Thơ của thần đồng Đỗ Nhật Nam vào đề văn chuyên

Phần Đọc hiểu, ngữ liệu cho một đoạn trích trong bài thơ "Thương nhớ mưa ngâu" của thần đồng Đỗ Nhật Nam.

"Tháng bảy mùa ngâu
Bố mẹ đội mưa bì bõm
Băng qua những bọt bong bóng nước rơi vỡ trên đường
Băng qua những tiếng còi xe inh ỏi
Băng qua giông
Băng qua gió
Mẹ giữ chặt chiếc túi
Trong đó là những đồng tiền bố mẹ chắt chiu dành dụm cả năm
Giờ đổi lấy tiền "đô", dành cho con du học.
Những đồng tiền khó nhọc
Những đồng tiền với đơn vị tính... thương yêu"

Từ ngữ liệu ở phần đọc hiểu, thí sinh trả lời 4 câu hỏi: Xác định thể thơ; chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ điệp ngữ trong những câu thơ "Tháng bảy mùa ngâu/Bố mẹ đội mưa bì bõm/Băng qua những bọt bong bóng nước rơi vỡ trên đường/Băng qua những tiếng còi xe inh ỏi/Băng qua giông/Băng qua gió"; em hiểu như thế nào về 2 dòng thơ "Những đồng tiền khó nhọc/Những đồng tiền với đơn vị tính... thương yêu."; trình bày 5-7 dòng cách yêu bố mẹ của bản thân.

Phần làm văn, câu nghị luận xã hội yêu cầu thí sinh trình bày về sức mạnh của niềm đam mê từ câu nói "Hãy tìm kiếm niềm đam mê của mình và bạn sẽ tìm thấy mục đích và sứ mệnh trong cuộc sống" (Cris T Atkinson). Câu nghị luận văn học, đề yêu cầu thí sinh làm rõ cái đẹp như ánh sáng ban ngày của thơ qua tác phẩm đồng chí của Chính Hữu.

Nhận định về đề Văn, TS. Trịnh Thu Tuyết - Hệ thống Giáo dục HOCMAI cho biết cấu trúc đề hợp lý với các câu hỏi đọc hiểu - nghị luận xã hội và nghị luận văn học.

Để hoàn thành bài thi, học trò phải huy động các kiến thức xã hội, kiến thức tiếng Việt, kiến thức văn học và lý luận văn học. Các câu hỏi có khả năng khơi gợi những xúc cảm đạo đức, xúc cảm thẩm mĩ tích cực cho học trò...

Bên cạnh đó, tiến sĩ Tuyết cũng đưa ra nhiều vấn đề liên quan đến cách ra đề. Thứ nhất, nếu đề thi hướng tới đối tượng đại trà thì có thể duy trì những cấu trúc, kiểu dạng câu hỏi tương đối ổn định. Đề thi tuyển sinh các môn chuyên, nhất là chuyên văn càng không nên duy trì tình trạng ổn định quá an toàn và cũ kỹ.

Để tuyển được học sinh giỏi văn thực sự, cần sự đổi mới, sự sáng tạo, cần những điểm nhấn trong đề có khả năng khơi thức mạch cảm hứng cho học sinh. Sự thay đổi mới mẻ có thể xuất hiện ngay trong cấu trúc đề, kiểu câu hỏi, mảng kiến thức văn học hoặc xã hội cần huy động...

Thứ 2, vấn đề đặt ra trong câu nghị luận xã hội là “sức mạnh của niềm đam mê", không khó nhận ra ít nhất hai điều: vấn đề quá cũ, vấn đề bị định hướng với sự khuôn hẹp khả năng nghị luận theo hướng tích cực. Để bảo đảm đúng đáp án, học sinh không thể triển khai theo hướng phản biện bởi yêu cầu đã xác định trong câu lệnh "trình bày suy nghĩ về sức mạnh của niềm đam mê”.

Trong khi, ngay kỳ thi tuyển sinh năm 2019, đã có tỉnh yêu cầu học sinh suy nghĩ về điều ngược lại: “Hãy theo đuổi đam mê” là một lời khuyên tệ hại (Tỷ phú Mĩ Mark Cuban).

"Nên chăng để khoảng trống cho học sinh suy nghĩ với câu lệnh mở: "...trình bày suy nghĩ về tác động của niềm đam mê với cuộc sống con người"", bà Tuyết nói.

"Nhìn chung cần tạo hứng thú cho học sinh bằng sự mới mẻ, và dành sự tự chủ cho học sinh bằng những câu hỏi mở, phá bỏ những bờ kè xác định cứng nhắc trong vấn đề nghị luận", bà Tuyến cho hay. 

Theo VTC