Chí Linh gỡ khó đổ ải

Phường Chí Minh là địa phương đổ ải sớm nhất của TP Chí Linh do có cốt đất cao

Lo thiếu nước

Phường Chí Minh là địa phương có cốt đất cao nhưng diện tích đất nông nghiệp lớn, gần 450 ha. Phường nằm ở cuối nguồn nước, kênh dẫn dài nên việc dẫn nước đổ ải mất thời gian và bất lợi hơn. Hơn nữa, nếu nỗ lực đổ ải xong thì lại đối mặt với khó khăn trong trữ nước tưới dưỡng. Ông Lữ Văn Sơn, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp phường Chí Minh cho biết lấy nước đổ ải tại địa phương tương đối vất vả. Năm nào phường cũng phải chủ động từ sớm, nếu không sẽ xảy ra tình trạng “ruộng chờ nước”. Từ việc trữ nước, giữ nước đến vận hành hơn 30 cửa cống, trạm bơm phải được thực hiện khẩn trương, nhanh hơn một bước so với nơi khác, nếu không sẽ khó bảo đảm tiến độ.

Khu vực phía bắc quốc lộ 18 luôn là trọng điểm về hạn không những của Chí Linh mà còn của cả tỉnh. Nguồn nước ở đây phụ thuộc hoàn toàn vào hệ thống hồ đập song chủ yếu là hồ nhỏ và năng lực trữ nước thực tế chỉ hơn nửa so với thiết kế. Xã Lê Lợi có khoảng 350 ha gieo cấy lúa và 180 ha rau màu nhưng nước phục vụ sản xuất chỉ lấy từ gần 20 hồ đập. Trong đó, chỉ có 2 hồ trung bình là Chóp Sôi, Hố Vễn, còn lại là hồ nhỏ, khó đáp ứng được nhu cầu nước đổ ải. Diện tích sản xuất lớn trong khi nguồn nước có hạn đã khiến cho việc đổ ải ở địa phương tương đối căng thẳng. Bà Nguyễn Thị Len ở thôn Trung Quê nói: “Đổ ải cần nhiều nước mà hồ đập phần lớn bị bồi lắng, khả năng trữ nước hạn chế. Khu ruộng nhà tôi gần hồ Cánh Gà, nước trong hồ thường không nhiều. Nếu cố gạn đổ ải cho xong thì lại lo thiếu nước tưới dưỡng. Vì thế, năm nào chúng tôi cũng sốt ruột, lo lắng vì sợ thiếu nước, nhất là trong thời gian đổ ải”.

Vụ đông xuân này, TP Chí Linh có kế hoạch gieo trồng 4.000 ha, gồm 3.600 ha lúa, còn lại là rau màu. Ngoài nguồn nước bơm động lực, thành phố cũng là một trong số ít địa phương có thể áp dụng tưới tự chảy. Tuy nhiên, nếu như nơi hạ lưu tận dụng đỉnh triều đổ ải tự chảy cho diện tích lớn thì nguồn tự chảy của TP Chí Linh lại phụ thuộc phần lớn vào hồ đập. Hơn nữa, nước trong hồ chỉ được cấp nguồn khi trời mưa nên việc đổ ải rất bị động. Địa hình cao thấp cũng là bất lợi lớn của thành phố khi đổ ải vì nếu không điều tiết nước hợp lý có thể dẫn tới tình trạng chỗ thiếu, chỗ thừa.

Chủ động khắc phục

Xác định nguồn nước phụ thuộc nên phải chủ động trong việc điều tiết, vận hành, các địa phương và đơn vị khai thác công trình thủy lợi của TP Chí Linh đã linh hoạt khắc phục khó khăn, bảo đảm đổ ải đúng tiến độ. Căn cứ vào tình hình thực tế của từng địa phương, điều kiện nguồn nước và năng lực đổ ải của hệ thống thủy lợi, thành phố xây dựng phương án đổ ải hợp lý. Trước đó, thành phố đã hoàn thành làm thủy lợi đông xuân đúng kế hoạch với khối lượng gần 32.000 m3, bảo đảm cho việc dẫn nước thuận lợi, trữ nước tối đa.

TP Chí Linh luôn đổ ải sớm hơn các nơi khác trong tỉnh để tránh thời gian đổ ải tập trung, các địa phương dồn lực lấy nước làm mực nước nhanh xuống thấp. Từ ngày 3.1, tận dụng nguồn nước từ Công ty CP Nhiệt điện Phả Lại, thành phố đã đưa nước vào kênh tưới đổ ải cho các phường Chí Minh, Văn An, Cổ Thành… Sau đó, từ ngày 10.1, khu vực 2 xã có cốt đất cao là Hưng Đạo, Lê Lợi sẽ được lấy nước làm đất từ cống Lẫm (Hưng Đạo). Trong thời gian đổ ải đại trà (từ ngày 15-20.1), Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi thành phố sẽ điều tiết các cửa cống và vận hành trạm bơm điện hợp lý, đưa nước theo phương châm “cao trước, thấp sau” và đổ ải đến đâu gọn đến đó để tránh lãng phí, thất thoát nước. Theo ông Nguyễn Quốc Gia, Giám đốc Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi thành phố, do đặc thù về địa hình và nguồn nước nên đơn vị phải thực hiện đồng thời 2 nhiệm vụ, vừa đưa nước vừa giữ nước. Thời gian đổ ải ở từng nơi cũng được tính toán phù hợp, không để xảy ra tình trạng mất cân đối, nơi thừa, nơi thiếu. Đổ ải quan trọng nhưng việc trữ nước, giữ nước cũng cấp thiết không kém. Nếu không chủ động trữ nước, kiểm soát nước trong kênh trục, hồ đập thì nguy cơ thiếu nước trong giai đoạn tưới dưỡng rất lớn. 

Chủ động, khẩn trương, linh hoạt là cách mà TP Chí Linh ứng phó với những khó khăn trong đổ ải. Tuy gặp nhiều bất lợi song những nỗ lực kịp thời của các đơn vị đã giúp thành phố luôn là một trong những địa phương đi đầu của tỉnh về đổ ải tiết kiệm, hiệu quả.

PV