“Da kề da” hay còn gọi là “cái ôm đầu tiên” là phương pháp chăm sóc trẻ sơ sinh được Bộ Y tế phối hợp với Tổ chức Y tế thế giới triển khai tại Việt Nam từ năm 2014.
Mẹ con chị Thu Hà là trường hợp sinh mổ đầu tiên được áp dụng phương pháp "da kề da" tại Bệnh viện Phụ sản Hải Dương
Phương pháp này đã được Bệnh viện Phụ sản Hải Dương thực hiện trong năm 2017 đối với hầu hết các ca sinh thường có đủ chỉ định. Từ năm 2018, bệnh viện bắt đầu thực hiện trên các ca sinh mổ nhằm giúp trẻ được hưởng trọn vẹn “cái ôm đầu tiên, giọt sữa đầu tiên” từ mẹ.
Giây phút thiêng liêng
Có mặt tại Bệnh viện Phụ sản Hải Dương một ngày mưa lạnh buốt, chúng tôi được chứng kiến những nụ cười mãn nguyện, hạnh phúc của những người mẹ vừa trải qua cuộc “vượt cạn” được ôm ấp đứa con bé bỏng trong lòng.
Ôm con trong vòng tay, chị Phạm Thị Thu Hà (29 tuổi) ở phường Tân Bình (TP Hải Dương) cho biết hai mẹ con chị chuẩn bị được về nhà sau gần 1 tuần ở viện. Gần 4 năm trước chị Hà sinh con trai đầu lòng cũng bằng phương pháp mổ lấy thai do xương chậu hẹp không thể sinh thường. "Khi con chào đời được đưa ra ngoài với bố và ông bà, em nằm trong phòng mổ mà cứ lo lắng không biết con thế nào, có khóc không", chị Hà nhớ lại. Lần sinh này, chị Hà đã tìm hiểu về phương pháp "da kề da". Khi biết nguyện vọng của chị Hà, các bác sĩ Bệnh viện Phụ sản tỉnh đã áp dụng phương pháp này ngay sau khi thực hiện thành công ca mổ. Cúi nhìn cậu con trai đang ngủ ngon, chị Hà không giấu nổi xúc động: "Em sẽ không bao giờ quên khoảnh khắc con vừa chào đời đã được nằm trên ngực mình, cảm nhận rất rõ ràng cơ thể của con, hơi thở và từng cử động của con, đôi tay nhỏ xinh của con tự tìm ti mẹ... Hạnh phúc, mãn nguyện không thể tả nổi".
Con trai chị Hà cũng được bú mẹ ngay trong 72 giờ "vàng". Điều này rất tốt đối với sự phát triển của trẻ sau này.
Cũng sinh mổ lần 2 và được áp dụng phương pháp "da kề da" như chị Hà, sản phụ Bùi Thị Ngát ở xã Lai Vu (Kim Thành) đang vỗ về cô công chúa nhỏ vừa chào đời khi hai mẹ con đã được đưa về phòng hồi sức. Dù mới được chuyển từ phòng mổ ra nhưng chị Ngát vẫn tươi tỉnh, mỉm cười hạnh phúc. “Lần sinh này khác trước rất nhiều, ngay khi con vừa ra đời, tôi được ôm con vào lòng, được nắm bàn tay nhỏ xíu, vuốt ve, âu yếm con, truyền hơi ấm từ cơ thể mình sang cơ thể con… Bé được nằm ngay trên ngực mẹ và được bác sĩ hướng dẫn, giúp bé được bú mẹ ngay lúc đó. Cảm giác rất khó tả”, chị Ngát xúc động nói.
Hành động nhỏ, ý nghĩa lớn
Theo Tổ chức Y tế thế giới, “cái ôm đầu tiên” là một hành động đơn giản của mẹ nhưng lại mang một ý nghĩa to lớn vì có khả năng cứu sống trẻ. “Da kề da” không chỉ đem lại giá trị thiêng liêng về mặt cảm xúc mà còn có ý nghĩa lớn lao về mặt dinh dưỡng, phát triển trên suốt đường đời của trẻ.
Bác sĩ Nguyễn Thị Lan, Phó Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hải Dương cho biết: Trước đây, em bé chào đời sẽ được lau khô, hút dịch... rồi đưa ra ngoài cho người thân bế, chờ được mẹ bế và cho bú. Khoảng thời gian chờ mẹ sẽ khiến em bé rất dễ bị mất nhiệt. Cùng với đó, dây rốn nối với nhau thai - nguồn cung cấp dinh dưỡng nuôi trẻ trong suốt thai kỳ cũng được cắt ngay sau sinh, điều này có thể khiến trẻ bị thiếu máu do thiếu sắt.
Với phương pháp “da kề da”, sau khi chào đời, em bé sẽ được lau khô, cho nằm trực tiếp trên người mẹ. Sau đó, bác sĩ tiến hành kẹp cắt rốn muộn và cho trẻ bú sữa mẹ sớm trong 1 giờ sau sinh. Việc kẹp và cắt dây rốn chậm chỉ 3 phút, đợi đến khi dây nhau ngừng đập mới thực hiện kẹp cắt dây rốn, giúp trẻ sơ sinh tiếp tục được cung cấp đến 30% lượng máu trong cơ thể trẻ, giúp trẻ có cân nặng lớn hơn, giảm nguy cơ nhiễm khuẩn máu, thiếu máu ở trẻ ngay cả khi mẹ có tiền sử mắc bệnh thiếu máu...
Khi trẻ sinh ra được nằm trong vòng tay yêu thương của mẹ sẽ giúp cho sự gắn kết mẹ con lâu dài. Bé được đặt úp ngay lên phần ngực mẹ khi chưa mặc quần áo, da tiếp da tối đa diện tích cơ thể với da mẹ, hơi ấm từ ngực mẹ sẽ truyền sang bé, kích thích mạnh mẽ các phản xạ sinh tồn của bé, trong đó phản xạ tìm và bú sữa mẹ được phát huy tối đa. Bé được bú sớm sẽ hưởng sữa non cung cấp hàng nghìn kháng thể từ mẹ - điều này có ý nghĩa vô cùng lớn đối với sức khỏe và hệ miễn dịch của trẻ sau này. Sữa non giúp phát triển niêm mạc ruột, giàu đạm, giàu kháng thể và rất dễ hấp thu đối với trẻ sơ sinh.
HẢI ĐƯỜNG