Giá xăng dầu thế giới giảm mạnh, giá trong nước vẫn ở mức cao

Giá xăng dầu thế giới đã giảm mạnh nhiều ngày qua nhưng giá trong nước vẫn đủng đỉnh - Ảnh: Thanh Đạm

Trong lúc cơ quan quản lý nhà nước cho rằng với giáxăng nhập khẩu thời gian gần đây, doanh nghiệp (DN) đã có thể hòa vốn,thì một số đầu mối nhập khẩu xăng dầu khẳng định vẫn còn lỗ.

Doanh nghiệp kêu lỗ, Bộ nói hòa vốn

Theo cách tính của Tổng công ty Xăng dầu VN(Petrolimex), giá xăng A92 bình quân 30 ngày qua vẫn trên 89 USD/thùng,dẫn đến giá cơ sở cao hơn giá bán lẻ khoảng 800 đồng/lít, dầu diesel là94,2 USD/thùng nên mức chênh lệch là 1.200 đồng/lít. Theo ông Bùi NgọcBảo - tổng giám đốc Petrolimex, giá vốn của DN chỉ có thể chênh lệch sovới giá cơ sở khoảng 100 đồng. Vì thế, DN vẫn lỗ.

Trong khi đó, một DN đầu mối khác cho biết mức lỗ bằng50% so với giá cơ sở trên. Còn theo ông Nguyễn Tiến Thỏa - cục trưởngCục Quản lý giá Bộ Tài chính, tổ trưởng tổ giám sát liên bộ Tài chính -Công thương, với xăng các DN đã hòa vốn, còn với dầu DN vẫn lỗ. Tuynhiên, mức hòa vốn của giá xăng, theo ông Thỏa, chỉ có được khi đã bùđắp quỹ bình ổn giá xăng dầu. Vì vậy, trong thời gian ngắn tới đây, ôngThỏa khẳng định chưa thể tính đến phương án tạm dừng trích quỹ bình ổnxăng dầu của các DN nhằm bù lỗ.

Tổ giám sát liên bộ Tài chính - Công thương cũng chưathể có văn bản yêu cầu các DN giảm giá. Liên bộ sẽ tiếp tục theo dõi,ngay khi giá thế giới giảm đủ để giá cơ sở trung bình trong 30 ngàythấp đi, có thể giảm giá, sẽ yêu cầu DN thực hiện nghĩa vụ theo đúngtinh thần hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, DN và người tiêu dùng.

Tuy nhiên, một DN khác khẳng định với Tuổi Trẻ gần đâyđã nhập lô hàng xăng về có lãi. Một chuyên gia trong ngành nhận địnhvới cách thức mua hàng theo chuyến của DN hiện nay, việc mua được lôhàng có lãi là hợp lý bởi giá xăng trong mười ngày qua luôn dao động ởkhoảng 84-85 USD/thùng, có lúc xuống dưới 82 USD/thùng. Theo công thứctính đã được công khai, với giá xăng nhập khẩu 84 USD/thùng, DN đã cóthể hòa vốn.

Ông Bùi Ngọc Bảo cho rằng thời điểm giá xăng dầu tăngcao trong tháng 4 đã có đầu mối nhập khẩu không nhập hàng về bán. Bằngchứng là đã có hiện tượng đại lý đổ về Petrolimex mua hàng tăng độtbiến. Vì thế có thể lý giải vì sao thời điểm này có DN nhập hàng về bánvà có lãi. “Bởi họ không có hàng tồn kho hoặc tồn kho ít nên hàng nhậpvề có được giá tốt và có lãi” - ông Bảo phân tích.

Tính lại việc sử dụng quỹ bình ổn

Vẫn theo vị chuyên gia trên, cơ quan quản lý nhà nướckhông nên chỉ kiểm soát chi phí 600 đồng/lít trong công thức tính giácơ sở bởi ngoài việc tính giá nhập khẩu theo thị trường Singapore, cònphải xác định các yếu tố tạo nên giá nhập khẩu khác như chi phí bảohiểm, vận chuyển... (gọi tắt là premium). Ngoài ra, việc sử dụng vốn,khấu hao... cũng dẫn đến chi phí khác nhau ở mỗi DN. Xác định được cácyếu tố này mới biết được DN lãi, lỗ thế nào.

Cho rằng với cách sử dụng quỹ bình ổn giá hiện nay sẽdẫn đến việc có DN không tiết kiệm mà tận dụng quỹ và đưa lợi nhuận rangoài thông qua nhiều hình thức khác nhau như trước đây, một số công tyđã kiến nghị Bộ Tài chính điều chỉnh lại quy định sử dụng quỹ bình ổngiá. Theo các DN này, quy định trích nộp quỹ bình ổn như hiện nay là300 đồng/lít xăng, dầu thì cũng phải quy định rõ mức sử dụng cụ thể làbao nhiêu chứ không nên cho “mức tối đa”. Bởi quy định như vậy định kỳsẽ phải có kiểm tra, quyết toán chi phí để duyệt và cắt xén việc sửdụng không hợp lý. Trong giai đoạn trước đây khi phải dùng ngân sáchnhà nước để bù lỗ, đã tạo những kẽ hở phát sinh tiêu cực.

Theo kiến nghị của các công ty này, nếu quy định sửdụng quỹ rõ ràng, cụ thể ở một mức cố định trong từng thời kỳ cụ thểthì khi quyết toán việc trích nộp và sử dụng sẽ rất đơn giản, tạo độnglực cho DN kinh doanh có lãi, còn ngược lại DN sẽ buông cho lỗ và kêkhống chi phí để chuyển thành lãi cho các công ty “sân sau”. Với cáchthức bù lỗ trước đây, một số DN sẽ dùng “chiêu” tăng cước phí vậnchuyển mà thực chất những công ty vận chuyển kia là “sân sau” của họ.Tiền quyết toán bù lỗ của Nhà nước chảy vào những công ty này.

Một “chiêu” khác cũng đã được nhận diện qua kinhnghiệm bù lỗ năm 2008 là chuyển kho lòng vòng để phát sinh chi phí. DNđầu mối thuê kho của khách hàng rồi chuyển hàng về kho đó dưới hìnhthức gửi hàng, sau một thời gian lại chuyển sang hàng bán và phải trảchi phí thuê kho. Khách hàng của DN đầu mối kia vừa được lợi chậm trảtiền hàng, vừa được thêm khoản thu. Ngoài ra, còn phát sinh các chi phínhư hao hụt vận chuyển, xuất nhập kho...

Phương án giảm giá bán lẻ trong nước, theo một số DN,có thể được tính tới khi giá nhập khẩu tiếp tục giảm và việc điều hànhsử dụng quỹ bình ổn giá rõ ràng hơn.

(Theo Tuổi trẻ)