Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của Quốc hội

Hoạt động tiếp xúc cử tri của Đoàn Đại biểu Quốc hội ngày càng được đổi mới. Ảnh tư liệu

Cách đây 70 năm, ngày 6-1-1946, chỉ mấy tháng sau khi giành được độc lập, trong hoàn cảnh muôn vàn khó khăn, đáp lại lời kêu gọi thiêng liêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân ta, không phân biệt nam, nữ, giàu, nghèo, dân tộc, giai cấp, tôn giáo, chính kiến, đã tham gia cuộc Tổng tuyển cử bầu ra Quốc hội đầu tiên của nước Việt Nam mới bằng phương thức bầu cử dân chủ, bình đẳng, trực tiếp và bỏ phiếu kín. Sự kiện trọng đại này đã đi vào lịch sử nước ta như một mốc son chói lọi, đánh dấu bước phát triển nhảy vọt về thể chế dân chủ, mở ra một thời kỳ phát triển mới của dân tộc. Lần đầu tiên trong lịch sử, nước ta không những đã trở thành một quốc gia độc lập mà còn có cơ quan nhà nước có đầy đủ cơ sở và tư cách pháp lý đại diện cho ý chí, nguyện vọng, quyền làm chủ của nhân dân, thay mặt nhân dân quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước.

Trải qua 70 năm, với 13 nhiệm kỳ hoạt động, Quốc hội đã luôn gắn bó đồng hành cùng dân tộc, không ngừng phát huy vai trò, vị trí là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của đất nước, thực hiện có hiệu quả chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định, đóng góp to lớn và quan trọng vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trong 70 năm xây dựng và trưởng thành, Quốc hội đã ban hành 5 bản Hiến pháp: Hiến pháp năm 1946, Hiến pháp năm 1959, Hiến pháp năm 1980, Hiến pháp năm 1992 và Hiến pháp năm 2013. Hoạt động lập pháp ngày càng được đẩy mạnh và có nhiều tiến bộ cả về số lượng và chất lượng. Hoạt động giám sát không ngừng được tăng cường và đổi mới. Nội dung giám sát tập trung vào những vấn đề bức xúc của cuộc sống, góp phần thúc đẩy các cơ quan nhà nước phát huy những thành tích, ưu điểm, khắc phục những thiếu sót, hạn chế, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của đất nước. Việc quyết định các vấn đề quan trọng đã đạt được nhiều kết quả tích cực và ngày càng thực chất hơn. Hoạt động đối ngoại của Quốc hội ngày càng được đẩy mạnh và mở rộng, góp phần làm cho nhân dân thế giới, bạn bè quốc tế hiểu biết rõ hơn về đất nước, con người và nền văn hóa Việt Nam, nâng cao vai trò, vị thế của Việt Nam nói chung và Quốc hội Việt Nam nói riêng trên trường quốc tế. Cơ cấu tổ chức và phương thức hoạt động của Quốc hội cũng không ngừng được đổi mới. Quốc hội hoạt động thường xuyên hơn, tranh luận, thảo luận một cách dân chủ, thẳng thắn, thiết thực và trách nhiệm.

Những thành tựu đạt được của Quốc hội nước ta trong 70 năm qua bắt nguồn từ sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng - nhân tố quyết định để Quốc hội hoàn thành xuất sắc trọng trách mà nhân dân giao phó. Đó cũng là kết quả của quá trình đổi mới không ngừng về tổ chức, phương thức làm việc của Quốc hội, năng lực hoạt động của các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) và các cơ quan của Quốc hội.

70 năm qua, thực hiện quyền tự do dân chủ, cùng với nhân dân cả nước, nhân dân tỉnh Hải Dương đã hăng hái, tích cực tham gia các kỳ bầu cử, bầu chọn được 220 đại biểu tham gia 13 khóa Quốc hội, bao gồm cả đại biểu được bầu trong giai đoạn tỉnh Hải Dương trước khi hợp nhất, tỉnh Hải Hưng trong thời kỳ hợp nhất (từ năm 1968-1996) và tỉnh Hải Dương sau khi được tái lập (từ năm 1997 đến nay). ĐBQH tỉnh Hải Dương các khóa tuy công tác trong nhiều ngành nghề, lĩnh vực, thuộc nhiều thành phần khác nhau, song đều là những người đại diện tiêu biểu cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân, toàn tâm toàn ý phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân, thay mặt nhân dân thực hiện quyền lực Nhà nước trong Quốc hội. Các đại biểu luôn gắn bó mật thiết với nhân dân, thường xuyên lắng nghe, nắm bắt tâm tư nguyện vọng, tiếp nhận và phản ánh kiến nghị của nhân dân đến Quốc hội và các cơ quan hữu quan. Là những thành viên của cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất đồng thời là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, các ĐBQH tham gia thực hiện đầy đủ các quyền lập hiến, lập pháp, quyết định và giám sát của Quốc hội. Với vai trò đại diện, các ĐBQH tỉnh đã góp phần tích cực nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội và không ngừng phát huy quyền làm chủ của nhân dân; đóng góp quan trọng vào công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước nói chung và tỉnh Hải Dương nói riêng. Mỗi khóa Quốc hội đều để lại những dấu ấn riêng và đều hoàn thành trọng trách mà nhân dân giao phó, thực hiện đúng chức năng lập hiến, lập pháp, giám sát tối cao và quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước.

Các đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương góp phần tích cực vào thành công của các kỳ họp Quốc hội khóa XIII

Thời gian tới, yêu cầu của sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ đất nước trong giai đoạn mới đặt ra cho toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta nhiệm vụ nặng nề nhưng rất vẻ vang. Là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Quốc hội sẽ phát huy những thành tựu và kinh nghiệm của 70 năm qua, tiếp tục đổi mới, nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả hoạt động để đáp ứng tốt nhất yêu cầu, nhiệm vụ chính trị của đất nước trong giai đoạn mới. Mỗi người dân, mỗi đại biểu dân cử cần nhận thức đầy đủ và sâu sắc hơn nữa vai trò, vị trí và trách nhiệm của Quốc hội trong hệ thống chính trị nước ta do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, để từ đó tiếp tục đổi mới nội dung và phương thức hoạt động, thực hiện tốt hơn nữa chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, kịp thời thể chế hoá đường lối, chủ trương của Đảng, đáp ứng yêu cầu của thực tiễn và nguyện vọng của nhân dân.

Đoàn ĐBQH tỉnh sẽ tích cực cùng Quốc hội phát huy vai trò, vị trí của Quốc hội trong việc tạo khuôn khổ pháp lý cho các hoạt động của đất nước, phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại. Đẩy nhanh tốc độ và nâng cao chất lượng ban hành văn bản pháp luật; sớm xây dựng hệ thống pháp luật đồng bộ, đầy đủ, bảo đảm chất lượng, bám sát yêu cầu của thực tiễn. Ưu tiên xây dựng mới, bổ sung các đạo luật ở các lĩnh vực trọng điểm có ý nghĩa then chốt, có tính khả thi cao, tạo sự bứt phá về phát triển kinh tế - xã hội. Tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát, nhất là giám sát chuyên đề, hoạt động chất vấn, phát huy dân chủ, tăng tính tranh luận, phân tích sâu, làm rõ những thành tích, ưu điểm, cũng như những khuyết điểm, tìm ra nguyên nhân, bài học kinh nghiệm và đề xuất các giải pháp. Chú trọng giám sát việc thực hiện các kết luận, kiến nghị sau giám sát. Nâng cao chất lượng quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước theo hướng thực chất hơn, nhất là việc quyết định ngân sách nhà nước, các vấn đề về kinh tế - xã hội, tổ chức bộ máy nhà nước, các dự án công trình quan trọng quốc gia. Đẩy mạnh hoạt động đối ngoại, chủ động hội nhập, hợp tác quốc tế, góp phần thực hiện đường lối đối ngoại rộng mở, đa dạng hóa, đa phương hóa của Đảng và Nhà nước.

Trước mắt, tập trung làm tốt công tác tổng kết nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIII và tích cực chuẩn bị về mọi mặt, bảo đảm cho cuộc bầu cử ĐBQH khóa XIV đạt được kết quả và hoạt động của Quốc hội khóa XIV có nhiều khởi sắc, chất lượng cao. Chú ý kết hợp hài hòa giữa cơ cấu và chất lượng ĐBQH, bảo đảm tỷ lệ thỏa đáng các đại biểu là cán bộ có hiểu biết sâu, giàu kinh nghiệm thực tiễn, các nhà khoa học có trình độ, năng lực và điều kiện hoạt động Quốc hội. Tiếp tục tăng số lượng ĐBQH chuyên trách, làm nòng cốt trong việc tăng cường năng lực hoạt động của Quốc hội. Đồng thời, củng cố, kiện toàn các cơ quan tham mưu giúp việc, tạo thêm các điều kiện và phương tiện làm việc, nhằm hỗ trợ đắc lực cho các hoạt động của Đoàn ĐBQH và các ĐBQH...

BÙI THANH QUYẾN
Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh

Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn có nhiều đổi mới Là người theo dõi sát các hoạt động của Quốc hội, tôi thấy hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại những kỳ họp gần đây đã có nhiều đổi mới, đáp ứng nguyện vọng của cử tri. Trong các kỳ họp trước, hoạt động chất vấn thường chốt danh sách bộ trưởng và đưa ra vấn đề. Nội dung chất vấn liên quan đến trách nhiệm người đứng đầu cơ quan nào, người đó sẽ trực tiếp trả lời theo điều hành của chủ tọa. Tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIII vừa qua, hoạt động chất vấn đã đổi mới rõ nét. Quốc hội không còn chọn 4 - 5 bộ trưởng tham gia trả lời chất vấn, mà mọi thành viên Chính phủ đều có thể được chất vấn. Người được chất vấn không biết trước câu hỏi, không được chuẩn bị trước, phải trả lời tại chỗ. Đặc biệt tại kỳ họp này, nhiều đại biểu đã thẳng thắn chất vấn các "tư lệnh" ngành nhiều vấn đề gai góc, nhạy cảm, bức xúc trong xã hội. Nhiều vấn đề đại biểu đã nêu ở các kỳ họp trước nhưng chưa được giải quyết thì tại kỳ họp này các đại biểu tiếp tục truy đến cùng... Tôi cũng thấy hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIII đã thể hiện tinh thần dân chủ, minh bạch, công khai. Tôi mong tại các kỳ họp tiếp theo, các đại biểu Quốc hội sẽ tiếp tục chất vấn những nội dung dư luận quan tâm và được các thành viên Chính phủ, lãnh đạo các bộ, ngành trả lời một cách thấu đáo, có trách nhiệm, đi đến tận cùng của vấn đề để tìm ra nhiều giải pháp sát đúng, giải quyết  kịp thời và hiệu quả từng vấn đề liên quan đến quyền lợi của cử tri. PHẠM VIẾT NGHIÊU (xã Kiến Quốc, Ninh Giang) Nâng cao chất lượng tiếp xúc cử tri Qua theo dõi trên các phương tiện thông tin đại chúng, tôi thấy hoạt động tiếp xúc cử tri (TXCT) thời gian qua của Đoàn Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tỉnh có nhiều cải tiến. Các kỳ TXCT được tổ chức luân phiên ở các phường, xã, thị trấn hoặc cụm phường, xã, thị trấn. Nhờ đó, diện TXCT rộng và sâu hơn, số lượng cử tri tham dự cũng nhiều hơn, đồng thời hạn chế được tình trạng “đại cử tri”, “cử tri chuyên nghiệp”. Đoàn ĐBQH tỉnh cũng đã tổ chức nhiều buổi gặp gỡ, tiếp xúc với MTTQ và các đoàn thể, doanh nghiệp, cán bộ hưu trí, cán bộ khoa học kỹ thuật… theo từng chủ đề khác nhau để thu thập, ghi nhận các ý kiến chuyên sâu. Đoàn ĐBQH tỉnh cũng đã phối hợp chặt chẽ với Ủy ban MTTQ và chính quyền địa phương tổ chức tốt các buổi TXCT. Tại các buổi tiếp xúc, tôi đều thấy có sự tham dự của lãnh đạo cấp ủy, chính quyền, HĐND, Ủy ban MTTQ địa phương để kịp thời ghi nhận và giải đáp những kiến nghị của cử tri thuộc thẩm quyền địa phương. Thực tế cho thấy, nếu không có lãnh đạo địa phương cùng tham dự thì có thể một số vụ việc không chính xác mà cử tri nêu ra (do thiếu thông tin hoặc vì lý do cá nhân) sẽ tác động tiêu cực vì được lan truyền thông tin qua hàng trăm người dự họp nhưng không được giải đáp kịp thời, thỏa đáng. Thời gian tới, tôi mong Đoàn ĐBQH tỉnh tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hơn nữa hoạt động TXCT. Đoàn ĐBQH nên tăng cường tiếp xúc trực tiếp với cử tri ngay tại cơ sở. Không chỉ giới hạn thời gian TXCT trong giờ hành chính mà có thể tiếp xúc vào buổi tối để có điều kiện gặp gỡ các cử tri là cán bộ, công chức, người lao động phải làm việc vào ban ngày. Đồng thời đẩy mạnh việc TXCT theo giới, ngành. Tuỳ theo đối tượng tiếp xúc mà đưa ra những chủ đề nhất định để định hướng cho cử tri nhằm ghi nhận, thu thập những kiến nghị chuyên sâu. Chủ đề đó phải là những vấn đề trọng tâm về thời sự, có ý nghĩa chính trị - xã hội đối với tỉnh và đất nước, là những vấn đề bức xúc đang được đông đảo cử tri quan tâm. HOÀNG VĂN DỤNG (thị trấn Phú Thứ, Kinh Môn) Mang tiếng nói của người dân đến với Quốc hội Thời gian qua, tôi rất vui mừng vì nhiều đại biểu Quốc hội tỉnh ta đã mang tiếng nói, đem những vấn đề bức xúc của nhân dân trong tỉnh đến với diễn đàn Quốc hội. Không chỉ tích cực thảo luận tại tổ, các đại biểu đã có nhiều ý kiến tại hội trường về các lĩnh vực từ kinh tế đến chính trị - xã hội, đặc biệt là dự thảo các luật, bộ luật. Các ý kiến đều gắn với thực tiễn, đi thẳng vào vấn đề mà các đại biểu và nhân dân cả nước đang quan tâm. Tích cực tham gia các hoạt động của kỳ họp Quốc hội, các đại biểu không chỉ khẳng định được vai trò, vị thế của Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh mà làm đúng những điều họ đã hứa là mang tiếng nói của người dân đến với Quốc hội. NGUYỄN ĐỨC KHANH (khu 18 phường Ngọc Châu, TP Hải Dương)