Từ ngày 1/7, lương cơ sở chính thức được Nhà nước điều chỉnh tăng từ 1,8 triệu đồng lên 2,34 triệu đồng, mức tăng tương đương 30%. Đối với nhiều đơn vị sự nghiệp tự chủ tài chính trong tỉnh Hải Dương, tăng lương tạo áp lực rất lớn bởi nguồn thu khó khăn.
Chưa tăng đã phải nợ lương
Trung tâm Đo lường, thử nghiệm và Thông tin khoa học thuộc Sở Khoa học và Công nghệ thực hiện cơ chế tự chủ tài chính từ năm 2020. Sau hơn 3 năm tự chủ, đơn vị gặp không ít khó khăn do hằng năm phải chi phí cho việc bảo trì, bảo dưỡng, kiểm định hiệu chuẩn thiết bị.
Mấy năm trở lại đây, nhiều doanh nghiệp hoạt động khó khăn, thu hẹp sản xuất, nhu cầu kiểm định, đo lường cũng giảm. Sự cạnh tranh giữa các đơn vị cùng lĩnh vực cũng ngày càng tăng...
Ông Vũ Văn Tân, Giám đốc Trung tâm Đo lường, thử nghiệm và Thông tin khoa học cho biết trung bình mỗi năm đơn vị chi trên 2 tỷ đồng lương, phụ cấp và các chi phí khác để bảo đảm hoạt động. Theo mức lương mới, đơn vị cần thêm hơn 600 triệu đồng để chi trả.
“Hiện tại, chúng tôi chỉ lo đủ lương hằng tháng cho cán bộ, nhân viên, tạm thời chưa chi trả công tác phí cho họ. Tất cả còn phụ thuộc vào nguồn thu từ nay đến cuối năm mới có thể tính toán cân đối được”, ông Vũ Văn Tân nói.
Nhà văn hóa Lao động thuộc Liên đoàn Lao động tỉnh Hải Dương cũng thực hiện tự chủ tài chính từ năm 2020. Nguồn thu để bảo đảm chi lương và các chi phí khác phụ thuộc từ nguồn cho thuê tài sản công. Từ năm 2020 đến nay, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, hoạt động cho thuê của đơn vị bị ảnh hưởng rất lớn. Đơn vị chưa có đề án cho thuê tài sản công nên không thực hiện cho thuê dài hạn được mà chỉ cho thuê ngắn hạn (dưới 15 ngày) theo quy định. Chính vì vậy hoạt động của Nhà văn hóa Lao động đang gặp rất nhiều khó khăn. Đơn vị đang nợ lương cán bộ, nhân viên 2 tháng gần đây.
Ông Nguyễn Khánh Toàn, Giám đốc Nhà văn hóa Lao động tỉnh cho biết đơn vị hiện có 7 cán bộ, nhân viên nhưng nguồn thu từ cho thuê tài sản gặp nhiều khó khăn, không bảo đảm chi thường xuyên. Cùng với lo tăng lương, đơn vị còn phải lo đóng thêm chi phí liên quan như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp. Khoản tăng thêm này khá lớn trong khi quỹ chi lương hiện không có để chi trả.
Cắt giảm tối đa mọi chi phí
Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Hải Dương thực hiện tự chủ tài chính từ tháng 1/2023. Đơn vị hiện có 215 cán bộ, nhân viên. Nguồn thu của đơn vị này chủ yếu từ thu phí, lệ phí dịch vụ công; phí dịch vụ đo đạc, chỉnh lý, kiểm kê đất đai và phí dịch vụ cung cấp thông tin đất đai cho các tổ chức, cá nhân theo quy định. Trung bình mỗi tháng, đơn vị phải chi gần 2 tỷ đồng tiền lương, phụ cấp cho cán bộ, nhân viên. Theo mức lương mới, mỗi tháng đơn vị cần thêm khoảng 600 triệu đồng để chi trả. “Để bảo đảm thu nhập ổn định cho người lao động, đơn vị phải cân đối từ nguồn thu, nguồn dự phòng và cắt giảm tối đa mọi chi phí khác”, ông Nguyễn Văn Tiêu, Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh nói.
Theo Sở Tài chính tỉnh Hải Dương, giai đoạn 2023 – 2025, toàn tỉnh có 123 đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ tài chính thực hiện theo Nghị định 60/NĐ-CP ngày 21/6/2021 của Chính phủ quy định cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập. 6 đơn vị tự bảo đảm chi đầu tư và chi thường xuyên; 33 đơn vị thực hiện tự bảo đảm chi thường xuyên; 65 đơn vị tự bảo đảm một phần chi thường xuyên và 19 đơn vị ngân sách nhà nước bảo đảm chi thường xuyên.
Theo tìm hiểu của phóng viên, hiện không ít đơn vị thu không bảo đảm chi, nợ lương, chậm lương người lao động. Trong đó có cả những đơn vị ở lĩnh vực y tế, làm nhiệm vụ chăm sóc, cứu chữa người bệnh.
Theo Nghị quyết 27-NQ/TW về cải cách tiền lương có hiệu lực từ 1/7/2024, đơn vị sự nghiệp công lập căn cứ tình hình tài chính, tự chủ tiền lương theo kết quả hoạt động, quyết định mức lương chi trả cho viên chức, người lao động. Trường hợp nguồn thu thấp hơn chi, đơn vị sự nghiệp công lập chủ động giảm quỹ lương tương ứng. Tuy nhiên, mức chi trả tiền lương cho viên chức, người lao động không thấp hơn chế độ tiền lương do Nhà nước quy định. Khi Nhà nước điều chỉnh chính sách tiền lương, đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ tài chính tự bảo đảm tiền lương tăng thêm từ nguồn thu của đơn vị, ngân sách nhà nước không cấp bổ sung.