Thượng Quận là 1 trong 5 xã của huyện Kinh Môn được chọn xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2010-2015.
Cơ giới hóa sản xuất nông nghiệp là khâu được xã Thượng Quận ưu tiên khi xây dựng nông thôn mới
Xã đã thành lập Ban chỉ đạo, Ban quản lý xây dựng NTM. Các thôn đều bầu Ban phát triển thôn do đồng chí Bí thư Chi bộ làm trưởng ban, có sự tham gia của đại diện các tổ chức đoàn thể. Qua đánh giá cụ thể, Thượng Quận mới đạt được 7 tiêu chí gồm: quy hoạch, bưu điện, hình thức tổ chức sản xuất, giáo dục, văn hóa, hệ thống chính trị và an ninh, trật tự; 6 tiêu chí gần đạt và 6 tiêu chí cần phấn đấu. Xã nhanh chóng hoàn thành xong quy hoạch xây dựng NTM, niêm yết công khai để nhân dân nắm được và làm theo.
Trong xây dựng NTM, Thượng Quận coi phát triển kinh tế, nâng cao đời sống cho nhân dân là nhiệm vụ trọng tâm, bởi kinh tế có phát triển thì mới có thể huy động sức dân để thực hiện những mục tiêu tiếp theo. Trong nông nghiệp, xã đưa nhiều giống lúa mới vào sản xuất như Q. ưu 6, P376... góp phần đưa năng suất lúa lên gần 65 tạ/ha/vụ, tăng 2 tạ/ha/vụ so với năm 2010. Mỗi năm, nhân dân trong xã trồng gần 200 ha cây vụ đông, chủ yếu là hành, tỏi. Thượng Quận còn khuyến khích nhân dân tận dụng diện tích đất hoang hóa để trồng trên 70 ha sắn dây/năm. Phát triển chăn nuôi theo mô hình trang trại và gia trại. Xã đã chuyển gần 50 ha diện tích cấy lúa bấp bênh sang đào ao nuôi thủy sản. Nhân dân trong xã vẫn giữ được nghề truyền thống trồng dâu nuôi tằm. Năm 2011, giá trị 1 ha đất nông nghiệp ở Thượng Quận đạt gần 90 triệu đồng, tăng 5 triệu đồng so với năm 2009.
Bên cạnh nông nghiệp, nhân dân trong xã còn phát triển các nghề tiểu, thủ công nghiệp như cơ khí, hàn, thợ xây, sơ chế nông sản, may mặc, thêu ren và các loại hình dịch vụ thương mại để tăng thêm thu nhập.
Cùng với phát triển kinh tế, Thượng Quận chú trọng xây dựng kết cấu hạ tầng. Từ khi triển khai xây dựng NTM, ngoài nguồn vốn hỗ trợ của cấp trên, xã đã huy động nội lực, mở rộng 450 m đường giao thông liên xã từ 3,5 m lên 5 m, có vỉa hè, cống thoát nước, đổ bê-tông 1,4 km đường thôn Vũ Xá, làm cốt 12 km đường nội đồng (đang chờ đổ bê-tông), xây dựng nhà hiệu bộ của trường mầm non. Tổng kinh phí xây dựng các công trình trên là 6,3 tỷ đồng, trong đó tỉnh hỗ trợ 756 triệu đồng từ chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM, nhân dân đóng góp 1,7 tỷ đồng, còn lại là ngân sách xã.
Mặc dù quyết tâm cao nhưng Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thượng Quận cũng gặp nhiều khó khăn trong xây dựng NTM. Do là xã miền núi, địa hình bị chia cắt, chênh lệch độ cao nên xã gặp nhiều khó khăn trong việc vận chuyển hàng hóa và điều tiết thủy lợi. Do có nhiều cánh đồng nên chiều dài đường nội đồng và hệ thống kênh mương cần được kiên cố hóa cũng nhiều hơn những địa phương khác. Theo thống kê, xã còn 8,4 km đường nội đồng và 8 km kênh mương cần hoàn thiện. Những năm qua, Thượng Quận đã có nhiều biện pháp, song tỷ lệ hộ nghèo của xã vẫn cao, chiếm 7,85% số dân. Trong khi đó, những hộ nghèo đều là những hộ thiếu lao động nên việc giảm nghèo khó bền vững, đôi khi thoát nghèo rồi lại tái nghèo. Thu nhập bình quân đầu người năm 2011 của xã mới đạt gần 9 triệu đồng. Trong khi đó, trên địa bàn xã không có nhà máy, xí nghiệp nên việc huy động nguồn xã hội hóa để xây dựng NTM gặp nhiều khó khăn. Để có kinh phí xây dựng NTM, xã đã quy hoạch gần 4 ha ở khu vực các thôn Đồ Bản, La Xá... để chuyển quyền sử dụng đất nhưng vẫn chưa thực hiện được việc đấu giá.
Mặc dù còn khó khăn, tranh thủ các nguồn vốn hỗ trợ của cấp trên, xã Thượng Quận phấn đấu từ nay đến cuối năm xây dựng 4 phòng học của Trường THCS, xây dựng 1 bãi rác theo đúng tiêu chuẩn. Xã vận động nhân dân hiến đất, mở rộng 1 km đường liên xã còn lại, xây dựng hệ thống cấp nước sạch và xây dựng khu văn hóa trung tâm của xã.
THANH HÀ
