Bộ trưởng Nội vụ nói gì về cải cách tiền lương cho giáo viên?

Vấn đề thiếu giáo viên nhưng vẫn cắt giảm biên chế, lương giáo viên thấp trong khi Nghị quyết 29 của Trung ương Đảng từ năm 2013 đã nêu rõ “lương của nhà giáo được ưu tiên xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp” là trọng tâm câu hỏi được một số đại biểu đặt ra với Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trong buổi chất vấn sáng nay 7/11.

Nhất quán việc xếp theo

Đại biểu Trần Kim Yến, Đoàn Đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh khẳng định trong tinh giản biên chế, sắp xếp tinh gọn bộ máy để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động rất cần thiết. Tuy nhiên, theo đại biểu Yến, tinh giản mang tính chất cào bằng cơ học đang ảnh hưởng lớn đến ngành giáo dục khi các địa phương chia sẻ đang thiếu rất nhiều giáo viên nhưng việc tuyển dụng đang cực kỳ khó khăn. Bên cạnh đó, tình trạng giáo viên nghỉ việc tiếp tục gia tăng do nhiều nguyên nhân, trong đó có có nguyên nhân là do quá nhiều áp lực và thu nhập chưa đủ sống. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Nội vụ cho biết giải pháp giải quyết vấn đề trên?

Đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Bình cũng đặt câu hỏi về chính sách với nhà giáo. Theo đại biểu Nga, giám sát của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục cho thấy mức lương giáo viên, đặc biệt là giáo viên mầm non còn rất thấp nhưng áp lực công việc rất lớn. Tại buổi đối thoại của Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo với gần một triệu nhà giáo cũng đã có 6.000 câu hỏi gửi tới bộ trưởng liên quan đến vấn đề này.

Dẫn Nghị quyết 29 của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, trong đó yêu cầu, lương nhà giáo được ưu tiên xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp, đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga đề nghị Bộ trưởng Nội vụ cho biết chủ trương này của Đảng có được cụ thể trong cải cách tiền lương của năm 2024 hay không? Giải pháp về chính sách cho nhà giáo?

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga về vấn đề cải cách tiền lương cho giáo viên, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho rằng nhìn một cách tổng thể, tổng thu nhập của nhà giáo hiện nay gồm có lương và tiền lương theo các bậc chức danh nghề nghiệp, các loại phụ cấp lương, có cải thiện so với các ngành nghề khác, tuy nhiên do tính chất đặc thù nên vẫn còn thấp.

Do đó, bộ trưởng cho biết trong thời gian tới đây, khi thực hiện các chính sách tiền lương, Bộ Nội vụ sẽ căn cứ theo Nghị quyết 27, đặc biệt là quán triệt tinh thần Nghị quyết 29 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng là lương nhà giáo được ưu tiên xếp cao nhất trong thang bảng lương cao hành chính sự nghiệp.

“Điều này là nhất quán. Bộ Nội vụ sẽ phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo rà soát lại các quy định về tiền lương, phụ cấp, nhất là các phụ cấp ưu đãi nghề với nhà giáo để trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định,” Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nói.

Xã hội hóa để giảm biên chế hưởng lương ngân sách

Trả lời câu hỏi của đại biểu Trần Kim Yến, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết giai đoạn vừa qua, quán triệt với chủ trương của Đảng về sắp xếp tổ chức bộ máy và tinh giản biên chế, cả hệ thống chính trị đã hết sức nỗ lực và có những thành công bước đầu trong việc sắp xếp tổ chức bộ máy và tinh giản biên chế. Chỉ tính riêng về tinh giản biên chế đối với công chức giai đoạn 2017-2021, cả nước đã giảm được 10,01%; đối với viên chức đã giảm được 11,67% viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Ngành giáo dục giảm 6,4%, còn lại toàn ngành y tế giảm 32% do thúc đẩy được tự chủ, chuyển số biên chế đó sang hưởng lương tự chủ.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cũng thừa nhận thực tiễn giai đoạn vừa qua, nhiều địa phương thực hiện việc giảm viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước lại cắt hẳn dẫn đến thiếu số người làm việc trong các đơn vị sự nghiệp, nhất là ngành giáo dục. Bộ trưởng Nội vụ cho rằng, riêng đối với ngành giáo dục có tính đặc thù nên việc thiếu giáo viên thường xuyên đang diễn ra là vấn đề thực tiễn.

Trả lời câu hỏi về giải pháp cho vấn đề này, Bộ trưởng Nội vụ nhấn mạnh cần thống nhất về mặt nhận thức việc thực hiện quyết liệt để giảm số lượng viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước nhưng vẫn phải đảm bảo được số lượng người làm việc cho đơn vị sự nghiệp, tức là thúc đẩy tự chủ, làm sao để xã hội hóa, giảm được số viên chức được hưởng lương từ ngân sách nhà nước.

Đối với ngành giáo dục, Bộ trưởng Nội vụ cho rằng cần tập trung rất cao cho việc rà soát, hoàn thiện một số hệ thống thể chế. Bộ trưởng Nội vụ cho rằng việc ban hành Luật Nhà giáo tới đây là điều kiện để có giải pháp bảo đảm được những vấn đề cơ bản nhất cho việc bảo đảm đời sống, số lượng và chất lượng trong hoạt động của đơn vị sự nghiệp giáo dục.

“Trước mắt, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần khẩn trương sửa đổi Thông tư 16 và Thông tư 11 về định mức giáo viên và học sinh trên lớp đồng thời trình Chính phủ sửa đổi Nghị định 81 để bảo đảm việc thực hiện thu phí cho tất cả các cơ sở giáo dục, từ mầm non cho đến đại học, khẩn trương rà soát để có hướng dẫn để rà soát, sắp xếp lại quy mô trường lớp phù hợp để giảm đầu mối,” Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nói.

Bộ trưởng Nội vụ cũng đề nghị Bộ Tài chính rà soát cơ chế để thúc đẩy cơ chế tự chủ với giáo dục mầm non, giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp. “Đây là điều kiện để chúng ta giảm bớt viên chức hưởng lương từ ngân sách Nhà nước. Mong các địa phương tiếp tục rà soát, sắp xếp quy mô trường lớp, nhất là các trường liên cấp, liên xã, nơi số lượng học sinh không lớn, nhất là vùng nông thôn, để giảm đầu mối,” Bộ trưởng Nội vụ nói.

Tranh luận với nội dung trả lời của Bộ trưởng Nội vụ liên quan đến tự chủ tại các đơn vị sự nghiệp công lập, đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình cho rằng, việc thực hiện tự chủ giúp cho các đơn vị sự nghiệp công lập được tự chủ hơn trong việc thực hiện nhiệm vụ, nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công và nâng cao thu nhập cho viên chức trong các đơn vị này. Tuy nhiên, hành lang pháp lý chưa đầy đủ, dẫn đến khó khăn cho các đơn vị sự nghiệp công lập đang tự chủ hiện nay, trong đó có đơn vị sự nghiệp trong ngành giáo dục.

Đại biểu lấy ví dụ về quy định tăng lương từ 1/7/2023 nhưng 3 năm nay chưa tăng học phí, gây khó khăn cho đơn vị tự chủ, cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng bỏ việc trong các đơn vị sự nghiệp công lập.

Vì vậy, theo đại biểu Dung, việc giảm viên chức hưởng lương trong các đơn vị sự nghiệp công lập bằng cách đẩy mạnh tự chủ trong khi hành lang pháp lý chưa hoàn thiện, đại biểu cho rằng chưa phù hợp, do vậy cần có giải pháp tháo gỡ cho tình trạng này.