Thúc đẩy quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam-Na Uy

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, phu nhân và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam sẽ thăm chính thức Na Uy từ ngày 24 - 26.5

Đây là chuyến thăm chính thức đầu tiên của Thủ tướng Việt Nam tới Na Uy kể từ năm 1999. Na Uy là một trong những quốc gia châu Âu đầu tiên thiết lập quan hệ với Việt Nam và dành cho Việt Nam sự giúp đỡ quý báu. Trong gần 50 năm qua, kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1971, quan hệ giữa hai nước hai nước phát triển tốt đẹp và dần đi vào chiều sâu trên nhiều lĩnh vực.

Quan hệ chính trị phát triển tốt đẹp

Việt Nam và Na Uy thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 25.11.1971. Năm 1978, Việt Nam lập Đại sứ quán tại Oslo. Năm 1996, Na Uy chính thức mở Đại sứ quán tại Hà Nội nhân chuyến thăm Việt Nam của Thủ tướng Gro Harlem Brundtland. Ngày 23.12.2009, Việt Nam chính thức mở lại Đại sứ quán tại Na Uy.

Hai nước đã trao đổi nhiều đoàn ở các cấp. Có thể kể đến một số chuyến thăm gần đây như: phía Việt Nam có: Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết (6.2008); Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải (tháng 6.2010); Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu (tháng 12.2013); Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Phạm Vũ Luận thay mặt Thủ tướng Chính phủ dự Hội nghị thượng đỉnh Giáo dục vì phát triển tại Oslo (tháng 7.2015); Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân (tháng 6-2016); Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển (tháng 9.2016); Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng (tháng 11.2018).

Phía Na Uy có: Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại và Quốc phòng Quốc hội Na Uy (tháng 9-2014); Phó Chủ tịch Quốc hội Na Uy Kenneth Svendsen (thăm song phương nhân dịp dự IPU-132, tháng 3.2015); Thủ tướng Na Uy Erna Solberg thăm chính thức Việt Nam (tháng 4.2015); đoàn Nghị sĩ các nước khối EFTA do Phó Chủ tịch Quốc hội Na Uy Svein Roald Hansen dẫn đầu (tháng 10.2016), Bộ trưởng Thủy sản Na Uy Per Sandberg (tháng 11.2017).

Na Uy đã tích cực hỗ trợ Việt Nam trong công cuộc đổi mới, xóa đói giảm nghèo và hội nhập quốc tế. Hai bên duy trì cơ chế Tham vấn chính trị cấp Thứ trưởng Ngoại giao và Đối thoại nhân quyền cấp vụ trưởng Bộ Ngoại giao. Việt Nam và Na Uy phối hợp hiệu quả tại các diễn đàn và tổ chức quốc tế như Liên hợp quốc, Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), Tổ chức Tiền tệ quốc tế (WB). Đặc biệt, trên diễn đàn đa phương, hai nước chia sẻ nhiều lợi ích và quan điểm tương đồng về nhiều vấn đề, nhất là hòa bình và an ninh quốc tế.

Để tạo điều kiện cho quá trình hợp tác, hai bên đã ký kết nhiều văn bản, hiệp định song phương như: Hiệp định tránh đánh thuế hai lần và trốn lậu thuế;  Hiệp định hợp tác kinh tế và thương mại; Hiệp định vận chuyển hàng không; Bản ghi nhớ (MOU) về hợp tác phát triển; Hiệp định về nhận trở lại công dân; Bản ghi nhớ (MOU) về hợp tác con nuôi…

Hợp tác dần đi vào chiều sâu trên nhiều lĩnh vực

- Về hợp tác thương mại, đầu tư đạt kết quả tích cực: Na Uy là một trong những đối tác quan trọng về kinh tế, thương mại của Việt Nam tại khu vực Bắc Âu. Trong thời gian qua, quan hệ thương mại, đầu tư giữa Việt Nam và Na Uy đã có những kết quả tích cực.

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, kim ngạch thương mại hai chiều năm 2018 đạt 363 triệu USD. Việt Nam hiện là nước xuất siêu vào Na Uy với các mặt hàng chủ yếu như dệt may, giày dép, gỗ và sản phẩm gỗ, hạt điều... Việt Nam nhập khẩu từ Na Uy các mặt hàng thuỷ sản, máy móc, thiết bị, phân bón các loại, các sản phẩm hóa chất, sắt thép.

Hiện Na Uy có 41 dự án đầu tư còn hiệu lực tại Việt Nam với tổng vốn đăng ký 166 triệu USD, xếp thứ 41/130 nước và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam. Các dự án của Na Uy chủ yếu tập trung trong lĩnh vực chế biến gỗ, vật liệu xây dựng và trang trí nội thất; nông, lâm nghiệp, thủy sản, thông tin và truyền thông. Việt Nam khuyến khích doanh nghiệp Na Uy hợp tác với doanh nghiệp Việt Nam vào các lĩnh vực mà Việt Nam có nhu cầu và Na Uy có thế mạnh như hàng hải, đóng tàu, nuôi trồng thủy-hải sản, năng lượng tái tạo…

Theo Đại sứ Na Uy tại Việt Nam Grete Lochen, là quốc gia biển, với đường bờ biển tương đương như Việt Nam, Na Uy hiện có tiềm năng rất lớn về các ngành, lĩnh vực kinh tế biển. Hiện nay, các doanh nghiệp Na Uy đang đặc biệt quan tâm hợp tác phát triển ngành nuôi trồng thuỷ sản, chế biến phụ phẩm từ thuỷ sản tại Việt Nam. Ngoài ra, các doanh nghiệp Na Uy cũng quan tâm đến các dự án năng lượng tái tạo, khai thác, chế biến dầu khí, đặc biệt là các dự án điện mặt trời tại Việt Nam.

- Về hợp tác phát triển: Na Uy là một trong những nhà tài trợ lớn nhất cho Việt Nam trong Chương trình Liên hợp quốc về giảm phát thải khí nhà kính do mất rừng và suy thoái rừng (UN-REDD). Bên cạnh đó, các dự án trong nhiều lĩnh vực như giáo dục, y tế, quản lý tài nguyên thiên nhiên, năng lượng tái tạo… do Na Uy tài trợ cũng được triển khai hiệu quả, góp phần hỗ trợ Việt Nam hoàn thành trước thời hạn các Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ của Liên hợp quốc. Bên cạnh đó, Na Uy cũng có Chương trình tín dụng ưu đãi cho các dự án cấp nước, xử lý nước thải và chất thải rắn tại các tỉnh ở Việt Nam.

- Hợp tác về giáo dục-đào tạo, văn hóa được tăng cường: Về văn hóa, từ năm 2007, Na Uy bắt đầu viện trợ cho lĩnh vực văn hóa tại Việt Nam thông qua Dự án Transposition kết nối 12 tổ chức nghệ thuật (Nhà hát, Nhạc viện…), tổ chức các chương trình hòa nhạc chung, các lớp tập huấn, các chuyến tu nghiệp ngắn ngày cho học sinh, sinh viên và các nghệ sỹ, hỗ trợ công tác giảng dạy âm nhạc, giúp phát triển thư viện và lưu trữ tư liệu...

Về giáo dục đào tạo, Na Uy cung cấp học bổng cho lưu học sinh Việt Nam theo chương trình học bổng sinh viên quốc tế, hỗ trợ đào tạo nâng cao năng lực cho cán bộ giảng viên và cán bộ nghiên cứu thuộc các trường đại học và Viện nghiên cứu của Việt Nam. Cùng với đó, Na Uy cũng tích cực hỗ trợ Việt Nam xây trường nội trú cho trẻ em thiểu số ở Điện Biên, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế và Quảng Nam; đồng tài trợ dự án giáo dục tiểu học cho trẻ em khó khăn...

- Về cộng đồng người Việt Nam tại Na Uy: Cộng đồng người Việt tại Na Uy có khoảng hơn 20.000 người (đông nhất tại Bắc Âu), trong đó 90% có quốc tịch Na Uy, hầu hết có công ăn việc làm ổn định. Tháng 5-2011, cộng đồng người Việt ở Na Uy thành lập “Hội người Việt Quê hương” tại Na Uy nhằm đoàn kết những người yêu quê hương đất nước hướng về Tổ quốc.

Với mối quan hệ truyền thống của hai nước, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (tại buổi tiếp bà Grete Lochen, Đại sứ Vương quốc Na Uy tại Việt Nam, ngày 14.5.2019) mong muốn hai nước thúc đẩy hoạt động trao đổi đoàn các cấp, nhất là cấp cao, làm tiền đề thúc đẩy hợp tác giữa doanh nghiệp hai nước. Thủ tướng đề nghị Đại sứ Grete Lochen có những hoạt động giúp doanh nghiệp hai nước gặp gỡ, giao lưu tìm hiểu cơ hội hợp tác đầu tư kinh doanh. Thủ tướng cũng đề nghị hai nước thúc đẩy trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo, nhất là hợp tác giữa các trường đại học trong bối cảnh Na Uy có nhiều đại học nổi tiếng.

Chuyến thăm chính thức Na Uy lần này của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhằm khẳng định lại mối quan hệ tốt đẹp giữa hai nước, làm sâu sắc thêm tình hữu nghị truyền thống và tăng cường quan hệ hợp tác giữa hai nước theo hướng thực chất và hiệu quả hơn.

Theo TTXVN