Về Phú Yên thăm đền thờ Lương Văn Chánh

Trước đền là dòng sông Bến Lội thơ mộng, sau đền là núi Cấm, với địa thế sơn thủy hữu tình, có không gian yên tĩnh kết hợp với kiến trúc cổ kính còn sót lại, trầm mặc với thời gian với lớp rêu phong phủ kín tam quan trước đền.

Đền thờ cách TP Tuy Hòa khoảng 9 km. Đây là điểm du lịch của tỉnh Phú Yên đã và đang thu hút rất nhiều du khách từ mọi miền đến tham quan chiêm bái, hành hương, nhất là các bạn học sinh, sinh viên yêu thích lịch sử.

Theo sử sách, Lương Văn Chánh là một võ quan có công với sự nghiệp mở mang, khai khẩn và phát triển vùng đất Phú Yên thời Lê trung hưng. Thời nhà Nguyễn, ông được chúa Nguyễn rất mực ưu ái, ông nhận Sắc lệnh năm 1597 của chúa Nguyễn Hoàng đến khai khẩn vùng đất đèo Cù Mông, đèo Cả ở Phú Yên. Ông mở đất, lập ấp đem kinh nghiệm khẩn hoang vào áp dụng ở Phú Yên, cùng với người dân đã khai khẩn được vùng đất rộng lớn, làm cho vùng đất này trở nên trù phú, làng xóm được hình thành. Đây cũng là cơ sở để chúa Nguyễn lập ra phủ Phú Yên vào năm 1611.

Năm 1689, đời chúa Nguyễn Phước Thái, tướng quân Lương Văn Chánh được phong tặng là "Tiền Trấn Biên quan Tham tướng Phò quận công Lương quý phủ Bảo quốc chi thần". Cũng trong năm này ông mất. Với những công lao và đóng góp to lớn của mình, ông được người dân lập đền thờ, tôn làm thành hoàng để dân làng thờ phụng.

Do thời gian và chiến tranh tàn phá, đền thờ và các hiện vật trong đền đã hư hỏng và xuống cấp nghiêm trọng. Dấu vết cũ còn lại là tam quan, bàn đá, bình phong, một số đoạn tường rào… Trong sân đền có cây bồ đề cổ thụ to, cổ kính hàng trăm năm tuổi được công nhận là cây di sản… còn lại, các công trình được trùng tu hầu như toàn bộ từ năm 2009.

Năm 2009, UBND tỉnh Phú Yên thực hiện Dự án Trùng tu, mở rộng di tích lịch sử văn hóa quốc gia mộ và đền thờ Lương Văn Chánh, xây dựng mới đền thờ, mở rộng và nâng cấp mặt bằng, xây dựng tường rào, trồng cây xanh tại di tích.

Năm 2014, bằng nguồn kinh phí xã hội hóa, di tích được tu bổ điện thờ, trang trí nội thất và đúc tượng Lương Văn Chánh bằng đồng trong tư thế ngồi ghế tựa, tay cầm chiếu chỉ, chiều cao của tượng 1,7 m.

Năm 2018, huyện Phú Hòa tiếp tục thực hiện Dự án Mở rộng, tôn tạo di tích lịch sử quốc gia mộ và đền thờ Lương Văn Chánh với nhiều hạng mục trong khuôn viên đền thờ… Với những cố gắng của chính quyền và nhân dân tỉnh Phú Yên, đền thờ được đầu tư tôn tạo khang trang, xứng tầm với công lao, tên tuổi của danh nhân Lương Văn Chánh, tiền nhân khai mở vùng đất cho hôm nay, đồng thời tạo điểm đến hấp dẫn đối với du khách khi đến với Phú Yên.

Đến Phú Yên, ngoài đền thờ Lương Văn Chánh, bạn cũng có thể ghé thăm tháp Nhạn - một trong những danh lam thắng cảnh tiêu biểu của TP Tuy Hòa do người Champa để lại, được xây dựng vào thế kỷ XII; thăm Nhà máy điện mặt trời được biết đến là nhà máy điện mặt trời lớn nhất tỉnh Phú Yên; thăm công trình thủy điện Đồng Cam, thiết kế từ năm 1917 bởi một kiến trúc sư người Pháp...