Chống lạm thu trong trường học

Cuối tuần này, trường con tôi tổ chức họp phụ huynh. Điều khác lạ là các khoản đóng góp được giáo viên chủ nhiệm lớp gửi sớm đến phụ huynh trong nhóm Zalo chung kèm theo công văn của trường và địa phương chấn chỉnh thu góp đầu năm học mới 2023-2024. Chuyện đến hẹn lại lo vì lạm thu từ những năm học trước xem ra đã được cởi bỏ nhiều ngay đầu năm học này.

Còn nhớ những năm học trước có những khoản đóng góp khiến tôi và nhiều phụ huynh khá bất bình nhưng lại chấp nhận “ngậm bồ hòn làm ngọt”, không dám lên tiếng. Tôi sợ sẽ trở thành cá biệt trong nhóm phụ huynh của lớp, mặt khác lại lo con mình sẽ bị ảnh hưởng nếu mẹ lên tiếng không ủng hộ các khoản thu chi không hợp lý như tiền lắp điều hòa, rèm cửa. Mặc dù năm nào phụ huynh cũng đóng góp những khoản này trong khi điều hòa đó vẫn chạy tốt; rèm cửa vẫn mới chưa cần thay…

Hơn 10 ngày trước, Trường THPT Thanh Miện III phải lên báo vì thu tới gần 9 triệu đồng/học sinh. Đây là số tiền không nhỏ đối với nhiều gia đình ở thành phố chưa nói đến trường nằm giữa vùng nông thôn. Có một số khoản thu vượt mức quy định như tiền nước uống, thẻ học sinh, sổ liên lạc điện tử... 2 khoản thu thực hiện chưa đúng quy trình, gồm tiền vận động tài trợ (xã hội hoá) và tiền quỹ hội cha mẹ học sinh. Nếu phụ huynh không mạnh dạn lên tiếng, báo chí không vào cuộc thì tình trạng lạm thu trong nhà trường khó ai biết được và những khoản thu sai nghiễm nhiên được cho qua.

Chống lạm thu trong trường học là yêu cầu bức thiết và cần được thực hiện nghiêm túc. Trước hết phải có những người mạnh dạn lên tiếng phản ánh như vụ việc ở Trường THPT Thanh Miện III vừa qua.

Các trường học cũng cần có một Ban Đại diện cha mẹ học sinh công tâm, thẳng thắn, sẵn sàng chỉ ra những khoản thu không hợp lý để chống lạm thu, ảnh hưởng đến học sinh, niềm tin của phụ huynh với nhà trường. Khi có Ban Đại diện cha mẹ học sinh công tâm thì những kế hoạch, khoản thu ngoài quy định sẽ được phát hiện ngay từ đầu năm học.

Một môi trường giáo dục trong sáng cần được xây dựng, dân chủ phải được phát huy. Không để Ban giám hiệu thành chỗ đặc quyền đặc lợi. Ban giám hiệu các trường cần tăng cường kiểm tra, giám sát, không bắt tay với Ban Đại diện cha mẹ học sinh thực hiện các khoản thu không đúng quy định. Trong buổi họp phụ huynh đầu năm học, các trường cần yêu cầu giáo viên phổ biến Thông tư số 55/2011/TT-BGDĐT về điều lệ của Ban Đại diện cha mẹ học sinh để phụ huynh nắm rõ, tránh tình trạng bị Ban Đại diện này lôi kéo đóng những khoản không hợp lý, ngoài quy định.

Các địa phương, đơn vị có thể lập đường dây nóng tiếp nhận thông tin của phụ huynh phản ánh những khoản thu sai và cam kết giữ bí mật thông tin người phản ánh như cách làm của Báo Hải Dương hay UBND thị xã Kinh Môn… sẽ tạo cơ hội cho nhiều phụ huynh có thể mạnh dạn phản ánh, từ đó ngăn ngừa "bệnh" lạm thu trong nhà trường từ sớm.

Các địa phương trong tỉnh cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hằng năm về cách thức thu những khoản tiền tự nguyện, xử lý nghiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục để xảy ra tình trạng lạm thu như chỉ đạo của UBND tỉnh chiều 12/9 vừa qua. Khi tất cả cùng đấu tranh, phản ánh và xử lý kịp thời những sai phạm thì sẽ không còn tình trạng lạm thu đến hẹn lại lo ngay đầu năm học mới.