Thâm canh lúa gieo thẳng đã trở thành một phương pháp quen thuộc và tiện lợi với nông dân ở cả vụ xuân và vụ mùa.
Đây là một tiến bộ mang lại hiệu quả cao cho người trồng lúa, song cũng đòi hỏi nông dân phải có những biện pháp kỹ thuật, tác động tích cực, nhất là thâm canh lúa vụ mùa.
+ Chọn ruộng: Do thời tiết đầu vụ mùa thường có nắng nóng kèm theo mưa nhiều nên để bảo tồn được lượng giống khi gieo, nông dân cần lựa chọn ruộng thuộc chân vàn đến vàn cao. Đất được làm kỹ, bừa bằng phẳng nhằm giúp hạt giống không bị thối hoặc khô héo.
+ Bón lót: Cây lúa non trong điều kiện vụ mùa có nhu cầu dinh dưỡng rất sớm và đầy đủ. Vì vậy, khi làm đất gieo thẳng lúa, người trồng cần bổ sung một lượng phân nhất định để bón lót cho lúa. Lượng phân lót cần thiết khoảng 4-5 tạ phân chuồng (nếu có) hoặc thay thế bằng 40-50 kg phân hữu cơ vi sinh + 20 kg supe lân hoặc lân nung chảy. Lượng phân này cần vùi sâu vào đất. Tiếp đến bón khoảng 2 kg urê + 2 kg kali clorua lúc bừa lần cuối.
+ Chọn giống: Lúa gieo thẳng rất hay bị đổ trong vụ mùa khi gặp mưa giông hay bão. Vì vậy, để hạn chế được mối nguy hại này nông dân cần lựa chọn các giống lúa thấp cây (90 - 110 cm) để gieo thẳng. Đồng thời cần tuyển chọn những giống lúa có thời gian sinh trưởng ngắn (85-105 ngày), bông to, khả năng đẻ nhánh trung bình, thân lá gọn, cứng, khỏe... Không nên chọn các giống có bản lá to, bề lá rộng màu xanh thẫm để hạn chế bệnh bạc lá lúa thời kỳ giữa và cuối vụ.
+ Gieo: Với những giống hạt nhỏ cần gieo từ 1,5-1,7 kg/sào. Giống hạt to cần gieo 2-2,2 kg/sào. Cần chia luống trên ruộng và phân đều lượng giống theo các luống đã chia để đỡ công dặm tỉa sau này.
* Chú ý:
- Do vụ mùa hay gặp nắng nóng hoặc mưa to nên khi gieo mống cần gieo úp tay cho hạt giống lặn sâu vào đất nhằm giảm thiểu lượng hạt bị khô héo khi gặp nắng nóng hay xô dồn khi gặp mưa to.
- Mống mạ khi ngâm ủ không nên để mầm và rễ mọc dài. Có thể gieo khi hạt thóc vừa mới nứt nanh là phù hợp.
+ Chăm sóc lúa sau gieo: Sau khi gieo từ 1-2 ngày cần khẩn trương sử dụng thuốc trừ cỏ như Sofit 300EC, Acofit 300EC; Prefit 300EC; Vithafit 300EC... với lượng 35-50ml/bình/sào. Duy trì mức nước láng mặt ruộng trong 3 ngày sau khi phun thuốc cỏ.
- Kiểm tra số cây mọc khi có 2 lá thật và tiến hành tỉa dặm ngay sao cho mật độ cây đạt 150-160 cây/m2 là vừa kết hợp với bón thúc lần đầu với lượng khoảng 3 kg u rê + 3 kg kali clorua. Không nên tỉa dặm muộn khi lúa đã có ngạnh trê (lúa đẻ) ảnh hưởng lớn đến năng suất lúa sau này. Mực nước thích hợp cho lúa lúc này là từ 1 - 2 cm.
KS. TRẦN THỊ LIÊN (Trạm Khuyến nông Nam Sách)