Tùy tiện - căn bệnh đáng báo động

Lâu nay, người dân Việt Nam từ già tới trẻ, từ cán bộ tới người dân và từ nông thôn cho tới thành thị... đã quen (hay phải thích ứng) với việc mạnh ai người nấy làm, tự do làm những việc mà mình thích hay có lợi cho mình, mặc dư luận hay pháp luật ngăn cấm. Sự tùy tiện ngày càng trở nên trầm trọng tới mức trở thành một căn bệnh: “bệnh tùy tiện”.

Dù ở đâu, chúng ta không khó để nhận thấy sự tùy tiện. Đi qua nhiều cung đường, ta dễ bắt gặp ngay cảnh phải hổ thẹn: người dân đi vệ sinh ngay lề đường (có lúc còn gần nhà vệ sinh công cộng); tình trạng tự mở đường ngang qua đường sắt hay vượt đèn đỏ khi không có cảnh sát giao thông; rồi hiện tượng vứt rác thải bừa bãi ra đường, xuống sông; hút thuốc lá mọi nơi, mọi chỗ… Sự trong sáng của tiếng Việt bị ảnh hưởng bởi cách sử dụng tùy tiện các biển hiệu quảng cáo...

Lề thói tùy tiện ăn sâu, bám rễ trong tư tưởng của rất nhiều người. Tùy tiện từ trong suy nghĩ cho đến tùy tiện trong hành động. Chúng ta đang sống trong xã hội mà khẩu hiệu "Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật" được đưa lên hàng tối thượng thì chính "bệnh tùy tiện" này là cách hành xử trái pháp luật, cần được ngăn cấm và loại bỏ.

Con người sống, sản xuất và sinh hoạt trong xã hội. Lề lối ứng xử là do con người định ra, theo một tiến trình từ đơn giản đến hoàn thiện, bao quát đời sống và hành vi. Những phép tắc đó của Việt Nam từ lâu đã được đưa thành luật. Vậy nên, chuyện nhỏ, chuyện to hầu như là hậu quả từ cách hành xử tùy tiện, vượt ra ngoài khuôn khổ luật pháp, quy tắc.

Suy cho cùng, lối suy nghĩ và hành động một cách tùy tiện hiện nay là hậu quả của lối canh tác tiểu nông xa xưa và coi thường luật pháp hiện nay. Nếu ai cũng xây dựng cho mình tác phong công nghiệp, người dân nào cũng cân nhắc trước hành động của mình vì sự vươn lên của đất nước, cán bộ, công chức nào cũng thực hiện đúng chức trách, nhiệm vụ của mình… thì chắc chắn căn "bệnh tùy tiện" sẽ không còn chỗ đứng trong xã hội.

NGUYỄN THANH MINH  (Hà Nội)