Tiếp tục lan tỏa tinh thần tri ân người có công

Cho nên bổn phận của chúng ta là phải biết ơn, phải thương yêu và giúp đỡ họ”. Người luôn nhắc nhở toàn Đảng, toàn dân ta bất kể trong hoàn cảnh nào cũng phải luôn ghi nhớ công ơn to lớn đó.

Ghi nhận, biết ơn và luôn quan tâm đến thương binh, gia đình liệt sĩ

Không phải đến lúc ra đi, Chủ tịch Hồ Chí Minh mới đề cập tới vấn đề quan tâm, chăm sóc thương binh, gia đình liệt sĩ, mà chính Bác đã ký văn bản pháp quy đầu tiên về công tác thương binh, liệt sĩ. Đó chính là Sắc lệnh số 20/SL, ngày 16-2-1947, quy định chế độ hưu bổng, thương tật và tiền tuất tử sĩ. Sắc lệnh này không chỉ là sự ghi nhận công lao của thương binh, bệnh binh, liệt sĩ mà còn thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Chính phủ đến những người đã ngã xuống hay cống hiến một phần xương máu của mình vì độc lập tự do cho tổ quốc.

 Đến tháng 6.1947, Bác chỉ thị đề nghị Chính phủ chọn một ngày trong năm làm “Ngày Thương binh toàn quốc” để đồng bào có dịp tỏ lòng hiếu nghĩa, yêu mến thương binh. Thực hiện chỉ thị của Người, Hội nghị trù bị gồm đại biểu các cơ quan, các ngành ở Trung ương, khu và tỉnh họp ở Phú Minh, Đại Từ, Thái Nguyên nhất trí lấy ngày 27.7 là “Ngày Thương binh toàn quốc”. Nhân dịp này, Bác đã viết Thư gửi Ban Thường trực của Ban Tổ chức "Ngày Thương binh toàn quốc” nói rõ ý nghĩa của ngày kỷ niệm và kêu gọi mọi người có hành động thiết thực giúp đỡ thương binh: “Thương binh là những người đã hy sinh gia đình, hy sinh xương máu để bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ đồng bào, Vì lợi ích của Tổ quốc, của đồng bào, mà các đồng chí chịu ốm đau, què quặt. Vì vậy Tổ quốc, đồng bào phải biết ơn phải giúp đỡ những người con anh dũng ấy".

Tiếp đó, nhằm tạo cơ sở pháp lý cho chính quyền các cấp hoạt động, ngày 3.10.1947, Người đã ký Sắc lệnh số 101-SL về việc thành lập Sở và Ty Thương binh, cựu binh ở khu và tỉnh.

Từ năm 1955, “Ngày Thương binh toàn quốc” được đổi tên thành “Ngày Thương binh, liiệt sĩ” và được tổ chức đều đặn hằng năm trên cả nước.

Không chỉ ký và ban hành các chính sách về công tác thương binh, liệt sĩ, bản thân Bác luôn là tấm gương tích cực đi đầu trong việc thực hiện công tác này. Với tình cảm chân thành, ngay từ tháng 11-1946, Người đã ra thông báo về việc nhận con các liệt sĩ làm con nuôi. Và hằng năm, đều đặn cứ vào dịp tháng 7, Bác lại gửi thư thăm hỏi, động viên thương binh, gia đình liệt sĩ, một mặt khẳng định công lao, đóng góp của họ, một mặt động viên họ.

Tình yêu thương của Bác đối với thương binh còn được thể hiện ở những nghĩa cử cao đẹp, bình dị và rất đỗi tự nhiên trong đời sống thường ngày. Người thường trích một tháng lương, dùng tiền do các Việt kiều biếu, dùng những bộ quần áo, khăn tay, các vật dụng khác để làm quà tặng cho anh em thương binh tại các trại điều dưỡng. Trong vòng 22 năm (1947-1969), Bác đã 14 lần gửi quà, tiền nhân Ngày Thương binh, liệt sĩ. Việc làm của Người vừa thiết thực, vừa tạo thành một phong trào xã hội rộng lớn với nhiều hình thức phong phú và vô cùng cảm động đã thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia.

Bên cạnh đó, ghi nhớ công lao của các liệt sĩ, Bác thường xuyên đặt vòng hoa viếng tại Đài liệt sĩ Hà Nội vào các dịp lễ, tết: “Ngày mai là năm mới... Trong lúc cả nước vui mừng, thì mọi người đều thương tiếc các liệt sĩ đã hy sinh vì Tổ quốc, vì dân tộc. Bác thay mặt nhân dân, Chính phủ và bộ đội kính cẩn nghiêng mình trước linh hồn bất diệt của các liệt sĩ”.

Nhắc nhở mọi người phải biết ơn và giúp đỡ người có công

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: Thương binh, bệnh binh, gia đình quân nhân và gia đình liệt sĩ là những người đã có công với Tổ quốc, với nhân dân. Cho nên bổn phận của chúng ta là phải biết ơn, phải thương yêu và giúp đỡ họ. Người luôn nhắc nhở toàn Đảng, toàn dân ta bất kể trong hoàn cảnh nào cũng phải luôn ghi nhớ công ơn to lớn đó.

Tháng 2.1948, Người gửi thư dặn dò các cháu nhi đồng phát động công tác Trần Quốc Toản: “... Từ 5 đến 10 cháu tổ chức thành một đội, giúp nhau học hành. Khi học rảnh, mỗi tuần mấy lần cả đội đem nhau đi giúp đồng bào. Trước thì giúp các nhà chiến sĩ, các thương binh, lần lượt giúp những nhà ít người. Sức các cháu làm được việc gì thì giúp việc ấy. Thí dụ: quét nhà, gánh nước, lấy củi, xay lúa, giữ em, dạy chữ quốc ngữ...”.

Tháng 7.1951, trong thư gửi cụ Vũ Đình Tụng, Bộ trưởng Bộ Thương binh, Người nhắc: “Anh em thương binh đã hy sinh một phần xương máu để giữ gìn Tổ quốc, bảo vệ đồng bào, đã tận trung với nước, tận hiếu với dân. Anh em đã làm tròn nhiệm vụ, anh em không đòi hỏi gì cả. Song đối với những người con trung hiếu ấy. Chính phủ và đồng bào phải báo đáp thế nào cho xứng đáng?” (4). Bác gợi ý: “Mỗi xã phải tùy theo sự cố gắng và khả năng chung mà đón một số anh em thương binh. Giúp lâu dài, chứ không phải chỉ giúp một thời gian… Như thế thì đồng bào mỗi xã được thỏa mãn lòng ao ước báo đáp anh em thương binh, mà anh em thương binh thì được yên ổn về vật chất và vui vẻ về tinh thần và có dịp tham gia hoạt động có ích cho xã hội”. 

Trước lúc đi xa Bác vẫn không quên dặn rằng: “Đối với những người đã dũng cảm hy sinh một phần xương máu của mình (cán bộ binh sĩ, dân quân, du lích, thanh niên xung phong...), Đảng, Chính phủ và đồng bào ta phải tìm mọi cách làm cho họ có nơi ăn chốn ở yên ổn, đồng thời phải mở những lớp dạy nghề thích hợp với mỗi người để họ có thể dần dần “tự lực cánh sinh”.

Người nhắc nhở: “Đối với các liệt sĩ, thì mỗi địa phương (thành phố, làng xã) cần xây dựng vườn hoa và bia tưởng niệm ghi sự hy sinh anh dũng của các liệt sĩ, để đời đời giáo dục tinh thần yêu nước cho nhân dân ta”. Người cũng chu đáo, quan tâm đến “cha mẹ, vợ con (của thương binh và liệt sĩ) mà thiếu sức lao động và túng thiếu, thì chính quyền địa phương (nếu ở nông thôn thì chính quyền xã cùng hợp tác xã nông nghiệp) phải giúp đỡ họ có công ăn việc làm thích hợp, quyết không để họ bị đói rét”.

Có thể thấy, tình cảm của Bác đối với thương binh, liệt sĩ không chỉ là sự thương xót mà còn xen lẫn niềm tự hào và biết ơn. Và sự biết ơn đó phải được thể hiện bằng ý thức trách nhiệm và nghĩa vụ của xã hội đối với việc chăm sóc và giúp đỡ thương binh và các gia đình liệt sĩ.

Thực hiện lời dặn của Bác và với truyền thống và đạo lý của dân tộc, trong suốt hơn 70 năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã luôn quan tâm xây dựng, hoàn thiện hệ thống chính sách, chế độ ưu đãi thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, người có công với cách mạng. “Đền ơn đáp nghĩa” đã trở thành một phong trào sâu rộng, có sức lan tỏa lớn lao và thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân, các tổ chức xã hội, các doanh nghiệp... tham gia, góp phần quan trọng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người có công. Đến nay, 98% hộ gia đình người có công với cách mạng đã có mức sống bằng hoặc cao hơn mức sống người dân nơi cư trú; 100% các Mẹ Việt Nam anh hùng được các đơn vị nhận phụng dưỡng.

Đáp lại tình cảm ấy, bằng tinh thần và nghị lực của "Anh bộ đội Cụ Hồ", nhiều thương bệnh binh và gia đình liệt sĩ đã cố gắng vươn lên, tự lực cánh sinh trong lao động, sản xuất, học tập và cuộc sống. Họ không những đã tạo ra việc làm cho mình và gia đình, mà còn tích cực giúp đỡ đồng bào và con em của họ, tạo dựng nên cuộc sống có ích hơn, tươi đẹp hơn.

Theo TTXVN