Tràn lan thực phẩm, nông sản nhập khẩu

Giật mình với con số nhập khẩu

Theo thống kê của Bộ Công thương, tổng giá trị nhậpkhẩu các mặt hàng nông sản, thực phẩm và vật tư, nguyên liệu trong 4tháng đầu năm 2010 lên tới hơn 5 tỉ USD, tăng gần 80% so với cùng kỳnăm 2009. Riêng tháng 4-2010, tổng giá trị nhập khẩu các mặt hàng nàylên tới 1,5 tỉ USD. Các nhóm hàng thịt và sản phẩm thịt, đồ uống (rượu,bia, nước ngọt) và các chế phẩm ăn được khác (nước sốt, thực phẩm chứcnăng…) cũng có kim ngạch nhập khẩu tương đối lớn, lần lượt là 100 triệuUSD, 93 triệu USD và 92 triệu USD. Đáng lưu ý, mặt hàng rau, củ, quảđược nhập khẩu chủ yếu từ Trung Quốc, chiếm tới 70% kim ngạch nhập khẩuqua đường biên mậu.

Lý giải vì sao lượng nông sản và thực phẩm nhập tănglên mức báo động, Bộ Công thương cho rằng, đời sống nhân dân ngày càngđược cải thiện nên nhu cầu đối với hoa quả cao cấp nhập khẩu từ cácnước phát triển như Australia, Mỹ… ngày càng tăng cao. Bên cạnh đó, doTrung Quốc gặp thuận lợi về thời tiết, rau quả được trồng trên diệnrộng, kỹ thuật cao, lại trồng được quanh năm nên lượng rau, củ, quảtương đối dồi dào.

Trong khi đó, rau quả trong nước trồng theo mùa nênbị thiếu hụt nguồn cung trong những lúc trái vụ. Một số loại hoa quảcủa Việt Nam chất lượng kém và chỉ có thời vụ ngắn như táo, lê, nho…nên các loại hoa quả này phải nhập khẩu gần như 100%.

Ít tiêu chuẩn kỹ thuật để làm rào cản

Ông Phạm Quang Diệu, chuyên  gia  nông nghiệp thuộcViện Chiến lược và Phát triển Nông nghiệp cho biết: Hàng xuất khẩu củaViệt Nam luôn bị đe dọa bởi hàng rào phi thuế quan của các nước. Nhưngngược lại, ở trong nước, chúng ta có quá ít tiêu chuẩn kỹ thuật để hạnchế nhập khẩu và kiểm soát chất lượng hàng nhập vào Việt Nam.

Trước tình hình này, mới đây, Chính phủ đã yêu cầucác bộ, ngành có giải pháp hạn chế nhập khẩu thực phẩm, nông sản khôngcần thiết. Trong đó, nhấn mạnh giải pháp sử dụng các biện pháp quản lýchất lượng hàng hóa. Theo đó, Bộ Y tế sẽ sớm ban hành Danh mục sảnphẩm, hàng hoá có khả năng gây mất an toàn thuộc trách nhiệm quản lýcủa Bộ Y tế (danh mục nhóm 2) và các Quy chuẩn kỹ thuật tương ứng vớicác mặt hàng thuộc Danh mục để làm cơ sở cho việc thực hiện các biệnpháp tăng cường kiểm tra chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP)nhập khẩu. Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Bộ NN&PTNT) tăngcường các biện pháp kiểm dịch động - thực vật đối với các mặt hàng độngvật và sản phẩm động vật tươi sống, sản phẩm trồng trọt (rau, quả, chè,cà phê, điều, tiêu). Đồng thời, sớm xây dựng Quy chuẩn kỹ thuật (chútrọng quy định, các chỉ tiêu kỹ thuật về dư lượng thuốc bảo vệ thựcvật, chất bảo quản…) đối với nhóm mặt hàng trên để làm cơ sở cho việckiểm tra chất lượng, an toàn vệ sinh các mặt hàng thực phẩm nhập khẩuthuộc lĩnh vực quản lý của Bộ NN&PTNT.

Theo đề xuất của Bộ Công thương, ngoài các giải pháptrên, cần thực hiện mạnh mẽ việc kiểm tra chất lượng hàng hóa nông sản,thực phẩm nhập khẩu. Chính sách về quản lý chất lượng hàng hóa nôngsản, thực phẩm hiện nay không thiếu, nhưng công tác thực thi chưa đầyđủ do nhiều nguyên nhân. Trong đó chủ yếu do thiếu cơ sở vật chất, điềukiện kỹ thuật và cán bộ kiểm tra thực tế tại cửa khẩu. Hơn nữa, sựchồng chéo về trách nhiệm quản lý giữa các cơ quan ATVSTP, cơ quan kiểmdịch động, thực vật đã tạo ra nhiều khe hở trong việc quản lý chấtlượng hàng nông sản, thực phẩm. Do vậy, cần sớm phân định rõ chức năngquản lý của từng cơ quan để thống nhất việc kiểm tra tại các cửa khẩu.