Sử dụng giống chuyển vụ

Xin giới thiệu cách lấy giống lúa vụ xuân để làm giống gieo cấy cho vụ mùa tới:

Những ruộng lúa thuần (Q5, Khang dân 18, Hương thơm số 1, nếp...) cho thu hoạch trước 20-6, không lẫn với các giống khác đều có thể làm giống chuyển vụ.

1. Cách chọn và thu hoạch:

- Chọn khóm (lượng ít): Khi ruộng lúa đã chín đỏ đuôi, tiến hành chọn khóm, tranh thủ 1 - 2 giờ vào buổi sáng để chọn. Chọn những khóm lúa có chiều cao tương đồng, trỗ bông cùng thời gian, có cùng độ chín, dạng hạt và màu sắc hạt, sau đó dùng dây ni-lông buộc gọn khóm lúa lại. 1 - 2 ngày sau thu hoạch trước khóm lúa này, đập hết hạt phơi riêng trong nia, mẹt.

- Lượng nhiều: Chọn một khu vực khoảng 10 m2 của ruộng lúa tốt đều, không bị bệnh khô vằn hoặc đạo ôn. Tranh thủ buổi sáng, nông dân cần đi theo lối, thực hiện nhổ bỏ cả khóm lúa (hoặc dảnh lúa lẫn trong khóm) có chiều cao hơn hẳn (hoặc thấp hơn hẳn) so với khóm lúa chung quanh. Cần quan sát kỹ và chọn tối thiểu 2 lần. Sau khi chọn, nông dân cắt riêng diện tích này, bó thành lượm nhỏ rồi đập lấy hạt đầu bông, phơi riêng tránh lẫn các loại hạt khác giống.

2. Phơi hạt: Chỉ phơi hạt trên nia, mẹt, không phơi hạt trực tiếp trên sân, nền xi-măng, mái bằng, không phơi quá khô. Đựng hạt trong bao tải thưa thoáng hoặc bao gai để sử dụng làm giống ngay cho vụ mùa.

3. Ngâm ủ hạt giống chuyển vụ: Tuỳ theo từng loại giống khác nhau, có loại vỏ dầy ngủ nghỉ lâu thì phải phá ngủ, có loại không cần phá ngủ. Tuy nhiên, để bảo đảm tỷ lệ nảy mầm cần xử lý hạt giống theo cách sau:

- Hoà tan 1 - 1,5 kg lân su-pe trong 10 - 15 lít nước mưa, để lắng cặn rồi lấy nước ngâm xử lý cho 10 kg thóc giống. Tuỳ lượng thóc ngâm nhiều hay ít mà tăng lượng lân và nước, cứ 1 kg thóc thì cần 1 lít nước. Vớt bỏ hạt lép lửng, thóc ngâm liên tục trong nước lân 16 - 18 giờ đồng hồ, sau đó thay nước và tiếp tục ngâm 24 - 36 giờ nữa đến khi hạt thóc no nước (thóc trong nhìn thấy phôi hạt). Sau khi ngâm no nước, đãi sạch nước chua, gói hạt vào bao tải để ấm bình thường, khi hạt nảy mầm 1 - 1,5 cm thì đem gieo.

4. Kỹ thuật gieo: Do vụ xuân năm nay bị chèn ép thời vụ, nhiều địa phương không có đất để làm mạ dược nên cách tốt nhất là gieo mạ trên nền cứng:

- Chọn nền đất để gieo là tốt nhất. San phẳng nền vườn (hoặc nền ngay trên bờ mương, bờ ruộng). Nếu không có nền đất có thể gieo trên nền cứng (sân xi măng...) nhưng phải đổ dầy bùn, làm gờ xung quanh để thoát nước khi gặp mưa. Lót lá chuối tươi hoặc ni-lông mỏng dưới đáy rồi đổ bùn, cho thêm 0,5 kg vôi bột, 2 - 2,5 kg NPK 5-10-3 Lâm Thao cho 4 - 4,5 m2 nền gieo, đảo đều. Chiều dày nền bùn phải bảo đảm được tối thiểu 1,5 - 2 cm. Nếu tỷ lệ nảy mầm tốt, mỗi sào Bắc bộ chỉ cần gieo 1,5 - 2 kg thóc giống trên diện tích 4 - 4,5 m2 là đủ cấy. Làm nhuyễn bùn ở nền gieo, san phẳng rồi ném mộng, ném sấp tay để chìm mộng. Do thời tiết nắng nóng cần cắm cọc, chăng dây, che phủ phía trên nền gieo ở độ cao 1,5-1,6 m bằng lưới đen để làm mát và hấp thụ bớt nhiệt. Tưới nước thường xuyên 3-4 lần/ngày, tưới đẫm và không để nền gieo khô nứt. Gieo mạ nền ở vụ mùa chỉ cần 7-10 ngày là đủ tuổi cấy. Mạ nền được gieo tốt vẫn cứng cây, đanh dảnh, có độ cao hợp lý, khi cấy nhanh, tiện.

(Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn)