Giải pháp an toàn cho chiếu sáng học đường

Hệ thống đèn LED thông minh không chỉ thân thiện với môi trường mà còn giúp nâng cao chất lượng dạy và học

Để góp phần giải quyết vấn đề này, Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học (Sở Khoa học và Công nghệ) đã đưa vào thử nghiệm hệ thống đèn LED thông minh với nhiều tính năng nổi bật.

Ánh sáng phòng học chưa bảo đảm

Toàn tỉnh hiện có 54 trường THPT, 272 trường THCS và 282 trường tiểu học. Năm 2018, Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học đã khảo sát chất lượng ánh sáng tại 85 trường học. Kết quả cho thấy phần lớn các trường chưa đáp ứng được yêu cầu về độ sáng theo quy định, cường độ chiếu sáng phục vụ cho công tác dạy và học tương đối thấp, đạt dưới 300 lux (độ rọi ánh sáng trung bình). Theo tiêu chuẩn quốc gia về ánh sáng trường tiểu học và Quyết định 3733/2002/QĐ-BYT của Bộ Y tế thì ánh sáng cho phòng học không được nhỏ hơn 300 lux. Như vậy, nhiều phòng học của các trường có cường độ ánh sáng chưa đạt yêu cầu.

Anh Tăng Đức Tiến, chuyên viên Phòng Tiết kiệm năng lượng (Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học) cho biết: "Nguyên nhân nhiều trường học trong tỉnh chưa đáp ứng được tiêu chuẩn về chiếu sáng học đường do hệ thống thiết bị chiếu sáng trong phòng học bố trí chưa hợp lý. Các thiết bị chiếu sáng không đồng bộ, sử dụng nhiều loại đèn trong một phòng học. Thiết bị chiếu sáng lắp đặt sát trần hoặc bên trên quạt trần gây ra hiện tượng loáng quạt, khiến ánh sáng tại bàn học thay đổi liên tục gây ảnh hưởng xấu đến thị lực của học sinh". Ngoài ra, các thiết bị chiếu sáng này ít được quan tâm bảo dưỡng định kỳ dẫn đến chất lượng chiếu sáng giảm dần theo thời gian...

Trường THCS Bình Minh (TP Hải Dương) nằm trong khu dân cư đông đúc, xung quanh là những căn hộ cao tầng nên việc tiếp xúc với nguồn ánh sáng tự nhiên của nhiều phòng học bị hạn chế. Để khắc phục tình trạng này, nhà trường đã lắp đặt 270 bóng đèn huỳnh quang tại 28 phòng học. Mặc dù vậy, do cách bố trí hệ thống chiếu sáng không hợp lý nên chất lượng ánh sáng vẫn không được bảo đảm.

Ông Đặng Quang Hải Việt, Hiệu trưởng Trường THCS Bình Minh cho biết: "Đèn chiếu sáng tại các phòng học của trường chủ yếu là huỳnh quang chấn lưu sắt từ và chấn lưu điện tử. Những loại bóng đèn này tiêu tốn điện năng, nhanh hỏng, dễ vỡ, không thân thiện với môi trường. Trước đây, nhà trường đã đầu tư, cải tạo hệ thống chiếu sáng cho một số phòng học nhưng việc đánh giá mức độ tiêu hao điện, chất lượng ánh sáng chưa được quan tâm đúng mức".

Ứng dụng thí điểm hệ thống đèn LED thông minh

Tháng 8.2018, Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học đã tiến hành lắp đặt thí điểm hệ thống đèn LED thông minh chuyên dụng cho phòng học lớp 7B, 7C của Trường THCS Bình Minh. Hệ thống đèn LED thông minh này gồm bộ đèn chiếu sáng lớp học và bộ đèn chiếu sáng bảng với kích thước nhỏ gọn, phân bố ánh sáng rộng do Công ty CP Bóng đèn, phích nước Rạng Đông (Hà Nội) sản xuất. 18 bóng đèn huỳnh quang chấn lưu sắt từ ở 2 phòng học lớp 7B, 7C được thay thế bằng 21 bộ đèn LED chiếu sáng lớp học và 4 bộ đèn LED chiếu sáng bảng với tổng công suất tại 2 phòng học là 492 W, thấp hơn hệ thống bóng đèn cũ 408 W. Đây là hệ thống đèn LED được ứng dụng công nghệ dẫn sáng trên tấm thuỷ tinh quang học, biến nguồn sáng điểm thành nguồn sáng phẳng nên không gây hại cho mắt. Đặc biệt, trong quá trình sử dụng không phát sinh ra nhiệt, tia hồng ngoại hay tia cực tím, thân thiện với môi trường. Ngoài ra, nó còn được tích hợp thêm bộ phận cảm biến có thể điều chỉnh cường độ ánh sáng để tiết kiệm điện năng.

Sau 1 tháng thay thế, kết quả cho thấy hệ thống đèn chiếu sáng thông minh bảo đảm được chất lượng ánh sáng, không gây mỏi mắt. Độ rọi ánh sáng trung bình tại các vị trí lớp học đạt từ 360-390 lux, độ rọi bảng đạt 767- 798 lux vượt tiêu chuẩn của Bộ Y tế. Lượng điện năng tiêu thụ trong quá trình sử dụng tại lớp 7B và 7C là 220-250W/giờ, giảm từ 40-50% so với hệ thống bóng đèn cũ. Mặc dù, chi phí lắp đặt hệ thống đèn LED thông minh khá lớn khoảng 18 triệu đồng/phòng, cao gấp 3-4 lần so với bóng đèn huỳnh quang chấn lưu sắt từ, nhưng tuổi thọ của hệ thống đèn LED này là 30.000 giờ, trong khi tuổi thọ của đèn huỳnh quang chấn lưu sắt từ chỉ từ 7.000-10.000 giờ và còn phụ thuộc vào số lần bật tắt.

"Từ khi có hệ thống đèn chiếu sáng mới, các em học sinh cảm thấy thoải mái hơn vì không bị chói mắt hay sấp bóng khi ngồi học. Bên cạnh đó, với hệ thống đèn LED thông minh này nhà trường đã tiết kiệm được khoảng 60.000 đồng tiền điện/phòng/tháng và hạn chế được chi phí sửa chữa, thay mới bóng điện so với trước đây", thầy Đặng Quang Hải Việt cho biết thêm. Trong thời gian tới, Ban giám hiệu nhà trường sẽ tham mưu, đề xuất với cấp trên và phụ huynh học sinh hỗ trợ kinh phí lắp đặt hệ thống này tại các phòng học khác trong trường để bảo đảm chất lượng giảng dạy.

ĐỖ QUYẾT