Đề xuất 10 nhóm được ưu tiên vay vốn tạo việc làm

Dự thảo Luật Việc làm sửa đổi đang được Bộ Tư pháp thẩm định. Điểm mới đáng chú ý là Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đề xuất mở rộng diện được vay vốn tạo việc làm. Ngoài những nhóm truyền thống như người dân tộc thiểu số, người khuyết tật, dự thảo hướng đến các nhóm như: người chăm sóc người khuyết tật nặng, hộ mới thoát nghèo, thân nhân người có công, người thuộc xã đặc biệt khó khăn, người có đất thu hồi; thanh niên sau nghĩa vụ quân sự, công an; thanh niên tình nguyện sau khi kết thúc chương trình và người thất nghiệp.

Để thực hiện được chính sách này, ngân sách nhà nước cần cấp bù lãi suất và phí quản lý cho Ngân hàng chính sách xã hội để huy động nguồn vốn vay. Nếu lấy lãi suất cho vay hiện hành là 7,92%, để huy động 10.000 tỷ đồng cho vay giải quyết việc làm, ngân sách cần bỏ ra khoảng 500 tỷ đồng. Con số này tương đương hỗ trợ tạo, duy trì và mở rộng việc làm cho khoảng 100.000 lao động.

Theo cơ quan soạn thảo, việc mở rộng diện được ưu tiên sẽ thúc đẩy tạo việc làm theo hướng bền vững, nhất là người yếu thế, góp phần ổn định phát triển kinh tế gắn với đảm bảo an sinh xã hội. Giải pháp này cũng tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước thông qua việc duy trì, mở rộng, thúc đẩy sản xuất kinh doanh.

Ngoài ra, chính sách này sẽ góp phần giảm tỷ lệ việc làm phi chính thức, phát triển bền vững cho mọi lao động, thúc đẩy quyền làm việc, đóng góp cho xã hội của người cao tuổi, góp phần bảo đảm mục tiêu an sinh xã hội, thích ứng với già hóa dân số.

Theo Luật Việc làm hiện hành, người lao động được vay vốn để hỗ trợ tạo việc làm phải có năng lực hành vi dân sự đầy đủ; có nhu cầu vay vốn để tự tạo việc làm hoặc thu hút thêm lao động có xác nhận của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền nơi thực hiện dự án. Người được vay phải cư trú hợp pháp tại địa phương nơi thực hiện dự án.

Luật Việc làm hiện hành được thông qua vào tháng 11/2013, có hiệu lực thi hành từ 1/1/2015. Đây là cơ sở để xây dựng chính sách hỗ trợ người lao động, tìm việc làm, tiếp cận thông tin việc làm, nghề nghiệp; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, phát triển kỹ năng nghề; giúp người thất nghiệp sớm quay trở lại thị trường lao động.

Tuy nhiên sau gần 10 năm thực hiện, một số chính sách phát sinh nhiều bất cập. Quy định về đăng ký và quản lý lao động, về độ tuổi người lao động chưa phù hợp với Bộ Luật Lao động 2019. Quy định, chính sách về bảo hiểm thất nghiệp chưa thống nhất với Luật Bảo hiểm xã hội 2014.

Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư, các quy định của luật chưa tương thích với việc chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin trong dịch vụ việc làm. Luật còn thiếu chính sách khuyến khích việc làm sáng tạo; chế tài bảo vệ quyền lợi của người lao động; giao dịch việc làm trên môi trường điện tử.

Theo cơ quan soạn thảo, sửa Luật Việc làm nhằm cải thiện chất lượng, tính minh bạch dịch vụ việc làm; cân đối cung - cầu lao động; nâng trình độ chuyên môn kỹ thuật của lao động phổ thông. Dự thảo luật dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2024).