[Audio] Vướng mắc làm chậm tiến độ đầu tư công

16/08/2023 15:12

Vốn đầu tư công là nguồn lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, song do không ít vướng mắc mà việc giải ngân bị chậm trễ.

00:00

Dự án đầu tư xây dựng đường trục Bắc-Nam huyện Thanh Miện dự kiến giải ngân đạt hơn 60% vốn cấp trong năm 2023

Nguyên nhân chủ quan là chủ yếu

Dự án đầu tư xây dựng đường trục Bắc - Nam huyện Thanh Miện được HĐND tỉnh thông qua cuối năm 2020, điều chỉnh vào cuối tháng 9.2022. Dự án sẽ thực hiện giai đoạn I với tổng mức đầu tư gần 398 tỷ đồng. Đoạn tuyến có chiều dài hơn 6 km, kết nối với đường tỉnh 392, cao tốc Hà Nội - Hải Phòng. Năm 2023, công trình được phân bổ gần 336 tỷ đồng gồm 200 tỷ đồng vốn cấp mới, còn lại là vốn kéo dài từ năm 2022 sang. Mặc dù dự án thi công bảo đảm tiến độ, tỷ lệ giải ngân đến hết tháng 7 đạt gần 40% nhưng vẫn còn vướng mặt bằng ở một số điểm thuộc hai huyện Thanh Miện, Bình Giang. Bên cạnh đó, do nguyên nhân khách quan vì phải mất khoảng 6 tháng để xử lý nền đất yếu nên khả năng hết năm 2023, ước tỷ lệ giải ngân chỉ đạt hơn 60% kế hoạch vốn cấp. Vì vậy, chủ đầu tư đề nghị điều chỉnh vốn dư bổ sung cho các dự án khác.

Năm 2021, HĐND tỉnh cũng quyết định chủ trương đầu tư xây dựng nhà lớp học bộ môn, phòng học chức năng 3 tầng và công trình phụ trợ Trường THPT Tứ Kỳ với tổng kinh phí gần 15 tỷ đồng. Đầu tháng 6.2023, UBND huyện Tứ Kỳ phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng trường. Theo tính toán sơ bộ, tổng mức đầu tư sau khi điều chỉnh vượt so với thời điểm được HĐND tỉnh phê duyệt. Do đó, chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh đã phối hợp rà soát, đánh giá, đưa ra phương án đầu tư theo nhu cầu thực tế. Dù được bố trí vốn đầu tư công trung hạn 2021-2025 nhưng đến nay dự án chưa hoàn thành nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư để phân bổ vốn chi tiết.

Những nguyên nhân khách quan, chủ quan đan xen đã khiến cho việc phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công chậm triển khai. Tổng kế hoạch vốn đầu tư công năm 2023 của tỉnh gần 7.400 tỷ đồng nhưng đến hết tháng 7 mới giải ngân được khoảng 23%. Theo đánh giá của Sở Kế hoạch và Đầu tư, việc giải ngân vốn đầu tư công hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu thực tế do nguyên nhân chủ quan là chủ yếu. Từ khi hình thành dự án đến lúc có thể giải ngân vốn phải thực hiện qua nhiều giai đoạn, mỗi giai đoạn lại chịu sự tác động của nhiều quy định, điều luật khác nhau như xây dựng, đất đai, đấu thầu, thuế, môi trường… Vì thế, nhiều đơn vị lúng túng trong thực hiện, mất nhiều thời gian hoàn thiện hồ sơ.

Bên cạnh đó, chất lượng chuẩn bị dự án thấp, công tác khảo sát, thiết kế chưa tốt dẫn tới nhiều dự án phải điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh quyết định đầu tư, ảnh hưởng đến việc cân đối, phân bổ vốn và hoàn thành dự án theo tiến độ. Kế hoạch vốn năm 2023 chưa phân bổ chi tiết cho dự án còn lớn, hơn 860 tỷ đồng. Kế hoạch vốn đầu tư công cấp huyện, cấp xã còn nhiều hạn chế, vốn đầu tư chủ yếu từ nguồn thu sử dụng đất. Khi thị trường bất động sản trầm lắng, các địa phương không bố trí đủ nguồn vốn để triển khai dự án…

Do điều chỉnh quy hoạch chi tiết nên Dự án đầu tư xây dựng nhà lớp học bộ môn, phòng học chức năng 3 tầng và công trình phụ trợ Trường THPT Tứ Kỳ chưa hoàn thành nhiệm vụ chuẩn bị đầu tư (ảnh Trường THPT Tứ Kỳ cung cấp)

Tháo gỡ

Trước những khó khăn “ngáng đường” việc phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công trung hạn và hằng năm, trước mắt là bảo đảm tỷ lệ giải ngân năm 2023 đạt trên 95% theo mục tiêu đề ra, Sở Kế hoạch và Đầu tư đã đề xuất nhiều giải pháp. Trong đó tập trung mọi điều kiện tốt nhất cho công tác chuẩn bị đầu tư. Các cơ quan được giao lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư định kỳ 3 lần/tháng báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ nhằm tháo gỡ kịp thời khó khăn, vướng mắc của từng dự án.

Cơ quan, đơn vị tăng cường bố trí cán bộ có năng lực, kinh nghiệm thẩm định báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư, phấn đấu rút ngắn thời gian thẩm định, trình phê duyệt dự án ít nhất là 50% so với quy định. Căn cứ vào quyết định đầu tư được phê duyệt, ban quản lý dự án, chủ đầu tư khi lập tờ trình đề nghị phân bổ vốn phải kèm theo kế hoạch tiến độ thực hiện, giải ngân vốn theo từng tháng của từng dự án.

Để tránh tình trạng trì trệ trong triển khai dự án, cần nâng cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý và điều hành. Kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong triển khai kế hoạch đầu tư công, thực hiện dự án. Xử lý triệt để vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng bằng những giải pháp đồng bộ, tạo được sự đồng thuận, nhất trí từ người dân…

Đối với kế hoạch đầu tư công do cấp huyện, cấp xã quản lý phải bảo đảm việc lập, điều chỉnh kế hoạch đầu tư công, bố trí, cân đối, phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công theo đúng quy định của pháp luật và sát với tình hình thực tế. Khắc phục tình trạng lập kế hoạch đầu tư công dàn trải, phân bổ vốn không đúng thứ tự ưu tiên theo Luật Đầu tư công. Chỉ thực hiện bố trí vốn cho các dự án khởi công mới sau khi đã hoàn thành thanh toán toàn bộ nợ đọng xây dựng cơ bản.