Tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông có thể vượt “lằn ranh đỏ”

Trung Quốc cảnh báo Mỹ về Biển Đông

Ngày 28-5, Trung Quốc đã lên tiếng cảnh báo Mỹ không được làm căng thẳng thêm các cuộc tranh chấp lãnh hải hiện nay ở Biển Đông. Lời cảnh cáo này được đưa ra sau khi Mỹ bày tỏ mong muốn được gia nhập Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS).

Phản ứng trước những phát biểu của giới chức Washington cho rằng việc gia nhập UNCLOS sẽ giúp Washington có được các quyền về hàng hải cũng như những lợi ích sống còn ở vùng biển này, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi nhấn mạnh, vấn đề Biển Đông chỉ liên quan đến Trung Quốc và các thành viên của Hiệp hội Các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), những nước đã ký vào Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC).

Trong một tuyên bố gửi đến báo chí cùng ngày, Người phát ngôn Hồng Lỗi cảnh cáo “các nước không phải là thành viên của ASEAN và các nước bên ngoài khu vực phải giữ lập trường không can thiệp vào những cuộc tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông”.

Trung Quốc thường xuyên đưa tàu Hải giám can thiệp vào các cuộc tranh chấp trên Biển Đông.

Trong một diễn biến liên quan tới tranh chấp lãnh hải của Philippines - Trung Quốc, tờ China Daily ngày 28-5 đăng tải một bài viết tuyên bố, Bắc Kinh sẽ dùng vũ lực ở Biển Đông nếu thấy cần thiết.

Viện dẫn lý lẽ cho tuyên bố này, Trung Quốc tố cáo “Manila đang doạ dẫm Bắc Kinh bằng một loạt những hành động như quấy nhiễu tàu thuyền; tìm cách lôi kéo Mỹ vào tranh chấp Biển Đông; đặt lại tên đảo Hoàng Nham; khuấy động những cuộc biểu tình chống Trung Quốc, liên tục có hành động “xâm lấn vào các hòn đảo, bãi cạn, vùng lãnh hải và cả nguồn lực của Trung Quốc ở Biển Đông”... Trong khi đó Trung Quốc đã luôn kiềm chế trong cuộc tranh chấp lãnh hải ở Biển Đông với Philippines.

Trung Quốc cũng thể hiện thái độ tức giận trước việc Philippines lôi Mỹ vào cuộc tranh chấp ở Biển Đông. Bài viết trên China Daily đã dùng những ngôn từ mạnh mẽ và quyết liệt nhằm chỉ trích Philippines. Theo tờ báo này, Manila đã cự tuyệt những đề nghị thân thiện của Bắc Kinh “trong việc gạt những tranh chấp sang một bên và cùng nhau phát triển”.

Trung Quốc cho rằng, Philippines đang tận dụng chiến lược quay trở lại châu Á của Mỹ để “làm lợi” cho họ ở Biển Đông.

Bài báo của China Daily có đoạn: “Bất chấp sự kiềm chế của chúng tôi, Manila vẫn tiếp tục khiêu khích Trung Quốc. Rõ ràng, Philippines đang trở nên bạo gan hơn ở Biển Đông vì họ nghĩ rằng, họ có sự hậu thuận của sức mạnh quân sự Mỹ ở đằng sau”.

Tờ China Daily cũng cáo buộc Tổng thống Philippines Benigno Aquino III đang hy vọng có thể doạ dẫm Trung Quốc nhờ dựa vào Mỹ, đồng thời gửi lời cảnh báo sắc lạnh đến Tổng thống Aquino rằng, “Trung Quốc sẽ không bao giờ bị doạ dẫm và sẽ dùng vũ lực để bảo vệ lãnh thổ nếu thấy cần thiết”.

Tàu ngầm USS North Carolina vừa có chuyến thăm cảng Subic Freeport của Philippines

Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Philippines cũng lên tiếng phản đối mạnh mẽ một báo cáo đăng trên trang web của Đại sứ quán Trung Quốc ở Manila với nội dung: Hai nước đã nhất trí cho rằng Công ước Liên Hiệp Quốc về luật biển quốc tế (UNCLOS) “không thể được sử dụng làm căn cứ pháp lý để tuyên bố chủ quyền lãnh thổ”.

Báo cáo của một giáo sư về Luật quốc tế thuộc Đại học Luật và Khoa học chính trị Trung Quốc có tựa đề “Căng thẳng giữa Bắc Kinh và Manila xung quanh bãi Hoàng Nham: Ai là chủ của bãi cạn này?”. Trong bài báo, tác giả Cao Kiến Quân viết: “Sự thật là bãi Hoàng Nham (cách Trung Quốc gọi bãi cạn Scarborough) có nằm trong khu đặc quyền kinh tế 200 hải lý hay thềm lục địa của đảo Luzon gì đi nữa thì điều này cũng chẳng liên quan gì đến việc xác định lãnh thổ. Do đó, dù bãi cạn Scarborough có nằm gần Philippines hơn Trung Quốc đi nữa thì điều đó cũng chẳng có nghĩa lý gì trong việc giải quyết tranh chấp”.

Ông Cao còn dẫn chứng: năm 1997, phía Philippines đã tranh chấp chủ quyền ở bãi cạn Scarborough với Trung Quốc và cả hai bên đều đã đồng ý rằng việc gần kề về địa lý không phải là phương thức bắt buộc trong tuyên bố chủ quyền.

Tuy nhiên, phản ứng với thông tin này, báo Daily Inquirer dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines Raul Hernandez nhấn mạnh: Philippines luôn tuân thủ UNCLOS và đang sử dụng quyền lãnh thổ trong khu đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của mình. Theo Manila, bãi cạn Scarborough nằm cách tỉnh Zambales, miền trung Luzon 124 hải lý là hoàn toàn nằm trong khu đặc quyền kinh tế của Philippines theo UNCLOS.

Ông Raul Hernandez cũng nói rằng, những gì Manila nhất trí với Bắc Kinh hồi đầu tháng 5/2012 chỉ là việc cả hai bên cần kiềm chế để không gây thêm bất kỳ căng thẳng nào ở bãi cạn Scarborough. Bộ Ngoại giao Philippines cũng đã nhắc lại yêu cầu này trong lần gặp mới đây với phía Trung Quốc.

Theo quy định của UNCLOS, khu vực biển nằm cách bờ biển của một nước trong vòng 200 hải lý (370km) là thuộc vùng đặc quyền kinh tế của nước đó. Các nước có quyền khai thác và phát triển nguồn tài nguyên thiên nhiên trong vùng đặc quyền kinh tế của mình. Trung Quốc và Philippines đang tranh chấp bãi cạn Scarborough. Bãi cạn này nằm cách đảo Luzon của Philippines chỉ khoảng 230km (tức là trong phạm vi 200 hải lý được quy định trong UNCLOS). Trong khi đó, khu vực đất liền gần nhất của Trung Quốc là tỉnh Hải Nam cũng cách bãi cạn Scarborough đến 1.200km.

Trong suốt cuộc đối đầu căng thẳng nhất kéo dài gần 2 tháng qua giữa Philippines và Trung Quốc xung quanh tranh chấp ở bãi cạn Scarborough, người ta đã chứng kiến một Manila ngày càng quyết liệt và một Trung Quốc ngày càng cứng rắn.

Với những ngôn từ cứng rắn kèm theo một loạt động thái kiên quyết của cả Manila và Bắc Kinh, có nhiều khả năng các bên trong cuộc xung đột ở Biển Đông sẽ “vượt qua lằn ranh đỏ”.

(Nguồn: VOV)