[Video] Một di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia sắp đổ sập

Hiện tại, người dân không được tham quan, chiêm bái tại chùa vì tiềm ẩn nhiều nguy hiểm

Giá trị lịch sử, văn hóa

Chùa Cả tên chữ là Cảnh Linh tự, thường gọi là chùa Oi nằm trong quần thể di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia đình, chùa Dưỡng Thái ở thôn Dưỡng Thái Trung, xã Phúc Thành (Kim Thành). Đây là công trình cổ có kiến trúc độc đáo. 

Chùa Cả được khởi dựng từ khi nào không rõ, chỉ biết đến thời hậu Lê đã có rồi. Chùa nằm ở phía tây, cách đình Dưỡng Thái khoảng 300 m, trước mặt là cánh đồng lúa, sau lưng là dòng sông Vận uốn khúc quanh co, quanh năm dòng chảy hiền hòa. Khuôn viên vườn chùa rộng gần 3 mẫu, trồng nhiều vải, nhãn, mít. Có cây tuổi đời đã gần trăm năm bao trùm lấy ngôi chùa. Chùa Cả thờ Phật theo Thiền phái Trúc Lâm với 3 gian thượng điện và 5 gian tiền đường phía trước, các vì kèo được kết cấu theo kiểu con chồng, đấu sen, mái lợp ngói mũi.

Thời kỳ chống Pháp, chùa Cả là căn cứ hoạt động cách mạng của Việt Minh. Năm 1943, nơi đây thành nhà kho cất giấu vũ khí của quân ta. Năm 1958, chùa Cả vinh dự được đón Thủ tướng Phạm Văn Đồng về thăm. Tại đây, Thủ tướng đã biểu dương người dân thôn Dưỡng Thái có thành tích thâm canh lúa giỏi nhất huyện, dặn dò người dân phát huy những thành tích đã đạt được, cần bảo vệ những di tích lịch sử văn hóa để góp phần vào kho tàng văn hóa của dân tộc, minh chứng cho lịch sử một thời kháng chiến oanh liệt.

Xuống cấp rất nghiêm trọng

Thấm nhuần lời căn dặn của Thủ tướng Phạm Văn Đồng, người dân thôn Dưỡng Thái Trung đã tích cực bảo vệ, gìn giữ ngôi chùa Cả nhưng cũng không tránh khỏi sự tàn phá của chiến tranh và thời gian. Hiện nay, mái chùa xuống cấp, ngói bị hỏng nhiều. Năm 1990, chùa Cả được đảo ngói, thay thế một phần gỗ đã hỏng, đến năm 1993 được xây thêm tam quan theo kiểu dáng tam sơn ở phía trước nhưng chỉ là giải pháp tạm thời.

Phần lớn bức tường phía sau 3 gian hậu cung thờ Đức Thánh Cả bị đổ sập

UBND xã Phúc Thành phải dùng cột tre để chống đổ chùa 

Nhiều kèo, cột bằng gỗ bị mối mọt, mục gãy

Sau cơn bão số 7 năm 2021, mặc dù đã được chằng chống đề phòng kỹ lưỡng nhưng phần lớn bức tường sau 3 gian hậu cung thờ Đức Thánh Cả đã đổ sập. Bức tường này dài 7,3 m, cao 2,3 m được xây bằng gạch cổ, vữa xây không phải loại có kết cấu đông cứng mà nhão ra khi bóp nhẹ, ngấm nước nhiều. Phần mái ngói phía sau hậu cung cũng bị sạt, ngói cổ bị rơi vỡ một phần. Nhiều xà, kèo bằng gỗ có hiện tượng mọt, mục và nguy cơ gãy rất cao. Hai bức tường đầu hồi và toàn bộ mái khu vực hậu cung thờ Đức Thánh Cả có nguy cơ đổ sập, nhất là trong mùa mưa bão sắp tới. Nhiều cổ vật trong chùa đã được di dời nhưng vì mất bức tường chắn nắng mưa nên không gian và đồ vật trong chùa càng dễ bị hư hại.

UBND xã Phúc Thành đã tiến hành chăng dây khoanh vùng, cảnh báo khu vực nguy hiểm để người dân không đến gần và tiếp tục chằng chống, che phủ bạt lên mái chùa để che mưa, che nắng cho di tích. 

Nhìn một di tích lịch sử cấp quốc gia với kiến trúc đặc sắc bị xuống cấp nghiêm trọng, ai nấy cũng xót xa. 

Xem clip

PHẠM TUYẾT - QUANG ÂN