường chạy cánh phải và rất nguy hiểm với đòn rẽ vào trung lộ và dứt điểm bằng chân trái, giống như bàn thắng vào lưới Everton (hôm 10/12). Có một trận ở Europa League gặp Zenit St Petersburg, chúng tôi dính một thẻ đỏ và Salah phải đơn độc ở vị trí trung phong cắm. Nhưng cậu ấy vẫn gây rối khắp hàng thủ đối phương. Thật khó tin”, Heitz nói thêm.
Heitz tiết lộ Salah chỉ cách Liverpool một bước chân ở tháng 1/2014, nhưng một cuộc gọi từ HLV Jose Mourinho khiến anh đổi ý. Salah ghi ba bàn vào lưới Chelsea ở bốn trận giải châu Âu, nhưng khi cập bến Stamford Bridge, anh không được Mourinho tin dùng. “Salah cần sự tự tin, thông qua những cái ôm hay xoa đầu”, Heitz tiết lộ. “Klopp là lựa chọn đúng đắn cho Salah. Nhìn vào gương mặt Salah, có thể thấy cậu ấy đang hứng thú với bóng đá đến mức nào”.
Năm tháng khoác áo Chelsea, Salah mới 21 tuổi và vừa lên chức bố. Anh không được trao thời gian để thích nghi, góp mặt trong danh sách cầu thủ bị Mourinho ruồng rẫy với Kevin de Bruyne, Arjen Robben, Andre Schurrle và Rafael van der Vaart. Salah lột xác ở AS Roma, một thời gian sau khi bị đẩy sang Fiorentina theo dạng cho mượn. HLV Luciano Spalletti tập trung khai thác tốc độ của Salah bằng những đòn công phá về phía sau hàng thủ đối phương. Ông cũng giúp cải thiện cơ bắp và khả năng dứt điểm của cầu thủ sinh năm 1992.
Edin Dzeko gần đây thừa nhận thấy nhớ đối tác cũ trên hàng công. Anh mới có 11 bàn qua 21 trận mùa này, so với 39 pha lập công ở 51 trận mùa trước – thời điểm Salah có 12 pha kiến tạo cho Roma. Liverpool đã xem giò khoảng 15 cầu thủ chạy cánh kể từ sau khi vồ hụt Salah năm 2014. Nhưng khi cơ hội tái hiện, Liverpool tự nhủ họ không thể phạm sai lầm lần nữa, khi bám đuổi Salah ngay từ đầu năm. “Liverpool muốn sở hữu một tiền vệ tấn công từng thi đấu trong vai trò tiền đạo, có khả năng ghi bàn”, Klopp tiết lộ. “Chúng tôi đã xem nhiều trận để đánh giá thể lực của Salah. Nếu chỉ xem qua tivi, có thể thấy cậu ấy khá gầy. Nhưng khi gặp trực tiếp, tôi mới thấy cậu ấy cũng dày cơm”.
Cầu thủ quan trọng nhất hành tinh
Những ai lần đầu gặp Salah sẽ thấy anh khiêm nhường, ngại ngùng và giàu tình cảm. Salah từng tham gia một buổi giao lưu trên kênh LFCTV: Từ anh thích nhất? ‘Tình yêu’. Tiếng động anh thích nhất? ‘Âm thanh từ con gái tôi’. Ngày hoàn hảo với anh như thế nào? ‘Ở nhà, thư giãn và chẳng cần nói chuyện với ai’. Salah thường từ chối những buổi phỏng vấn, dùng hành động thay cho lời nói. Ở vùng quê nhà, anh xây một trường học và trang trải chi phí cho một dịch vụ xe cứu thương, hay một số khoa trong các bệnh viện. Salah điều hành một quỹ từ thiện, cung ứng trang phục và đồ ăn cho người dân trong những tháng ăn chay Ramadan. Gần đây, chính phủ Ai Cập cần lượng tiền mặt để ngăn chặn sự mất giá của đồng tiền nước này. Salah quyên góp hơn 280.000 đôla.
Salah đến từ một thị trấn nhỏ. Khi còn bé, anh ghép những chiếc tất lại thành quả bóng và chơi cùng bạn bè. Anh rất ngoan đạo, và thường đăng hình đang đọc kinh Koran, trong những chuyến làm khách của Liverpool. Mỗi khi ghi bàn, Salah đều quỳ xuống cầu nguyện. Vợ anh (tên là Maggi) và con gái (Makka) đều mang khăn trùm của người Hồi giáo. Với người Ả-rập, Salah giống như một biểu tượng tốt đẹp. Còn với người Ai Cập, anh là đấng cứu thế. Cú đá phạt đền quyết đoán của Salah vào lưới Congo đã đưa Ai Cập dự kỳ World Cup đầu tiên kể từ năm 1990. “Chẳng từ ngữ nào có thể diễn tả khoảnh khắc đó. Phút 95, trước 100.000 khán giả, trong khi cậu ấy mới 25 tuổi. Khi Salah chạy đà, cả sân trở nên tĩnh lặng. Nhưng lúc đó chúng tôi biết số phận của Ai Cập an toàn trong tay Salah”, nhà báo Marwan Ahmed bình luận trên trang KingFut.
23 trong số 32 bàn thắng Salah đã ghi được cho Ai Cập đến từ các trận đấu giải – tỷ lệ đáng ngưỡng mộ.
Người Ai Cập bay đến xứ sương mù để xem Salah thi đấu ngày càng nhiều, khiến Liverpool phải sản xuất riêng một chiếc áo với tên Salah bằng tiếng Ả-rập. Họ còn tạo ra chương trình podcast dành riêng cho các CĐV Liverpool đến từ Ả-rập, với tên gọi "Oil Field Index". Dẫn chương trình là Hatem Kadous – luật sư sinh ra tại Ai Cập nhưng đang sống ở London. Điều đó cho thấy sức hút của Salah lớn như nào. “Salah được tặng một biệt thự với bàn quyết định vào lưới Congo, nhưng cậu ấy từ chối và nói: ‘Hãy quy ra tiền mặt và gửi về cho ngôi làng của tôi’. Salah cũng quan tâm đến tình hình chính trị và sẵn sàng đăng lên mạng xã hội những lời nhắn kêu gọi hòa bình. Trong sự trỗi dậy của làn sóng chống Hồi giáo, tôi rất mừng khi thấy Salah luôn hành động ngay tức thì. Điều đó giúp anh được CĐV yêu mến”, Kadous nói.
“Salah làm được điều mà các chính trị gia đều bó tay, đó là thống nhất Trung Đông. Những người Ma-rốc, Tunisia, Ả-rập xê-út, Kuwait, UAE hay Oman đều muốn sở hữu một chiếc áo của Salah. Các CĐV Ả-rập của Man Utd từng nhắn tin cho tôi khi hai đội gặp nhau: ‘Tôi không biết phải làm gì nữa. Cảm giác này thật khó chịu’. Salah mang trên vai niềm tin của 90 triệu người dân Ai Cập. Chúng tôi hứng chịu những đòn khủng bố mỗi tuần, kinh tế thì gặp rắc rối. Salah là điều duy nhất giúp người Ai Cập hạnh phúc. Khi Liverpool thi đấu, không khí ở bất cứ quán café nào tại Cairo đều rất tuyệt. Trong 90 phút, cậu ấy thống nhất cả dân tộc, giúp chúng tôi tạm quên những điều tồi tệ đang diễn ra xung quanh. Khi đó, tất cả đều không phải lo lắng về sự cải cách, Nhà nước Hồi giáo ISIS hay bất cứ thứ gì khác”.
Kadous nói thêm: “Salah ghi bàn, chúng tôi hạnh phúc và quên đi đau thương. Ảnh hưởng của cậu ấy lan tỏa khắp Trung Đông. Trong khi đó, Lionel Messi hay Cristiano Ronaldo đều không thể hòa hợp một quốc gia, một vùng đất. Vì họ không màng đến khía cạnh xã hội”.
XUÂN BÌNH (VnExpress)