Thúc đẩy hơn nữa mối quan hệ đặc biệt Việt Nam-Lào

Với lịch sử quan hệ truyền thống tốt đẹp, chuyến thăm này sẽ góp phần thắt chặt hơn nữa mối quan hệ đặc biệt Việt Nam-Lào, đưa hợp tác giữa hai nước ngày càng đi vào chiều sâu, thiết thực và hiệu quả.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hội đàm với Thủ tướng Thoonglun Sisulith trong chuyến thăm Lào tháng 10.2016

Quan hệ đặc biệt Việt Nam-Lào

Quan hệ giữa Việt Nam và Lào là mối quan hệ đặc biệt, có một không hai, bắt nguồn từ sự gần gũi về địa lý, sự sẻ chia về lịch sử đấu tranh chống kẻ thù chung, đồng thời là sự hợp tác chặt chẽ và hỗ trợ lẫn nhau trong công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước ngày nay.

Ngay từ rất sớm, hai dân tộc Việt Nam-Lào đã kề vai sát cánh, gắn bó bền chặt bên nhau chống quân xâm lược, bảo vệ chủ quyền dân tộc. Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Kaysone Phomvihane chính là những người đặt nền móng cho mối quan hệ hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt và sự hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Lào.

Mối quan hệ đã được các thế hệ lãnh đạo kế tiếp và quân dân hai nước dày công vun đắp để không ngừng phát triển và được đúc kết thành mối quan hệ mẫu mực, thủy chung, trong sáng, hiếm có trong quan hệ quốc tế và là tài sản chung vô giá của hai dân tộc Việt-Lào.

Ngày 5-9-1962, sau khi Hiệp định Geneve về Lào được ký kết, Việt Nam và Lào đã nhất trí thiết lập quan hệ ngoại giao, mở ra một chương mới trong sự nghiệp củng cố và phát triển hơn nữa mối quan hệ giữa hai nước.

Trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc và giành độc lập của mỗi nước, sự gắn bó khăng khít, sự phối hợp, giúp đỡ vô tư, chí tình, chí nghĩa giữa hai nước, hai dân tộc Việt Nam và Lào, đã trở thành sức mạnh và là nhân tố quan trọng góp phần đưa cách mạng hai nước đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, tiến tới thắng lợi hoàn toàn vào năm 1975.

Bước vào thời kỳ mới-thời kỳ hòa bình, xây dựng đất nước, nhận thức sâu sắc về ý nghĩa và mối quan hệ đặc biệt Việt Nam-Lào, ngày 18.7.1977, hai nước đã ký Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác, khẳng định tình đoàn kết đặc biệt trước sau như một, hợp tác, ủng hộ, giúp đỡ lẫn nhau trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của mỗi nước.

Đây là văn kiện có ý nghĩa lịch sử trọng đại, đánh dấu bước phát triển mới, toàn diện của mối quan hệ đặc biệt giữa hai nước Việt-Lào.

Trong hơn 40 năm qua, kể từ khi thực hiện Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác Việt Nam-Lào, quan hệ hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt, hợp tác toàn diện Việt Nam-Lào không ngừng được củng cố và phát triển.

Quan hệ chính trị giữa hai nước ngày càng gắn bó, tin cậy và phát triển trên tất cả các lĩnh vực; có sự đồng thuận cao trên các diễn đàn hợp tác khu vực và quốc tế, góp phần vào sự phát triển của mỗi nước và việc giữ vững hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển ở khu vực và trên thế giới.

Hai bên phối hợp chặt chẽ, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn hợp tác khu vực và quốc tế; tiếp tục tăng cường hợp tác, phối hợp với các nước thành viên ASEAN khác trong việc xây dựng Cộng đồng ASEAN và duy trì đoàn kết, đồng thuận của ASEAN trong các vấn đề chiến lược ở khu vực…

Hợp tác kinh tế không ngừng phát triển

Trong suốt những năm qua, hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và Lào đã không ngừng phát triển, trở thành nền tảng lâu dài trong quan hệ Việt-Lào.

Hai nước từng bước liên kết và bổ trợ lẫn nhau giữa hai nền kinh tế; chú trọng về giao thông và năng lượng với việc ký Bản ghi nhớ giữa hai Chính phủ về hợp tác phát triển các dự án thủy điện tại Lào và mua bán điện giữa hai nước đến năm 2030 (tháng 10-2016), Thỏa thuận về đầu tư xây dựng đường cao tốc Hà Nội - Viêng Chăn (tháng 11.2016), Kế hoạch 5 năm (2016-2020) thực hiện Bản ghi nhớ về Chiến lược giao thông vận tải Việt Nam-Lào; Dự án xây dựng kho ngoại quan và đường ống dẫn dầu từ cảng Hòn La đi Khăm-muộn; đẩy mạnh xây dựng và nâng cấp các tuyến đường kết nối hành lang Đông-Tây và kết nối với khu vực; tạo điều kiện cho Lào có đường ra biển để xuất nhập khẩu hàng hóa, trong đó có việc khai thác hiệu quả cảng Vũng Áng.

Các thỏa thuận hợp tác này đang và sẽ mang lại lợi ích chính trị, kinh tế, xã hội, phát huy tối đa lợi thế về vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên của hai nước, đặc biệt là tiềm năng về vị trí trung tâm trên đất liền của Lào và tiềm năng biển của Việt Nam.

Với những nỗ lực đó, trong những năm gần đây, kim ngạch thương mại Việt Nam-Lào có những bước phát triển đáng kể, tăng bình quân 4%/năm giai đoạn 2011-2016.

Kim ngạch thương mại song phương Việt Nam-Lào năm 2017 đạttrên 935 triệu USD, tăng gần 13,6% so với năm 2016; năm 2018, con số này đạt trên 1,03 tỷ USD, tăng 13% so với năm 2017 và vượt chỉ tiêu đề ra. Các mặt hàng xuất, nhập khẩu giữa hai nước ngày càng đa dạng và phong phú.

Đầu tư trực tiếp giữa Việt Nam và Lào cũng có nhiều khởi sắc, Việt Nam đứng thứ ba trong số các nước đầu tư vào Lào. Nhiều dự án đầu tư phát huy hiệu quả, sản xuất kinh doanh có lãi, đóng góp tích cực vào công cuộc phát triển của hai nước, tạo công ăn việc làm, phúc lợi xã hội… giúp Lào thực hiện tốt chính sách xóa nghèo, được phía Lào ghi nhận và đánh giá cao.

Tính đến cuối năm 2018, các doanh nghiệp Việt Nam đã đăng ký đầu tư vào Lào 411 dự án, trị giá 3,7 tỷ USD, lũy kế tổng vốn thực hiện đạt trên 1,6 tỷ USD, tương đương 43%, nhiều dự án đã đi vào hoạt động đạt kết quả tốt.

Hợp tác hiệu quả trên nhiều lĩnh vực

Về hợp tác giáo dục, đã xây dựng và triển khai “Đề án nâng cao chất lượng và hiệu quả hợp tác Việt Nam-Lào trong lĩnh vực giáo dục và phát triển nguồn nhân lực giai đoạn 2011-2020”; phối hợp đẩy mạnh phong trào học tiếng Việt tại các trường học và các cơ quan của Lào. Hiện nay có hơn 14.000 cán bộ, sinh viên Lào học tập tại Việt Nam và 250 lưu học sinh Việt Nam đang học tập tại Lào.

Cùng với đó, hợp tác trong lĩnh vực y tế cũng không ngừng phát triển, nhất là giữa các tỉnh đường biên. Tháng 1-2016, Việt Nam đã động thổ xây dựng 2 bệnh viện hữu nghị mới tại tỉnh Hủa Phăn trị giá khoảng 20 triệu USD và tại tỉnh Xiêng Khoảng trị giá 17,6 triệu USD.

Về văn hóa du lịch, hai nước đã thiết lập mối quan hệ trực tiếp, giúp đỡ lẫn nhau có hiệu quả và trách nhiệm. Việt Nam và Lào đã thông qua Chiến lược phát triển du lịch 2016-2020 cũng như Tầm nhìn 2020-2025 là thế mạnh của hợp tác du lịch giữa hai nước. Lào nằm trong nhóm 15 thị trường hàng đầu của du lịch Việt Nam, Việt Nam là thị trường gửi khách lớn thứ hai của Lào.

Năm 2018, Việt Nam đón trên 120 nghìn lượt khách Lào. Đây là kết quả của nỗ lực hợp tác và xúc tiến quảng bá hiệu quả giữa hai ngành du lịch trong thời gian qua.

Đặc biệt, hợp tác quốc phòng-an ninh giữa Việt Nam và Lào ngày càng gắn bó chặt chẽ. Hai bên đã hoàn thành Dự án tăng dày và tôn tạo hệ thống mốc quốc giới Việt Nam-Lào, ký hai văn kiện pháp lý quan trọng là “Nghị định thư về đường biên giới và mốc quốc giới” và “Hiệp định về quy chế quản lý biên giới và cửa khẩu biên giới trên đất liền giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Lào”.

Việc hoàn thành hệ thống mốc quốc giới đã góp phần hoàn thành chất lượng đường biên giới Việt Nam-Lào cả về pháp lý và thực tiễn. Hai bên tiếp tục phối hợp tìm kiếm, cất bốc và hồi hương hài cốt liệt sỹ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh tại Lào.

Theo TTXVN