Cơm nếp cá rô đồng đã thưa vắng hẳn bởi cuộc sống hiện đại với lối sống gấp gáp khiến người ta không còn nhiều thời gian dành cho những món ăn cầu kỳ.
Cơm nếp cá rô đồng từng là món ăn không thể thiếu trong các bữa cỗ của người làng Hoàng Xá nhưng nay rất ít nhà làm
Từng là món ăn không thể thiếu trong bữa cỗ của người làng Hoàng Xá, nay cơm nếp cá rô đồng đã thưa vắng hẳn bởi cuộc sống hiện đại với lối sống gấp gáp khiến người ta không còn nhiều thời gian dành cho những món ăn cầu kỳ.
Thanh Hà vốn là vùng quê có nhiều sông nước, tôm cá quanh năm không thiếu. Tận dụng thế mạnh đó, từ xa xưa, người làng Hoàng Xá, xã Quyết Thắng (Thanh Hà) đã chế biến nhiều món ăn đặc sản mang đậm hồn quê như: gỏi cá mè, chạch om chuối, cá da trơn kho, cháo lươn, cháo cá rô... Trong đó, thơm ngon nhất vẫn là món cơm nếp cá rô đồng (CNCRĐ). Đến nay, món ngon đậm đà hồn quê này chỉ còn một số nhà làm được.
Chúng tôi có dịp thưởng thức CNCRĐ do bà Vũ Thị Ước ở thôn Hoàng Xá làm. Để chuẩn bị nguyên liệu, gia vị, bà Ước đi chợ từ rất sớm để chọn cá. Ngày nay, rất nhiều cá rô phi nhưng món ăn này chỉ có thể làm từ cá rô đồng vì hương vị thơm ngon, đậm đà. Cá rô đồng cần chọn con to, khoẻ, nếu vừa mới bắt được là tốt nhất vì như thế thịt cá sẽ đanh, thơm khi chế biến.
"Cơm nếp cá rô đồng vừa đảo xong nóng hổi vừa thổi vừa ăn là ngon nhất vì khi đó cá và cơm vẫn còn ủ nguyên hương vị".
|
|
Bà Ước thoăn thoắt đánh vẩy cá rô, mổ bỏ ruột cá, rửa sạch rồi mang đi luộc. Nồi cá luộc bà cho thêm gừng vào để gia tăng vị thơm. Khi nồi cá vừa sôi lăn tăn, bà nhanh tay dùng muôi hớt sạch bọt sủi lên để nước trong. Cá chín, bà vớt cá ra để nguội cho ráo nước rồi gỡ lấy thịt. Do cá rô nhiều xương nhỏ nên khi gỡ phải kỹ càng, tránh bỏ sót xương. Cá gỡ xong ướp với gia vị gồm dấm, một chút nước mắm, muối, mì chính để không bị tanh. Khoảng 15 phút sau khi gia vị đã ngấm vào cá, bà Ước bắc chảo cho dầu ăn vào đun nóng, phi hành thơm rồi cho cá vào đảo đều đến khi cá và hành quyện vào nhau có màu vàng thì vớt ra đĩa.
Lúc chờ cá nguội, bà Ước tranh thủ nấu cơm nếp. Gạo nếp cái hoa vàng được vo sạch, loại bỏ những hạt hỏng. Bà chắt một ít nước luộc cá rô đồng dùng để nấu cơm nếp. Bà bảo khi nấu cơm nếp bằng nước luộc cá, vị cơm nếp sẽ thơm hơn, hạt gạo mềm hơn. CNCRĐ cần nấu trong nồi đất để giữ hương vị thơm ngon. Sau khi cơm nếp chín, bà Ước lấy một đĩa cơm nếp rắc cá rô vào rồi đảo đều. Mùi cơm nếp với cá rô đồng thơm phức khiến ai cũng muốn nếm thử. Bà Ước cho biết: "CNCRĐ có thể ăn theo 2 cách. Một là đảo đều cơm nếp với cá, hai là có thể đặt một đĩa cá rô đồng đã chế biến bên cạnh đĩa xôi, tuỳ theo sở thích của mỗi người. CNCRĐ vừa đảo xong nóng hổi vừa thổi vừa ăn là ngon nhất vì khi đó cá và cơm vẫn còn ủ nguyên hương vị".
Vừa thưởng thức, bà Ước vừa kể cho chúng tôi nghe về món CNCRĐ. Bà bảo món CNCRĐ và món chạch om chuối là hai đặc sản không thể thiếu trong các bữa cỗ ngày xưa ở Hoàng Xá. Người làng vẫn thường nói giàu có đến bao nhiêu mà mâm cỗ không có hai món này thì chưa phải là cỗ. Trước đây, cá rô đồng còn nhiều nên gần như nhà nào cũng biết làm món này. Ngày nay ít người làm vì mất nhiều thời gian và cá rô đồng cũng không còn nhiều. Theo bà Ước, CNCRĐ được nấu nhiều vào thời điểm cuối mùa thu, đó là mùa cá rô rất béo sẽ cho hương vị đậm đà. Mùa này, cơm nếp cũng dễ ăn hơn những mùa khác. Bà Ước bùi ngùi: "CNCRĐ không khó làm nhưng cầu kỳ. Nó có nhiều công đoạn nhưng chỉ cần để ý một lần là làm được. Tôi đã chỉ dạy cho con cháu làm món này, chúng cũng làm thử nhưng vẫn không ngon bằng người xưa. Bây giờ, con cháu khi đi xa về cũng thường bảo tôi nấu món CNCRĐ để thưởng thức hương vị làng quê. Mỗi lần nấu món này, gia đình tôi thường ngồi quây quần đầm ấm bên nhau. Người trẻ ngày nay có thể không biết đến, nhưng người lớn tuổi trong làng ai cũng nhớ như in món ăn đặc sản quê mình".
HIỂU LAM
