Thúc đẩy quan hệ Việt Nam - Trung Quốc lên tầm cao mới, tạo cục diện đối ngoại thuận lợi cho phát triển đất nước

Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Lê Hoài Trung vừa trả lời phỏng vấn báo chí, đánh giá kết quả, ý nghĩa chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Chủ tịch nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa Tập Cận Bình và Phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Nhà nước Trung Quốc tới Việt Nam từ ngày 12 - 13/12 vừa qua.

Theo đồng chí Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung, chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình và Phu nhân - Giáo sư Bành Lệ Viên cùng đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Nhà nước Trung Quốc là hoạt động đối ngoại đặc biệt quan trọng đối với cả hai Đảng, hai nước, đúng vào dịp kỷ niệm 15 năm thiết lập quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc.

Việt Nam là nước láng giềng xã hội chủ nghĩa, phương hướng ưu tiên trong chính sách ngoại giao láng giềng của Trung Quốc. Chuyến thăm Việt Nam được các đồng chí Trung Quốc thu xếp là chuyến thăm nước ngoài cuối cùng của đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình, kết thúc tốt đẹp trong năm 2023 - năm đầu tiên Trung Quốc thực hiện nghị quyết, trong đó có đường lối đối ngoại của Đại hội XX Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Đây cũng là chuyến thăm của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình riêng đến Việt Nam và cũng không kết hợp với một hoạt động đối ngoại đa phương. Ngay trước chuyến thăm, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình đã có bài viết đăng trên Báo Nhân Dân của Việt Nam.

Tham gia đoàn đại biểu cấp cao của Đảng, Nhà nước Trung Quốc có các đồng chí: Thái Kỳ, Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị, Bí thư Ban Bí thư, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc; Vương Nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Công tác Ngoại sự Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Bộ trưởng Ngoại giao; Vương Tiểu Hồng, Bí thư Ban Bí thư, Ủy viên Quốc vụ, Bộ trưởng Công an, Phó Bí thư Ủy ban Chính pháp Trung ương; Lưu Kiến Siêu, Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng Ban Liên lạc Đối ngoại Đảng Cộng sản Trung Quốc cùng nhiều đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, lãnh đạo các ban, bộ, ngành, địa phương có quan hệ trực tiếp với Việt Nam.

Chuyến thăm và những thu xếp của các đồng chí Trung Quốc thể hiện sự coi trọng cao độ của Đảng, Nhà nước, nhân dân Trung Quốc và cá nhân Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình đối với Đảng, Nhà nước, nhân dân Việt Nam và cá nhân Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Việt Nam đã thể hiện sự trọng thị, lễ nghi ở cấp cao nhất, trang trọng, có những biệt lệ, đồng thời gần gũi, chân tình, thể hiện tình cảm hữu nghị, sự coi trọng cao độ đối với Đảng, Nhà nước, nhân dân Trung Quốc, cá nhân Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình, đồng thời đáp lại sự trọng thị, chu đáo và nhiều biệt lệ mà Trung Quốc đã dành cho Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm Trung Quốc vào tháng 10/2022.

Trong thời gian chuyến thăm, hai bên đã nhất trí thu xếp chương trình phong phú, bao gồm những cuộc trao đổi cấp cao, chiến lược giữa các đồng chí lãnh đạo của hai Đảng, hai nước, những hoạt động thể hiện tình cảm, sự gần gũi giữa các đồng chí lãnh đạo, truyền thống quan hệ hữu nghị giữa nhân dân hai nước. Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình đã cùng đoàn đặt vòng hoa, vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình đã có các cuộc hội đàm với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng; các cuộc hội kiến với Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Phu nhân cùng Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Phu nhân đã chủ trì Tiệc chiêu đãi cấp nhà nước. Ngay sau hội đàm giữa hai Tổng Bí thư, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã mời Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình dự tiệc trà.

Trước khi kết thúc chuyến thăm, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Phu nhân Ngô Thị Mận cùng Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình và Phu nhân Bành Lệ Viên, lãnh đạo cấp cao hai bên đã tham dự cuộc gặp gỡ nhân sỹ hữu nghị và thế hệ trẻ hai nước.

Bà Ngô Thị Mận, Phu nhân Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Giáo sư Bành Lệ Viên, Phu nhân Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình đã thăm Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam. Bà Phan Thị Thanh Tâm, Phu nhân Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và Phu nhân Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình đã có buổi giao lưu với sinh viên Đại học Quốc gia Hà Nội.

Đồng chí Trương Thị Mai, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương và đồng chí Thái Kỳ, Ủy viên Thường vụ Bộ Chính trị, Bí thư Ban Bí thư, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc đã có cuộc hội đàm để kịp thời cùng trao đổi phương hướng và biện pháp triển khai những nhận thức chung đạt được trong cuộc hội đàm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình.

Chuyến thăm của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình và Phu nhân cùng Đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Nhà nước Trung Quốc đã thành công rất tốt đẹp, cùng với chuyến thăm Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, từ 30/10-1/11/2022, ngay sau Đại hội XX của Đảng Cộng sản Trung Quốc, có ý nghĩa rất quan trọng, là những dấu ấn lịch sử trong quan hệ giữa hai Đảng, hai nước và nhân dân hai nước.

Trong khuôn khổ của cuộc phỏng vấn, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương Lê Hoài Trung đã nhấn mạnh một số nội dung chính.

Thứ nhất là, chuyến thăm đã tăng cường mạnh mẽ sự hiểu biết, tin cậy lẫn nhau qua trao đổi ở cấp cao nhất thông tin về tình hình mỗi Đảng, mỗi nước, đường lối xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam và Trung Quốc, tình hình quốc tế và chính sách đối ngoại của mỗi Đảng, mỗi nước và thực tế triển khai thực hiện. Hai bên đã nhất trí cho rằng quan hệ Việt Nam - Trung Quốc không ngừng mở rộng và đi vào chiều sâu, hợp tác trong các lĩnh vực đạt tiến triển tích cực, toàn diện.

Việt Nam khẳng định luôn coi quan hệ với Trung Quốc là ưu tiên hàng đầu trong đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại.

Việt Nam ủng hộ mạnh mẽ và tin tưởng chắc chắn rằng nhân dân Trung Quốc dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc với Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình là hạt nhân, dưới sự định hướng của tư tưởng Tập Cận Bình về chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc thời đại mới, sẽ thực hiện thắng lợi đường lối của Đại hội XX, xây dựng Trung Quốc thành cường quốc xã hội chủ nghĩa hiện đại, giàu mạnh, dân chủ, văn minh, hài hòa và tươi đẹp.

Trung Quốc nhấn mạnh kiên trì chính sách hữu nghị với Việt Nam, coi Việt Nam là hướng ưu tiên trong ngoại giao láng giềng. Trung Quốc cũng khẳng định ủng hộ Việt Nam phát triển phồn vinh, nhân dân hạnh phúc, xây dựng nền kinh tế lớn mạnh, độc lập, tự chủ, thúc đẩy đồng bộ sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế toàn diện, phát triển quan hệ đối ngoại rộng mở, hữu nghị, phát huy vai trò ngày càng quan trọng hơn cho hòa bình, ổn định, phát triển và phồn vinh ở khu vực và thế giới.

Thứ hai là, trên cơ sở truyền thống quan hệ và những nhận thức chung đã đạt được, theo phương châm “16 chữ” và tinh thần “4 tốt”, hai Đảng, hai nước đã ra Tuyên bố chung Việt Nam-Trung Quốc về việc tiếp tục làm sâu sắc và nâng tầm quan hệ Đối tác Hợp tác Chiến lược Toàn diện, xây dựng Cộng đồng Chia sẻ Tương lai Việt Nam-Trung Quốc có ý nghĩa chiến lược. Mục tiêu là vì hạnh phúc của nhân dân hai nước, vì sự nghiệp hòa bình và tiến bộ của nhân loại.

Tuyên bố chung cũng khẳng định các nguyên tắc của việc phát triển quan hệ là tuân thủ Hiến chương Liên hợp quốc, luật pháp quốc tế và các chuẩn mực cơ bản của quan hệ quốc tế, kiên trì tôn trọng lẫn nhau, bình đẳng, cùng có lợi, hợp tác cùng thắng, tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau, kiên trì giải quyết bất đồng thông qua biện pháp hòa bình.

Những nội hàm của quan hệ ở tầm cao mới là 6 phương hướng phấn đấu để tăng cường quan hệ như được nêu trong Tuyên bố chung, tức là “6 hơn”: Tin cậy chính trị cao hơn, Hợp tác quốc phòng - an ninh thực chất hơn, Hợp tác thực chất sâu sắc hơn, Nền tảng xã hội vững chắc hơn, Phối hợp đa phương chặt chẽ hơn và Bất đồng được kiểm soát và giải quyết tốt hơn.

Trao đổi giữa các đồng chí lãnh đạo hai Đảng, hai nước có nội dung toàn diện, chân thành, xây dựng và thẳng thắn. Cụ thể như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh việc kiểm soát và giải quyết tốt hơn bất đồng có ý nghĩa thiết yếu đối với quan hệ Việt Nam - Trung Quốc cả trước mắt và lâu dài. Hợp tác giữa hai nước trên Biển Đông đang có những bước tiến triển tích cực.

Đồng thời, tình hình phức tạp ở Biển Đông ảnh hưởng tiêu cực đến quan hệ, đề nghị tôn trọng lợi ích chính đáng của nhau, thực hiện tốt những nhận thức chung cấp cao, không làm phức tạp thêm tình hình, không sử dụng vũ lực, đe dọa sử dụng vũ lực, giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, thực hiện DOC, thúc đẩy COC hiệu lực, thực chất phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Luật biển năm 1982 của Liên hợp quốc (UNCLOS 1982).

Thứ ba là, những nhận thức cấp cao, Tuyên bố chung và 36 văn kiện ký kết trong chuyến thăm đã tạo khuôn khổ toàn diện cho việc thúc đẩy quan hệ và tăng cường hợp tác hiệu quả, thiết thực trong thời gian tới. Các nội dung của 6 phương hướng - “6 hơn” như đã đề cập ở trên được nêu rõ, cụ thể trong Tuyên bố chung.

Như trong phương hướng “Hợp tác thực chất sâu sắc hơn”, hai bên đã nhất trí về việc hợp tác phát triển cơ sở hạ tầng giao thông, năng lượng, viễn thông, logistics, tạo thuận lợi cho vận tải đường bộ, hàng không, đường sắt; tăng cường hợp tác đầu tư về nông nghiệp, kinh tế số, phát triển xanh, bảo đảm an ninh chuỗi cung ứng; Trung Quốc sẽ tích cực thúc đẩy tiến trình mở của thị trường đối với nông sản của Việt Nam như dừa tươi, sản phẩm trái cây đông lạnh, hoa quả có múi, bơ, na, roi, dược liệu có nguồn gốc thực vật, thịt gia súc, gia cầm; mở mới và nâng cấp cửa khẩu để thúc đẩy giao lưu nhân dân, xuất nhập khẩu hàng hóa.

Danh mục 36 văn kiện được ký kết đã được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng, bao gồm 3 văn kiện về hợp tác giữa các ban của hai Đảng, 5 văn kiện trong lĩnh vực ngoại giao - quốc phòng - an ninh - tư pháp và 28 văn kiện về hợp tác kinh tế, văn hóa, khoa học, môi trường giữa các bộ, ngành và địa phương của hai bên.

Thứ tư là, những kết quả thành công rất tốt đẹp của hoạt động đối ngoại đặc biệt quan trọng này cùng với những kết quả quan trọng của nhiều hoạt động đối ngoại khác khẳng định cơ đồ, tiềm lực, vị thế, uy tín quốc tế của đất nước ta chưa bao giờ có được như ngày hôm nay, đường lối đối ngoại đúng đắn của Đảng, Nhà nước ta, trường phái đối ngoại, ngoại giao “Cây tre Việt Nam”, sự lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện, trực tiếp, thường xuyên của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị và Ban Bí thư, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Những thực tế này cũng được Đảng, Nhà nước Trung Quốc ghi nhận, khẳng định trong Tuyên bố chung là “sức mạnh tổng hợp và ảnh hưởng quốc tế của Việt Nam ở tầm cao chưa từng có”. Hoạt động đối ngoại đặc biệt quan trọng liên quan đến chuyến thăm Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình được dư luận thế giới quan tâm, coi trọng.

Nhân dân hai nước cũng rất hoan nghênh vì như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu tại Cuộc gặp gỡ với các nhân sĩ hữu nghị và hế hệ trẻ hai nước là phù hợp với “những nguyện vọng thiết tha sâu xa từ bao đời nay của nhân dân hai nước về hữu nghị, hòa bình, hợp tác và phát triển”.

Hoạt động đối ngoại này là dấu ấn nâng tầm quan hệ, tạo những cơ sở quan trọng để hai Đảng, hai nước và nhân dân hai nước phấn đấu thúc đẩy quan hệ Việt Nam-Trung Quốc phát triển theo đúng tinh thần của Chủ tịch Hồ Chí Minh về “mối tình thắm thiết Việt - Hoa, vừa là đồng chí, vừa là anh em”, góp phần củng cố môi trường hòa bình, củng cố cục diện đối ngoại có lợi, tạo thêm những điều kiện thuận lợi mới cho phát triển đất nước, nâng cao vị thế quốc tế và sự đóng góp của Việt Nam đối với công việc chung của cộng đồng quốc tế.