Bảo đảm quyền lợi người lao động khi sắp xếp lại các Hạt giao thông huyện ở Hải Dương

Thời gian gần đây, lãnh đạo, nhân viên 9 Hạt giao thông các huyện Kim Thành, Nam Sách, Thanh Hà, Tứ Kỳ, Ninh Giang, Gia Lộc, Thanh Miện, Bình Giang và Cẩm Giàng lo lắng trước nguy cơ đơn vị bị giải thể, người lao động mất việc.

Hạt giao thông huyện được thành lập từ hàng chục năm nay. Từ khi được thành lập đến nay, các Hạt giao thông hoạt động như mô hình đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND các huyện mặc dù trong các quyết định thành lập không ghi là đơn vị sự nghiệp công lập. Hạt giao thông có lãnh đạo, kế toán, kỹ sư, còn lại chủ yếu là công nhân làm nhiệm vụ duy tu, bảo dưỡng các tuyến đường giao thông được tỉnh ủy thác và đường huyện. Do được coi như đơn vị sự nghiệp công lập nên việc quản lý, duy tu, bảo dưỡng đường giao thông được UBND các huyện giao đơn vị thực hiện dưới hình thức giao nhiệm vụ trên cơ sở định mức chi phí cho tổng chiều dài đường được giao quản lý.

Theo Nghị định 32/2019/NĐ-CP ngày 10/4/2019 của Chính phủ quy định giao nhiệm vụ, đặt hàng hoặc đấu thầu cung cấp sản phẩm, dịch vụ công sử dụng ngân sách nhà nước từ nguồn kinh phí chi thường xuyên; Quyết định số 23/2021/QĐ-UBND ngày 11/10/2021 của UBND tỉnh Hải Dương quy định về cung ứng dịch vụ sự nghiệp công trong quản lý, bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, đường thủy nội địa trên địa bàn tỉnh Hải Dương, công tác quản lý, duy tu, bảo dưỡng đường giao thông thuộc danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước nên phải thực hiện đấu thầu hoặc đặt hàng. Hình thức đặt hàng được thực hiện đối với đơn vị sự nghiệp công lập. Kinh phí được tính toán trên cơ sở định mức kinh tế - kỹ thuật hoặc định mức chi phí. Hình thức đấu thầu cung cấp dịch vụ sự nghiệp công được thực hiện theo Luật Đấu thầu với công ty cổ phần. Đến cuối tháng 8/2024, cả 9 Hạt giao thông nêu trên không phải là đơn vị sự nghiệp công lập, cũng không phải công ty cổ phần nên việc giao nhiệm vụ là chưa đúng quy định.

Với TP Hải Dương, TP Chí Linh và thị xã Kinh Môn, việc quản lý, duy tu, bảo dưỡng đường giao thông, mỗi nơi mỗi khác. TP Chí Linh và thị xã Kinh Môn hiện không còn tồn tại mô hình Hạt giao thông mà chuyển thành công ty cổ phần, thực hiện cung ứng các dịch vụ công thông qua hình thức đấu thầu. Xí nghiệp Giao thông vận tải thuộc UBND TP Hải Dương tự bảo đảm chi thường xuyên, có tư cách pháp nhân, có con dấu riêng, thực hiện nhiệm vụ đặt hàng các dịch vụ công ích do UBND TP Hải Dương giao, gồm duy tu, bảo dưỡng, sơn vạch, kẻ đường, sửa chữa, lắp mới biển giao thông... trên địa bàn thành phố.

Như vậy, mô hình hoạt động cung cấp dịch vụ công bảo trì, bảo dưỡng hệ thống đường giao thông của TP Chí Linh và thị xã Kinh Môn hiện nay đúng quy định của pháp luật. 9 Hạt giao thông huyện và Xí nghiệp Giao thông vận tải TP Hải Dương chưa phù hợp, phải sắp xếp lại. Bài toán đặt ra là sắp xếp 9 Hạt giao thông huyện và Xí nghiệp Giao thông vận tải TP Hải Dương thế nào. Xí nghiệp Giao thông vận tải TP Hải Dương đã có hướng giải quyết khi đơn vị được xác định là đơn vị sự nghiệp kinh tế của UBND TP Hải Dương. Sở Kế hoạch và Đầu tư đang chủ trì phối hợp với UBND TP Hải Dương hoàn thiện hồ sơ xin chủ trương cổ phần hóa.

Với 9 Hạt giao thông huyện, phương án sắp xếp lại mô hình hoạt động không đơn giản. Do không phải là đơn vị sự nghiệp công lập, cũng không phải công ty TNHH một thành viên do nhà nước làm chủ sở hữu nên rất khó chuyển sang mô hình công ty cổ phần. Phương án các cơ quan chức năng của tỉnh đang đề xuất UBND tỉnh là giải thể 9 Hạt giao thông huyện từ tháng 1/2025. Các dịch vụ công các Hạt giao thông huyện đang thực hiện chuyển sang hình thức đấu thầu. Tuy nhiên, giải quyết bài toán con người đang làm việc tại đây thế nào thì không dễ. Với lãnh đạo, nhân viên trong biên chế, việc bố trí việc làm mới không khó do số lượng không nhiều. Điều đáng quan tâm là 185 công nhân, lao động làm nhiệm vụ cắt cỏ, khơi nước, quét đường... hằng ngày sẽ đi về đâu? Mặc dù tiền lương hằng tháng của số lao động này không cao nhưng đây là nguồn thu nhập ổn định để họ trang trải cuộc sống hằng ngày.

Việc sắp xếp, tổ chức lại 9 Hạt giao thông huyện là cần thiết. Song, việc bảo đảm các quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động ở đây cũng cần thiết không kém.