Thái Lan: Cuộc đua song mã với “trọng tài” quân sự

Bà Yingluck Shinawatra có thể sẽ trở thành nữ thủ tướng đầu tiên ở Thái Lan. (Nguồn: Getty Images)

Ngày 3-7, khoảng 50 triệu cử tri Thái Lan chính thức đi bỏ phiếu bầu chọn Hạviện nhiệm kỳ mới gồm 500 ghế, trong bối cảnh dư luận cho rằng tổng tuyển cử lầnnày là cuộc đua song mã giữa đảng Dân chủ và Puea Thai (Vì nước Thái) với quânđội giữ vai trò rất lớn phía sau hậu trường.

Trong cuộc tổng tuyển cử lần này có trên 3.820 ứng cử viên tranh 500 ghếHạ viện, trong đó có trên 2.400 ứng cử viên của 39 đảng ra tranh cử trực tiếp375 ghế tại các khu vực bầu cử; 125 ghế còn lại được bầu chọn theo hệ thống danhsách đảng và được phân bổ theo tỷ lệ số phiếu ủng hộ mà mỗi chính đảng nhậnđược.

Ủy ban bầu cử xứ Chùa Vàng huy động một lực lượng lên tới 1,2 triệu ngườilàm nhiệm vụ tại khoảng 97.000 đơn vị bầu cử. Ngoài 105 tổ chức tư nhân đăng kýgiám sát bầu cử, các quan sát viên của Liên minh châu Âu (EU) và 10 nước kháccũng được mời đến chứng kiến cuộc tổng tuyển cử trước thời hạn ở Thái Lan.

Chính trường có thể vẫn bất ổn

Những tuần qua, báo chí và các phương tiện thông tin đại chúng mở cácchuyên mục về bầu cử, mời đại diện của nhiều đảng tham gia tranh luận và trìnhbày chính sách của đảng mình.

Cuộc tổng tuyển cử năm nay được đánh giá là quyết liệt chưa từng có, nhấtlà giữa các đảng chống đối và thân cận với cựu Thủ tướng bị lật đổ ThaksinShinawatra. Nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước tỏ ra lo lắng về tình hình bấtổn sau bầu cử tại xứ Chùa Vàng sau khi kết quả bầu cử được công bố.

Theo các cuộc thăm dò ý kiến, đảng Puea Thai có nhiều khả năng chiến thắngvà nếu giành đa số ghế áp đảo so với các đảng khác trong Hạ viện, bà YingluckShinawatra - em gái ông Thaksin - có thể sẽ trở thành nữ thủ tướng đầu tiên ởThái Lan.

Mặc dù các cuộc thăm dò ý kiến gần đây đều cho rằng đảng Puea Thai đối lậpcó thể thắng cử trước đảng Dân chủ, nhưng khả năng Puea Thai giành được chiếnthắng vang dội (270-300 ghế) là rất khó, khi mà có tới 40 đảng lớn, nhỏ đăng kýtham gia bầu cử lần này.

Có thể thắng cử, nhưng đảng Puea Thai sẽ không giành đủ đa số ghế để thànhlập chính phủ một đảng, nên phải liên minh với các đảng nhỏ.

Trong khi đó, đảng Dân chủ của Thủ tướng đương nhiệm Abhisit Vejjajivađược quân đội ủng hộ, và không loại trừ khả năng tuy về thứ hai, nhưng vẫn cóthể lập được chính phủ liên minh.

Nhà lãnh đạo đảng Dân chủ, Thủ tướng Abhisit và các thành viên quan trọngcủa đảng này hiện vẫn lạc quan cho rằng sự chênh lệch về số ghế giữa hai đảnglớn nhất Thái Lan này sẽ chỉ vào khoảng 20 ghế hoặc ít hơn.

Đảng Dân chủ có thể không cạnh tranh được với Puea Thai tại các khu vực ởbên ngoài Bangkok hay các tỉnh miền Nam và nhiều tỉnh ở miền Trung Thái Lan. Tạinhững khu vực và tỉnh còn lại, đặc biệt là ở phía Bắc và Đông Bắc Thái Lan, đảngDân chủ sẽ phải hướng nhiều vào các cử tri bầu cho họ theo hệ thống danh sáchđảng, do các vùng đó được coi là “thành lũy” của Puea Thai. Đó sẽ là nơi diễn racuộc đua tranh quyết liệt chủ yếu giữa Puea Thai và Bhumjaithai - đảng có số ghếnhiều thứ hai trong chính phủ liên hiệp hiện nay.

Ông Abhisit hy vọng đảng Bhumjaithai sẽ giúp thu hẹp khả năng giành nhiềughế của Puea Thai. Nhiều khả năng mối quan hệ giữa đảng Dân chủ và Bhumjaithaisẽ giúp họ cùng hợp sức để đứng ra lập chính phủ mới, trong trường hợp Puea Thaikhông thể "kiếm" được 250 ghế trong Hạ viện nhiệm kỳ 2011-2014. Vì vậy, đảng Dânchủ đang phải tích cực lôi kéo các cử tri hiện chưa quyết định sẽ bỏ phiếu chođảng nào.

Kết quả một số cuộc thăm dò dư luận gần đây cho thấy có tới 40% số ngườiđược hỏi cho biết họ vẫn chưa quyết định sẽ bầu cho đảng nào.

Giới phân tích dự báo chính trường Thái Lan sẽ tiếp tục bất ổn sau bầu cửvà một số nhân vật có uy tín nói rằng vai trò của Hoàng gia và quân đội trongvấn đề ổn định xã hội Thái Lan rất quan trọng.

Trong khi đó, các tướng lĩnh quân đội và các thế lực chống đối ông Thaksinlo ngại nếu Puea Thai thắng cử, bà Yingluck có thể phát động điều tra về cuộcđảo chính vốn đã lật đổ người anh trai của bà năm 2006 và sẽ bắt đầu điều tratrách nhiệm của chính phủ tiền nhiệm và quân đội trong vụ trấn áp biểu tình từnglàm 91 người thiệt mạng hồi tháng 4 và 5-2010.

Như vậy giai đoạn bất ổn về mặt chính trị ở Thái Lan sẽ kéo dài cho tớikhi nước này hoàn tất tiến trình tìm kiếm được người kế vị Nhà vua BhumibolAdulayadej, hiện sức khỏe đã suy yếu.

Những hệ lụy về kinh tế

Nhiều áp phích vận động tranh cử trên khắp đất nước Thái Lan hứa hẹn vớicử tri những phúc lợi như cấp không máy tính để bàn, tăng lương, tàu cao tốc,giảm thuế, báo trước một sự bùng nổ tiêu dùng và đầu tư, nhưng cũng có thể gâyra một loạt vấn đề, như gia tăng các khoản nợ, trì hoãn cải cách kinh tế và chiphí kinh doanh cao hơn, tại nền kinh tế lớn thứ hai Đông Nam Á này.

Tổng các khoản chi phí để tiến hành cuộc bầu cử ước lên tới 1,5-2 tỷ USD,khi mỗi ứng viên được phép chi tiêu không quá 1,5 triệu baht cho chiếndịch vận động tranh cử.

Khi tăng trưởng kinh tế đang chậm lại, lạm phát đã và đang gia tăng, mộtsố nhà kinh tế hoài nghi liệu Thái Lan có sẵn sàng thay đổi mô hình tăng trưởngkinh tế do cựu Thủ tướng Thaksin đề ra hay không.

Một quan chức Ngân hàng Thái Lan nhận định: "Hai đảng dường như cạnh tranhxem họ có thể làm được gì nhiều hơn đảng kia, mà không để ý tới bức tranh toàncảnh rộng hơn. Đó là tăng trưởng bền vững dài hạn."

Trong bối cảnh Ngân hàng trung ương Thái Lan ước tính trong vòng sáu nămtới, tỷ lệ giữa nợ và GDP của Thái Lan sẽ tăng từ 42% hiện nay lên vượt mức 60%,những vấn đề của Thái Lan càng trở nên phức tạp bởi doanh thu từ thuế khôngnhiều (chỉ đạt 17%, so với 27% ở Nhật Bản và 40% ở Anh) và lạm phát đã lên tới4,2% trong tháng 5/2011 - mức cao nhất trong vòng 32 tháng qua.

Lạm phát có thể lên tới gần 15% nếu phe đối lập giành thắng lợi với nhữnghứa hẹn nâng mức lương tối thiểu khoảng 40% lên 300 baht (15 USD) một ngày.

Mức lương cao hơn có thể đe dọa lợi thế về chi phí của Thái Lan - nước đãtrải qua gần sáu năm rối loạn chính trị và có thể sẽ rơi vào một vòng luẩn quẩnvà bế tắc chính trị mới.

(Nguồn: TTXVN)