Từ năm 2025, cấu trúc, đề thi tốt nghiệp THPT có nhiều đổi mới, đòi hỏi sự thay đổi trong giảng dạy, học tập.
Từ năm 2025, lần đầu tiên học sinh lớp 12 thi tốt nghiệp THPT theo chương trình giáo dục phổ thông mới 2018. Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố 18 đề thi tham khảo kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025. Cấu trúc đề thi có nhiều đổi mới.
Theo một số giáo viên dạy lớp 12 ở Hải Dương, cấu trúc và đề thi minh hoạ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 có nhiều đổi mới. Đổi mới này phù hợp với thực tiễn cũng như đáp ứng yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Theo đó, ngoài dạng thức 1 là câu hỏi trắc nghiệm nhiều lựa chọn đã áp dụng trong nhiều năm nay, đề thi minh hoạ có thêm 2 dạng thức câu hỏi mới. Đó là dạng thức câu hỏi trắc nghiệm dạng đúng/sai; câu hỏi trắc nghiệm trả lời ngắn.
Đề thi giảm hẳn yếu tố tính toán so với xu hướng ra đề trước đây, yêu cầu học sinh hiểu rõ bản chất, tăng cường đánh giá khả năng đọc hiểu, tư duy phân tích và giải quyết vấn đề. Đề thi sẽ xuất hiện nhiều câu hỏi ứng dụng thực tiễn, thực hành hơn trước; tính phân hoá cao hơn trước rất nhiều. Đổi mới này hạn chế được tình trạng học sinh học tủ, đoán đề, khoanh đáp án ''hên xui''.
Tuy nhiên, đổi mới này khiến cho không chỉ học sinh mà đa số giáo viên sẽ gặp không ít khó khăn. Khó khăn đầu tiên là giáo viên bắt buộc phải đổi mới phương pháp dạy học. Giáo viên không chỉ còn dạy theo phương pháp truyền thống, thuyết trình, vấn đáp như trước mà giáo viên phải có kiến thức tích hợp liên môn, kiến thức thực tế của đời sống xã hội. Và khó khăn nhất là giáo viên phải dạy cho học sinh sử dụng được kiến thức của môn học để giải quyết vấn đề thực tiễn.
Khó khăn khác mà giáo viên đang gặp phải là tìm nguồn tài liệu giảng dạy đáp ứng với yêu cầu đổi mới của đề thi. Hiện tại nguồn tài liệu của giáo viên chủ yếu trong sách giáo khoa và sách bài tập. Ứng dụng công nghệ thông tin để tìm nguồn tại liệu và dạy học vẫn còn hạn chế. Nhất là môn ngữ văn, đề thi không lấy ngữ liệu trong sách giáo khoa nên giáo viên phải tìm được nguồn ngữ liệu phong phú để dạy học sinh.
Theo một số giáo viên này, để có nguồn tài liệu phong phú, cập nhật những kiến thức mới, giáo viên cần tham gia vào các hội nhóm chuyên môn trong toàn quốc và tham gia vào các dự án của hội nhóm đó.
Giáo viên cũng đang phải mò mẫm để đổi mới kiểm tra, đánh giá học sinh theo hướng giải quyết vấn đề thực tiễn; xây dựng ma trận, ngân hàng câu hỏi theo cấu trúc, dạng thức đề thi mới để rèn học sinh tư duy, kỹ năng làm bài thi theo các định dạng câu hỏi mới.
Một khó khăn khác là, giáo viên sẽ rất vất vả để dạy và ôn luyện cho học sinh có thể đáp ứng cả 3 kỳ thi, gồm: thi tốt nghiệp THPT, thi đánh giá năng lực và thi đánh giá tư duy.
Những giáo viên này cũng nhận định, cấu trúc, đề thi minh hoạ mới có mặt tích cực là nâng cao chất lượng chuyên môn của đội ngũ giáo viên. Giáo viên buộc phải đổi mới, sáng tạo, tư duy để thích ứng nếu không sẽ bị bỏ lại phía sau. Tương tự, học sinh cũng sẽ phải học theo hướng phát triển năng lực, tư duy, hạn chế học thụ động.
THẾ ANH