Cây ăn quả không được tưới đủ nước sẽ hạn chế sinh trưởng và phát triển, tạo điều kiện cho sâu bệnh phát sinh gây hại nhiều...
Hệ thống tưới phun mưa
Ngược lại, nếu để cây bị úng (thừa nước) cây trồng cũng sinh trưởng, phát triển kém, giảm khả năng chống chịu sâu bệnh... Vì vậy, để có được độ ẩm thích hợp cho loại cây trồng này đòi hỏi người trồng phải tưới hoặc tiêu nước một cách hợp lý.
Xin đưa ra một số cách tưới nước cho cây ăn quả, người trồng cần căn cứ vào điều kiện kinh tế, trình độ kỹ thuật mà lựa chọn cho phù hợp và hiệu quả.
- Tưới phun: Đây là phương pháp tưới bằng cách phun nước từ dưới mặt đất lên tán cây qua hệ thống máy bơm, ống dẫn nước với các vòi phun cố định, tự động xoay được với góc 360 độ, đặt cao khỏi mặt đất 0,5 - 1 m (dưới dạng phun sương giọt hoàn toàn tự động hay phun mù). Phương pháp này thường áp dụng tưới cho cây con trong vườn ươm hoặc vòi phun hạt to di động cầm tay dùng để tưới cây ăn quả vào những ngày nắng nóng oi bức (phun vào 16-18 giờ chiều) để tăng độ ẩm không khí, giảm độ nóng cho cây, chống hiện tượng rụng quả do thời tiết khắc nghiệt.
- Tưới nhỏ giọt: Đây là phương pháp tưới hiện đại, thường được áp dụng đối với những vườn cây ăn quả đặc sản có hiệu quả kinh tế cao ở những vùng thiếu nước tưới. Biện pháp này tiết kiệm lượng nước tưới tối đa, đất không bị dí chặt, giữ nguyên hiện trạng kết cấu đất, đất không bị bào mòn, phân bón không bị rửa trôi, song yêu cầu đầu tư lớn.
- Tưới ngầm: Là phương pháp tưới nước cho cây qua hệ thống thiết bị máy bơm kèm theo hệ thống các ống dẫn nước đặc biệt nằm dưới lòng đất hoặc có sự chênh lệch mực nước của nguồn cung cấp nước. Đây là cách tưới tiết kiệm, đất không bị dí chặt, giữ nguyên hiện trạng kết cấu đất song chỉ áp dụng được cho các loại đất lưu dẫn nước tốt (đất có độ xốp cao).
- Tưới rãnh: Là phương pháp tưới để nước chảy theo các rãnh được thiết kế giữa các hàng cây. Nước được thấm dần vào đất và cung cấp cho cây. Cách tưới này tiết kiệm và chủ động được nước tưới cho vườn cây, lớp đất mặt vẫn tơi xốp, không bị dí chặt, kết cấu đất vẫn giữ vững, đất không bị bào mòn, chất dinh dưỡng không bị rửa trôi. Đây là phương pháp tưới thông dụng thường được bà con tưới cho nhiều vườn cây ăn quả. Song cách tưới này chỉ áp dụng được đối với các vườn cây có địa hình tương đối bằng phẳng và phải mất công đào các rãnh nước.
- Tưới ngập: Tưới ngập là phương pháp cho nước vào vườn cây một lớp nước nhất định, trong một thời gian xác định để cung cấp nước cho cây. Cách tưới này giúp điều hòa nhiệt độ trong đất, kìm hãm được sự phát triển của cỏ dại, tiêu diệt một số loài sâu hại cư trú trong lòng đất (dế cắn rễ cây, nhộng các loài ruồi, sâu đục hạt quả xoài và quả các loại cây khác). Ngoài ra, còn giảm bớt nồng độ các chất có hại trong đất, nhất là những vùng đất mặn hoặc đất chua mặn. Tuy nhiên, với cách tưới này sẽ tốn nhiều nước, làm giảm độ thoáng khí trong đất, vi sinh vật có ích ít hoạt động và chỉ áp dụng được với nơi có địa hình tương đối bằng phẳng, thoát nước tốt. Đất bị dí chặt, dinh dưỡng bị rửa trôi theo dòng nước tiêu, kết cấu đất bị phá vỡ.
* Lưu ý: Có nhiều cách tưới nước cho cây trồng, song đòi hỏi phải thực hiện sao cho hợp lý và hiệu quả. Đó là, thời điểm tưới tốt nhất trước 10 giờ sáng và sau 4 giờ chiều. Không nên tưới vào thời điểm trưa nắng nóng. Điều khiển chế độ nước hợp lý cho từng loại cây trồng sẽ có ý nghĩa lớn, hạn chế sự phát sinh và phát triển của nhiều loài sâu bệnh và cỏ dại hại. Trên đất cát không nên tưới thường xuyên. Vì tưới thường xuyên dễ dẫn đến tình trạng lây lan bệnh truyền nhiễm như bệnh héo xanh, héo vàng.
KS. TRẦN THỊ LIÊN (Trạm Khuyến nông huyện Nam Sách)
