Hỏi: Tôi muốn tham gia đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện nhưng không biết có mấy mức đóng và quyền lợi được hưởng như thế nào?
THU NGUYÊN(Gia Lộc)
Trả lời: Mức đóng BHXH hằng tháng của người tham gia BHXH tự nguyện bằng tỷ lệ % đóng BHXH tự nguyện theo quy định nhân với mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện lựa chọn.
Mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn thấp nhất bằng mức lương tối thiểu chung, được xác định bằng công thức: Mức thu nhập tháng = Lmin + m x 50 nghìn đồng/tháng. Trong đó: Lmin là mức lương tổi thiểu chung; m: là mức người tham gia BHXH tự nguyện được lựa chọn để đăng ký đóng BHXH...
Theo quy định tại khoản 2, điều 4 Luật BHXH thì BHXH tự nguyện bao gồm: chế độ hưu trí; chế độ BHXH một lần và chế độ tử tuất.
+ Chế độ hưu trí:
- Mức lương hưu hằng tháng của người tham gia BHXH tự nguyện được tính bằng tỷ lệ % lương hưu được hưởng nhân với mức bình quân thu nhập tháng làm căn cứ đóng BHXH. Trong đó:
- Tỷ lệ % để tính lương hưu được hưởng tính bằng 45% mức bình quân thu nhập tháng làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện cho 15 năm đóng BHXH đầu tiên. Từ năm thứ 16 trở đi, cứ thêm mỗi năm đóng BHXH thì tính thêm 2% đối với nam, 3% đối với nữ; mức tối đa bằng 75%. Đối với người nghỉ hưu trước tuổi do bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên mà trước đó đã có đủ 20 năm đóng BHXH bắt buộc trở lên thì tỷ lệ % hưởng lương hưu sau khi tính như trên sẽ bị giảm đi 1% cho mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi.
- Mức bình quân thu nhập tháng làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện là bình quân các mức thu nhập tháng của toàn bộ thời gian đóng BHXH. Đối với người vừa có thời gian đóng BHXH bắt buộc, vừa có thời gian đóng BHXH tự nguyện thì mức bình quân tiền lương, tiền công và thu nhập tháng đóng BHXH được tính bằng mức bình quân tiền lương, tiền công và thu nhập tháng đóng BHXH chung của các thời gian.
+Trợ cấp một lần khi nghỉ hưu: Mức trợ cấp được tính theo số năm đóng BHXH kể từ năm thứ 31 trở đi đối với nam và năm thứ 26 trở đi đối với nữ. Cứ mỗi năm đóng BHXH thì được tính bằng 0,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
+Trợ cấp BHXH một lần: Mức BHXH một lần được tính theo số năm đã đóng BHXH. Cứ mỗi năm được tính bằng 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH. Trường hợp chỉ đóng BHXH tự nguyện mà thời gian đóng BHXH chưa đủ 1 năm thì mức trợ cấp bằng số tiền đã đóng vào quỹ BHXH, nhưng không quá 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
+ Chế độ tử tuất:
- Mức trợ cấp mai táng: Người lo mai táng được hưởng trợ cấp mai táng do quỹ BHXH chi trả bằng 10 tháng lương tối thiểu chung.
- Trợ cấp tuất hằng tháng: Mỗi thân nhân được hưởng trợ cấp tuất hằng tháng bằng 50% mức lương tối thiểu chung; trường hợp thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng thì mức trợ cấp tuất hằng tháng bằng 70% mức lương tối thiểu chung.
- Trợ cấp tuất một lần: Người đang đóng BHXH hoặc đang bảo lưu thời gian đóng BHXH khi chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp tuất một lần tính theo số năm đã đóng BHXH. Cứ mỗi năm tính bằng 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH; Trường hợp đóng BHXH chưa đủ 1 năm thì mức trợ cấp bằng số tiền đã đóng, nhưng không quá 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
