Xót xa làm mẹ ở tuổi vị thành niên

Tư vấn sức khỏe sinh sản tại Khoa Sức khỏe sinh sản, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh

Éo le

Đến thăm V.N.L. sinh năm 2005 ở phường Hiệp Sơn (thị xã Kinh Môn) ai cũng xót xa khi thấy cô bé vẫn còn ở độ tuổi ăn, tuổi lớn nay đã trở thành một bà mẹ. Ở cùng để chăm sóc cho hai mẹ con L. là bà ngoại em. Căn nhà nhỏ ở phường Hiệp Sơn chỉ lủi thủi hai người phụ nữ và một đứa trẻ, không hề có bóng dáng đàn ông. Từ nhỏ L. đã ở cùng ông bà ngoại ở phường An Lưu vì bố mẹ em chia tay nhau. Cả bố và mẹ L. đều có gia đình riêng, mẹ L. đi xuất khẩu lao động nhiều năm nay. L. ở với ông bà ngoại đến năm học lớp 8 thì ông bà ngoại ly thân, bà ngoại chuyển về phường Hiệp Sơn ở. Do thiếu sự quan tâm chỉ bảo, L. học hết lớp 9, không thi đỗ vào lớp 10 nên chỉ ở nhà. Tháng 3 năm nay, L. trượt chân ngã, gia đình đưa đi bệnh viện khám mới phát hiện em đã mang thai được 9 tháng, trước đó gia đình không ai biết em mang thai. Đến cuối tháng 3, L. sinh bé gái nặng 3 kg. Sau khi sinh, L. được bà ngoại đón về Hiệp Sơn chăm sóc. Bà ngoại L. cho biết nhiều lần bà dò hỏi về cha đứa trẻ, L. đều nói “đừng hỏi cháu nữa” nên bà cũng không dám hỏi tiếp, sợ ảnh hưởng đến tâm lý của L.

Cũng như L., N.T.T. sinh năm 2005 ở phường Cộng Hòa (Chí Linh) cũng vừa làm mẹ khi mới 16 tuổi. Nhưng éo le hơn khi cha của đứa trẻ lại là một thanh niên trẻ đã có vợ, con ở gần nhà. Trong khi T. và người kia cùng làm công nhân đã phát sinh quan hệ khiến xảy ra vụ việc đáng tiếc này. Điều đáng nói là để đi làm công nhân, T. đã mượn giấy tờ của người khác để đủ tuổi đi làm. Đến nay, đứa trẻ đã khoảng 6 tháng tuổi. T. và con đang sống dựa vào bố mẹ đã có tuổi, hoàn cảnh gia đình khó khăn.

Một cán bộ làm công tác phụ nữ ở thị xã Kinh Môn cho biết tại địa phương này đã xảy ra một số trường hợp làm mẹ ở tuổi vị thành niên. Tại phường An Lưu có trường hợp trẻ vị thành niên phát sinh quan hệ dẫn đến sinh con, đến nay con đã được hơn 3 tuổi. Sự việc tương tự cũng xảy ra tại phường Phú Thứ, trẻ vị thành niên là nữ mang thai đến nay khoảng 6 tháng, hai gia đình đã thống nhất với nhau khi nào các cháu đủ tuổi theo quy định pháp luật sẽ tổ chức đám cưới. “Nếu đưa ra pháp luật thì người nam làm trẻ vị thành niên mang thai sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Phần nhiều những trường hợp này các gia đình sẽ tự dàn xếp với nhau vì vậy khó để can thiệp”, cán bộ phụ nữ này cho biết.

Phần nổi của tảng băng chìm

Bà Phạm Thị Tú Anh, Trưởng Khoa Sức khỏe sinh sản, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết số trẻ vị thành niên mang thai đến khám và tư vấn tại trung tâm ngày càng tăng, mỗi năm có khoảng 20 trường hợp trong số hàng nghìn người đến khám, tư vấn sức khỏe sinh sản. Nhiều trẻ vị thành niên đến đây vẫn còn mang cặp sách, mặc đồng phục, có em được mẹ đưa đến thì thâm tím người vì bị bố đánh. Với các trường hợp này, cán bộ tại khoa thường tư vấn đầy đủ những khả năng xảy ra nếu sinh con khi còn tuổi vị thành niên như ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé, có thể gặp tình trạng suy dinh dưỡng bào thai hoặc thai chết lưu do cơ thể trẻ vị thành niên chưa hoàn thiện. Quá trình làm thủ thuật bỏ thai có thể gặp các tai biến sản khoa như rách cổ tử cung, sót rau, sót thai, nhiễm khuẩn gây tắc vòi trứng, lâu dài có thể dẫn đến vô sinh...

Ông Vũ Hồng Quân, Trưởng Phòng Bảo vệ, chăm sóc trẻ em và bình đẳng giới, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội cho biết, những sự việc được phản ánh lên các phương tiện thông tin đại chúng hoặc qua Tổng đài 111 (Tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em) chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Rất nhiều vụ việc tương tự nhưng không được báo cáo đến các cơ quan chức năng. Nguyên nhân là nhiều người vẫn nghĩ đây là việc đáng xấu hổ trong nhà, không muốn hợp tác với các cơ quan chức năng mà muốn dàn xếp trong “êm đẹp”, không ý thức rõ việc phát sinh quan hệ với trẻ vị thành niên làm nạn nhân có thai là vi phạm pháp luật. Vì vậy việc thu thập thông tin về những vụ việc tương tự còn nhiều khó khăn. Một số vụ việc chỉ được biết đến khi gia đình hai phía không thống nhất được ý kiến chung, đưa vụ việc ra pháp luật. Phòng Bảo vệ, chăm sóc trẻ em và bình đẳng giới đã tham mưu với Sở Lao động, Thương binh và Xã hội ban hành nhiều văn bản đề nghị các ngành, các cấp phối hợp tuyên truyền, giáo dục góp phần ngăn chặn các trường hợp tương tự.

Cũng theo ông Quân, bảo vệ trẻ vị thành niên, góp phần ngăn chặn tình trạng trẻ vị thành niên mang thai và làm mẹ sớm là trách nhiệm của toàn xã hội. Các ngành, các cấp cần phối hợp tuyên truyền để nâng cao nhận thức cho người dân về vấn đề này, đẩy mạnh hình thức tuyên truyền thông qua gia đình, nhà trường, cán bộ cơ sở vì họ gần gũi với trẻ nhất, có thể thường xuyên bám sát tình hình của trẻ để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của trẻ, kịp thời động viên, chia sẻ. Các cơ quan chức năng cần bám sát thông tin từ cơ sở, có biện pháp kịp thời xử lý vấn đề hợp lý, giảm thiểu đến mức thấp nhất ảnh hưởng xấu đến tương lai của trẻ.

BÌNH AN