Trong hơi thở của sông

Ai ở bên sông mà chẳng yêu sông từ thuở thiếu thời. Sông quê cùng những cánh đồng đã thắp ước mơ nghề báo cho tôi. Nghề báo lại cho tôi thêm những chuyến đi xa, để lại gặp những dòng sông khác với muôn hình muôn vẻ. Sông khác - ngoài con sông quen thuộc tôi từng thầm thì chuyện trò là sông Kinh Thầy - mà bản thân cùng nhiều bạn trẻ ngày xưa từng gặp trong thơ. Chuyến rong ruổi bằng xe đạp ngày ấy đã đến từ một sự hối thúc của ký ức, để tôi tìm về tham quan Côn Sơn-Kiếp Bạc, rồi về huyện Nam Sách để “gặp” sông Kinh Thầy. Dòng sông hiền hòa, với bao trầm tích văn hóa lịch sử đã nuôi nấng cho những cánh đồng, làm nên vẻ đẹp và sự bình dị của bao ngôi làng. Vẻ đẹp của sông lại xui tôi về vùng Kinh Môn, nơi có sông Kinh Thầy và những nhánh sông khác bao bọc, để được lặng vào trong trầm tích của làng mạc giản dị như quê hương tôi. Những bài viết, tản văn và cả thơ nữa đã ra đời trong chuyến đi này, cho tôi vui mừng hy vọng vào bao hành trình ở phía trước. Có lẽ, đó là chuyến thực tế viết báo đầu tiên của tôi, dù chỉ là tự phát trong vai trò là một cộng tác viên.

Sau này, mảnh đất xứ Đông với Văn miếu Mao Điền, đất học Mộ Trạch, núi An Phụ, đảo cò Chi Lăng Nam… và nhiều điều khác nữa tiếp tục níu tôi về, cho tôi sự trầm lắng, gần gũi thiên nhiên và làm giàu có kho tàng của mình. Sống và làm việc ở thủ đô, nhưng ngòi bút tôi luôn muốn được chạm đến các vùng đất văn hóa, nơi cuộc sống đầy sôi động và hào phóng, mà chỉ có như thế mới cho tâm hồn tôi sự ập òa thân thương. Sông ở xứ Đông có sự mời gọi, cho ngòi bút dạt dào cảm xúc và lúc nào sông cũng chứng minh sức sống mình bằng sự hiến dâng, nuôi dưỡng mùa màng. Đã hơn hai mươi năm kể từ lần đầu gặp sông Kinh Thầy ngoài đời thực, thi thoảng tôi vẫn về thăm lại sông. Ngày ấy, khi “trò chuyện”, tôi đã xin sông tiếp sức mình trong bước đường gian nan sắp tới, bởi khi đã dấn thân với chữ nghĩa, cũng là chấp nhận sự gian nan. Sông đã nói bằng sóng rì rào. Sông dạy tôi cần mẫn, để nâng niu con chữ, biết cho đi và lan tỏa vẻ đẹp giản dị của cuộc đời này. Đến giờ sông vẫn ấp iu cho tôi bao kỷ niệm. Và có lẽ cũng đã dịu dàng thắm vào lòng những người bạn tôi vẫn đang cần mẫn sáng tạo, sống và làm đẹp cho đời.

Người làm báo bao giờ cũng cần sự trải nghiệm, vốn sống, hiểu biết mà điều đó chỉ được chưng cất từ tâm sức của các chuyến đi. Những chuyến đi cho con chữ giàu cảm xúc, cho tâm hồn rộng mở để có sự nhạy cảm gần gũi với thiên nhiên. Khi yêu thiên nhiên, ta dễ dàng chuyện trò được với những thực thể của thiên nhiên, cũng như có thể nghe được tiếng con sông thầm thì, thậm chí là hơi thở của sông trước biến động của thời gian. Với tôi sự nhạy cảm cũng là một gia tài của người cầm bút, cũng như sông, là gia tài của cuộc đời.

NGUYỄN VĂN HỌC