Để nhà ở xã hội đến đúng đối tượng

Xây dựng nhà ở xã hội cho các đối tượng có thu nhập thấp, công nhân lao động luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm, xác định là vấn đề an sinh xã hội, một nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Để nhà ở xã hội có giá phải chăng, vừa túi tiền với đại đa số người có thu nhập thấp, công nhân lao động, Nhà nước đã có nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ và khuyến khích các doanh nghiệp tham gia phát triển nhà ở xã hội.

Là địa phương có nhiều khu, cụm công nghiệp thu hút rất đông công nhân lao động từ khắp nơi trên cả nước đến làm việc, Hải Dương rất quan tâm phát triển nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp, công nhân. Trên địa bàn tỉnh hiện có 4 dự án nhà ở xã hội hoàn thành đưa vào khai thác đều ở TP Hải Dương với quy mô 1.756 căn hộ. Đó là các dự án khu nhà ở xã hội Tuệ Tĩnh (thuộc khu đô thị mới Tuệ Tĩnh), khu dân cư phía đông Ngô Quyền, khu đô thị mới phía nam TP Hải Dương giai đoạn 1 và dự án nhà ở xã hội thuộc dự án khu nhà ở phường Nhị Châu.

Theo khảo sát của các địa phương ở thời điểm hiện tại, có hơn 10.000 người có nhu cầu mua nhà ở xã hội. Con số này có thể tăng lên trong thời gian tới khi số doanh nghiệp, khu công nghiệp thành lập mới tăng, thu hút thêm nhiều công nhân, lao động, kéo theo nhu cầu mua nhà ở tăng lên. 4 dự án nhà ở xã hội đã hoàn thiện kể trên mới đáp ứng hơn 10% nhu cầu của người dân hiện nay. Việc triển khai xây nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh là rất cấp thiết. UBND tỉnh đã ban hành Đề án phát triển nhà ở xã hội tỉnh Hải Dương giai đoạn 2023-2030. UBND tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2030, toàn tỉnh hoàn thành xây dựng gần 16.000 căn nhà ở xã hội cho đối tượng chính sách, người có thu nhập thấp, công nhân, lao động.

Mới đây, dự án nhà ở xã hội tại khu đô thị phía nam TP Hải Dương với 4 tòa nhà chung cư cao 8 tầng gồm 336 căn hộ đã được khởi công, dự kiến hoàn thành, đưa vào sử dụng vào cuối năm 2024. Đây cũng là công trình nhà ở xã hội đầu tiên trong Đề án phát triển nhà ở xã hội tỉnh Hải Dương giai đoạn 2023-2030.

Các dự án nhà ở xã hội đưa vào sử dụng giúp nhiều đối tượng chính sách, người thu nhập thấp, công nhân, lao động mua được nhà ở giá rẻ, cuộc sống của họ ổn định hơn. Tuy nhiên, vẫn xuất hiện tình trạng người có điều kiện kinh tế khá giả nhưng bằng cách nào đó vẫn mua được nhà ở xã hội. Tình trạng người giàu ở biệt thự sang trọng nhưng vẫn có nhà ở xã hội để cho thuê, người đi ô tô ở nhà xã hội không phải hiếm. Trong khi đó, nhiều người đủ điều kiện và có nhu cầu mua nhà ở xã hội nhưng không tiếp cận được.

Các quy định về đối tượng được mua nhà ở xã hội hiện nay còn nhiều kẽ hở. Đối tượng được mua nhà ở xã hội phải thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập thường xuyên theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân còn nhiều bất cập. Nhiều người có người thu nhập từ hoạt động kinh doanh ngoài nhiều hơn nguồn thu từ công việc chính thức nên rất khó quản lý thu nhập. Có trường hợp mượn tên người đủ điều kiện đứng tên mua hộ nhà ở xã hội. Quy định không được bán lại nhà ở xã hội trong thời gian tối thiểu 5 năm cũng tồn tại nhiều hạn chế. Một số người khi chuyển nhượng nhà ở xã hội nhưng chỉ viết giấy tay, không làm thủ tục chuyển nhượng qua cơ quan chức năng nên rất khó phát hiện.

Để nhà ở xã hội đến được đúng đối tượng, các cơ quan chức năng cần công khai, minh bạch các dự án được triển khai xây dựng và mở bán dành cho công nhân lao động, người có thu nhập thấp nằm trong danh sách thuộc đối tượng mua nhà ở xã hội. Việc lập danh sách và thẩm định danh sách các đối tượng thụ hưởng cần phải chặt chẽ, minh bạch. Niêm yết danh sách đối tượng thụ hưởng công khai để người dân giám sát. Khuyến khích người dân tố cáo các hành vi gian dối trong kê khai, đăng ký mua bán nhà ở xã hội. Kiên quyết chấm dứt hợp đồng mua bán, thu hồi những căn hộ nhà ở xã hội không đúng đối tượng. Xử lý nghiêm các hành vi trục lợi, mua bán không đúng đối tượng nhà ở xã hội.