Rượu pha methanol - "Sát thủ" giết người

Một bệnh nhân có triệu chứng loạn thần do ngộ độc rượu đang điều trị tại Bệnh viện Tâm thần Hải Dương

Mất mạng vì ngộ độc

Dư luận những ngày này vẫn chưa hết lo sợ sau vụ ngộ độc rượu xảy ra tại gia đình ông Phu Vần Lèng (60 tuổi) ở xã Ma Ly Chải, huyện Phong Thổ (Lai Châu) hôm 13-2 khiến 31 người phải nhập viện, trong đó 8 người đã tử vong. Số rượu mà dân làng uống tại gia đình ông Lèng được Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) kết luận là có hàm lượng methanol cực cao, vượt ngưỡng cho phép từ hàng chục đến hàng nghìn lần.

Theo Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), từ năm 2007-2015, cả nước ghi nhận 50 vụ ngộ độc rượu khiến 285 người nhập viện, 87 người tử vong. Trong đó có 11 vụ ngộ độc rượu giả, pha methanol cao khiến 91 người lâm vào tình trạng nguy kịch, 30 người tử vong.

Trên địa bàn tỉnh ta, năm 2016 có bệnh nhân Nguyễn Đức H. (53 tuổi) ở huyện Gia Lộc phải lên Bệnh viện Bạch Mai cấp cứu do uống rượu có chứa hàm lượng methanol vượt ngưỡng cho phép 8 lần. Bệnh viện Tâm thần Hải Dương mỗi năm tiếp nhận và điều trị từ vài chục đến hơn 100 bệnh nhân có các triệu chứng do ngộ độc rượu. Người bị ngộ độc rượu có đủ các thành phần, từ lao động tự do đến cán bộ, công chức, viên chức. Đa phần các trường hợp bị ngộ độc thường hay uống rượu không rõ nguồn gốc tại các quán ăn, nhà hàng…

Tuy chưa có trường hợp nào bị tử vong nhưng bệnh nhân bị ngộ độc rượu đều phải hứng chịu nhiều biến chứng. Anh Nguyễn Văn Hồng (41 tuổi) ở phường Thanh Bình (TP Hải Dương) cho biết: “Có lần tôi uống rượu nút lá chuối ở quán về thấy đau đầu, toàn thân mệt mỏi, dạ dày, ngực nóng râm ran. Kể từ đó, tôi không dám sử dụng loại rượu này nữa”.

Chỉ cần 40 ml...

Methanol là chất cực độc, chỉ cần uống 10 ml sẽ bị mù mắt, 40ml sẽ tử vong. Tuy nhiên, hiện nay methanol vẫn được không ít cơ sở sử dụng để pha chế rượu. Rượu pha methanol (còn gọi là rượu cồn công nghiệp) giống hệt rượu gạo truyền thống nên người dùng rất khó phân biệt. Vì lợi nhuận, nhiều lò rượu đã dùng cồn công nghiệp pha chế với nước lã thêm một chút hương liệu để điều chế thành “đặc sản” rượu quê. Biểu hiện say khi uống loại rượu này cũng khá giống với rượu thông thường. Do đó, rượu cồn công nghiệp độc hại dễ dàng len lỏi khắp nơi, nhất là tại các quán ăn nhỏ, quán vỉa hè, quán ăn đêm… Các quán này chủ yếu phục vụ khách bình dân nên rượu rẻ mới có đất tiêu thụ. Bà Nguyễn Thị T. (60 tuổi), chủ một quán tạp hóa ở gần chợ Cẩm Thượng (TP Hải Dương) chia sẻ: “Nhiều người bán rượu đến nhà tôi chào hàng. Họ chở hàng can rượu với giá chỉ từ 15.000-25.000 đồng/lít. Thấy hợp lý nên tôi cũng nhập một ít về bán. Tuy nhiên, một số người sau khi uống phàn nàn bị đau đầu, mệt mỏi, rượu có mùi hắc nên tôi không bán loại rượu này nữa”.

Việc sử dụng rượu kém chất lượng, rượu pha cồn tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng. Thạc sĩ Ngô Lê Phong, Trưởng Khoa 2, Bệnh viện Tâm thần Hải Dương cho biết hậu quả mà “sát thủ” methanol gây ra là cực nhanh. Nếu ngộ độc methanol, người uống sẽ bị hôn mê, tụt huyết áp, trụy mạch, mù mắt và tử vong. Nhiều trường hợp người nhà phát hiện hôn mê, đưa đi bệnh viện thì đã rất nặng, thường để lại di chứng thần kinh không có cơ hội phục hồi hoặc tử vong sau đó.

Theo các chuyên gia y tế, triệu chứng nhiễm độc methanol thường xuất hiện trong vòng 30 phút sau uống nhưng có thể muộn hơn. Thường có hai giai đoạn, giai đoạn kín đáo (vài giờ đến 30 giờ đầu) và giai đoạn tiếp theo biểu hiện rõ ngộ độc. Trường hợp người uống rượu rơi vào tình trạng lẫn lộn, gọi không thưa, nói không ra tiếng, thở khò khè, vã mồ hôi, buồn nôn, nôn và đau bụng, co giật thì cần nhanh chóng đưa đến bệnh viện cấp cứu. Nhiều người chủ quan cho rằng say rượu không nguy hiểm. Thực tế say rượu chính là ngộ độc rượu và tùy mức độ có thể gây nguy hại cho sức khỏe, thậm chí tử vong.

Các bác sĩ khuyến cáo để phòng ngộ độc rượu, khi uống nên chọn loại rượu có thương hiệu, rõ nguồn gốc xuất xứ, không sử dụng các loại rượu trôi nổi trên thị trường. Người dân chỉ nên uống rượu với một lượng vừa phải. Khi uống rượu phải ăn thêm cơm và các loại thức ăn khác.

NGUYỄN LÊ

Nhìn bằng mắt, ngửi hoặc nếm thì rất khó nhận biết rượu có chứa methanol. Tuy nhiên, trong dân gian có hai cách phân biệt rượu thật (rượu do người dân tự nấu) hoặc rượu giả (rượu dùng methanol hòa với nước) là bằng cảm quan và thử rượu trực tiếp. Có thể ngửi nếu mùi cồn thơm, cay nồng là rượu tốt. Khi nếm, rượu có chứa methanol thường có vị hơi ngọt so với rượu tốt. Có thể đổ một ít rượu ra lòng bàn tay rồi xoa hai bàn tay với nhau, nếu thấy dính là rượu không tốt, còn nếu bay hơi hết là rượu tốt.