20 năm sau khi tái lập tỉnh, Hải Dương luôn là tỉnh thuộc tốp đầu toàn quốc về phổ cập giáo dục và chất lượng đào tạo học sinh giỏi.
Trong 20 năm qua, hệ thống cơ sở vật chất giáo dục được quan tâm đầu tư, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học
Sớm hoàn thành phổ cập giáo dục Năm 1997, thời điểm mới tái lập tỉnh, Hải Dương mới đạt phổ cập giáo dục (PCGD) tiểu học mức độ I. Báo cáo chính trị Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XII (năm 1997) đã đề ra các mục tiêu: “100% số trẻ em đến tuổi vào lớp 1, tiếp nhận ít nhất 60% số học sinh tốt nghiệp THCS vào THPT, duy trì và nâng cao chất lượng PCGD tiểu học; 100% số phường, thị trấn, 70% số xã PCGD THCS”. Trong những năm sau đó, những mục tiêu về PCGD đã được ngành giáo dục tích cực thực hiện và đạt hiệu quả cao.
Từ năm 2002, toàn tỉnh đã PCGD THCS. Năm 2011, Hải Dương là một trong 3 tỉnh đầu tiên của cả nước đạt chuẩn PCGD mầm non cho trẻ 5 tuổi và năm 2012 là địa phương thứ 4 trong cả nước đạt chuẩn PCGD tiểu học mức độ II. Năm 2015, toàn bộ 265 xã, phường, thị trấn đã đạt chuẩn PCGD mầm non. 100% số học sinh tiểu học được học 2 buổi/ngày, 100% số học sinh khối 3-5 được học ngoại ngữ. Tỷ lệ học sinh khá, giỏi đạt trên 60%. So với mặt bằng chung của cả nước, Hải Dương luôn đứng ở tốp đầu trong công tác PCGD. Đến nay, cả nước mới chỉ có hơn 10 tỉnh, thành phố đạt chuẩn PCGD tiểu học đúng độ tuổi mức độ 2 và gần 20 tỉnh, thành phố PCGD mầm non cho trẻ 5 tuổi.
Năm 1997, tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THCS vào học THPT chưa đạt 60%, đến năm 2005 đã đạt 66,6% và hiện nay đạt hơn 90%. Tỷ lệ học sinh hoàn thành chương trình tiểu học, tốt nghiệp THCS được giữ vững ở mức hơn 99%. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THPT cũng luôn ở mức cao so với mặt bằng chung cả nước, năm học 2015-2016 đạt 98,65%.
Có được kết quả trên là do tỉnh ta đã thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy và học, đầu tư xây dựng mạng lưới trường lớp... Toàn tỉnh hiện có 320 trường mầm non, 281 trường tiểu học, 272 trường THCS, 54 trường THPT. Tỷ lệ phòng học kiên cố trong các cấp học tăng nhanh và khá đồng đều. Tỷ lệ phòng học kiên cố ở bậc học mầm non hiện đạt 78,6%, tiểu học 94,8%, THCS 94,7%, giáo dục thường xuyên 78,2%, THPT 97,9%. Toàn tỉnh hiện có hơn 500 trường đạt chuẩn quốc gia, tăng hơn 350 trường so với năm 2005. Bên cạnh cơ sở vật chất ngày một hoàn thiện, ngành giáo dục đã phát động nhiều phong trào thi đua đạt hiệu quả cao, giúp nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện như dạy tốt - học tốt, xây dựng trường học thân thiện - học sinh tích cực, giỏi việc trường - đảm việc nhà, xây dựng xã hội học tập...
Tốp đầu về học sinh giỏi quốc giaTừ xa xưa, Hải Dương đã nổi tiếng là vùng đất văn hiến có truyền thống hiếu học và sản sinh, nuôi dưỡng nhiều nhân tài. Truyền thống này tiếp tục được phát huy mạnh mẽ trong 20 năm qua.
Trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia hằng năm, Hải Dương luôn nằm trong số các tỉnh, thành phố dẫn đầu toàn quốc về số lượng học sinh đoạt giải. Tính từ năm 2008 đến nay, toàn tỉnh có 1.224 lượt học sinh đoạt giải quốc gia. Nhiều học sinh xuất sắc được tuyển chọn đi thi quốc tế, khu vực và đoạt giải cao như Nguyễn Văn Khiêm, huy chương bạc Olympic quốc tế môn hóa học (2001); Nghiêm Viết Nam, huy chương đồng Olympic quốc tế môn vật lý (2002); Hoàng Trung Trí, huy chương đồng Olympic khu vực châu Á-Thái Bình Dương môn vật lý (2003); Ngô Xuân Hoàng, huy chương vàng Olympic quốc tế môn hóa học (2005); Nguyễn Văn Mạnh, huy chương vàng Olympic quốc tế môn toán (2006); Phạm Thành Thái, huy chương vàng Olympic quốc tế môn toán (2007); Đỗ Thị Thu Thảo, huy chương bạc Olympic quốc tế môn toán (2008); Phạm Thành Long, huy chương bạc Olymic quốc tế môn vật lý (2009)…
Hằng năm, Sở Giáo dục và Đào tạo đều tổ chức các cuộc thi học sinh giỏi cấp tỉnh, chỉ đạo các Phòng GDĐT cấp huyện tổ chức thi học sinh giỏi cấp huyện, cấp trường. Tỷ lệ học sinh đi thi đoạt giải thường nằm ở mức từ hơn 40% đến hơn 60% tổng số học sinh dự thi.
Ngoài kỳ thi học sinh giỏi các môn văn hóa, trong 20 năm qua đã có thêm nhiều cuộc thi khác được tổ chức nhằm tạo sân chơi cho học sinh phát triển toàn diện, khám phá khả năng bản thân trong nhiều lĩnh vực. Đó là các cuộc thi về nghiên cứu khoa học kỹ thuật, thể dục thể thao, các cuộc thi giải toán, tiếng Anh trên mạng… Năm học 2015-2016, có 3.565 em đạt giải cấp tỉnh và 299 em đạt giải cấp quốc gia trong các hội thi, sân chơi trí tuệ, giao lưu Olympic…
Trong 20 năm qua, giáo dục Hải Dương đã có bước phát triển mạnh mẽ về cả chiều rộng và chiều sâu. Những thành tích đã đạt được của ngành giáo dục là nền tảng quan trọng để Hải Dương hoàn thành các mục tiêu về kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống người dân.
LAM ANH