Số nhà văn, nhà báo ở tuổi 90 đang sống và viết ở Hà Nội chỉ trên dưới 10 người, trong đó có nhà báo Giang Quân. Nhưng ông lại là người chính gốc ở xứ Đông. Tên khai sinh của ông là Nguyễn Hữu Thái, sinh năm 1927 tại thị trấn Cẩm Giàng, là cái nôi của nhóm Tự lực văn đoàn với những tài năng văn chương tên tuổi: Thạch Lam, Nhất Linh, Khái Hưng…
Cụ thân sinh ra Giang Quân làm nghề mộc và kinh doanh đồ gỗ, có cửa hàng, xưởng lớn nằm ở vị trí thuận lợi. Nhờ tinh thần yêu nước, sớm giác ngộ cách mạng, cụ thân sinh cùng ông tự tay thiêu hủy cơ ngơi đồ sộ ấy đi theo kháng chiến chống Pháp. Giang Quân tham gia công tác thông tin tuyên truyền ở cơ sở, rồi làm cán bộ bình dân học vụ ở huyện Cẩm Giàng. Đêm 30 Tết năm 1950, ông bị bọn tay sai chỉ điểm của thực dân Pháp bắt, nhờ có người giúp đỡ ông được thả ngay trong đêm.
Sau Tết năm ấy, ông và gia đình chuyển lên Hà Nội mở hiệu sách ở phố Sinh Từ (nay là phố Nguyễn Khuyến) rồi tham gia viết báo Tia Sáng. Tại đây, ông đã liên hệ với đồng chí Nguyễn Bắc là cán bộ Việt Minh nằm vùng. Sau hòa bình lập lại, Nguyễn Bắc là nhà viết kịch nổi tiếng, Giám đốc Sở Văn hóa - Thông tin Hà Nội.
Năm 1957, Giang Quân cùng với Lê Tám (Phó Bí thư Thành đoàn Hà Nội) cho xuất bản tập thơ đầu: “Đường vào tim”. Bài “Sao” của ông in trong tập thơ có những câu thật lãng mạn: “Một ngôi sao nho nhỏ/Rơi vào đáy mắt anh/Cả cuộc đời ửng đỏ/Tình yêu vươn lá xanh”. Giang Quân không chỉ làm thơ, viết ca dao, ông còn là một nhà báo, nhà viết kịch, đặc biệt là một nhà nghiên cứu về văn hóa Hà Nội và văn hóa dân gian Hà Nội. Có thể nói ông là nhà Hà Nội học xếp sau nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Vĩnh Phúc và nhà thơ Băng Sơn. Đến nay Giang Quân đã có 30 đầu sách viết riêng về Hà Nội. Năm 2014, ông cùng nhà báo Văn Ba, nhà thơ Văn Long là đồng tác giả cuốn: “Viết trong lòng Hà Nội”.
Ông sống giản dị, thanh bạch, gương mẫu cho mọi người xung quanh noi theo. Học tập Bác Hồ cần kiệm, nhà báo, nhà nghiên cứu Giang Quân thường viết bài bằng giấy một mặt (mặt kia đã dùng rồi). Ông cũng không bao giờ phải mua phong bì vì ông tự làm lấy.
Nhà báo, nhà nghiên cứu Giang Quân từng là Trưởng phòng Biên tập Thông tin Triển lãm, Sở Văn hóa - Thông tin Hà Nội, là một trong những người sáng lập ra Hội Văn nghệ Hà Nội, Hội Nhà văn Hà Nội và Hội Văn nghệ dân gian Hà Nội, Hội Nhà báo TP Hà Nội. Năm 2011, nhà báo Giang Quân được UBND TP Hà Nội trao tặng danh hiệu “Công dân Thủ đô ưu tú”.
LÊ HỒNG BẢO UYÊN