Quang Khải ngày mới

Xã Quang Khải có mô hình nhà màng, nhà lưới lớn nhất huyện Tứ Kỳ

Ký ức một thời cùng cực

Đã 75 năm trôi qua, nhưng trong ký ức của những người lớn tuổi ở xã Quang Khải, nạn đói năm Ất Dậu 1945 vẫn là một cơn ác mộng, nỗi đau khó có thể phai mờ. Nhớ về những ngày tháng ấy, cụ Nguyễn Văn Điểm nay đã 86 tuổi, ở thôn Nhũ Tỉnh không khỏi xúc động. Nhà chỉ có mấy sào ruộng cấy một vụ nên chưa có bữa nào được ăn no. Lúa cấy được bao nhiêu phải đóng tô, nộp thuế. Hằng ngày, anh em ông phải đi làm thuê cho địa chủ. "Nói là làm thuê nhưng làm gì được trả công. Mỗi ngày họ cho chúng tôi ăn hai bữa mà chẳng đủ no. Việc thì làm quần quật cả ngày. Cuộc sống cùng cực và bế tắc", ông Điểm nhớ lại.

Đầu năm 1945, nạn đói diễn ra khắp nơi khiến cuộc sống nơi đây nhuốm màu chết chóc. Đi đâu cũng thấy cảnh người chết la liệt. Người sống thì quằn quại chỉ còn da bọc xương. Năm nay đã 95 tuổi và tròn 65 năm tuổi Đảng nhưng cụ Nguyễn Thị Vịn ở cùng thôn không bao giờ quên được ký ức đau thương về những ngày tháng khốn khổ ấy. Lúc ấy, cụ mới 20 tuổi, gia đình có 9 người. Bố, mẹ, anh trai của cụ không thể qua khỏi bởi đói và rét. Làng xóm tiêu điều, xơ xác, đường đi lối lại nhỏ hẹp, ngập lụt.

Nạn đói năm 1945 để lại hậu quả nặng nề. Hải Dương có trên 20 vạn người chết đói. Tứ Kỳ có trên 1 vạn người chết. Riêng 3 xã Nhũ Tỉnh, Vũ Xá, Đồng Quang (ngày nay là xã Quang Khải) có 712 người chết đói, chiếm gần 19% số dân trong xã. Theo cuốn "Nạn đói năm 1945 ở Việt Nam những chứng tích lịch sử", xã Nhũ Tỉnh có 351 người chết đói. Trong đó, 102 trẻ dưới 16 tuổi bị chết, 160/500 hộ có người chết đói thì có 86 hộ chết cả nhà.

Ngày 20.8.1945, chính quyền cách mạng ở Tứ Kỳ được thành lập. Ở các xã Nhũ Tỉnh, Đồng Quang và Vũ Xá, chính quyền cách mạng được thành lập ngày 25.8.1945. Sau khi giành được độc lập, Chính phủ đã tịch thu một số diện tích ruộng đất của địa chủ để giao cho nông dân canh tác. Nông dân được sử dụng ruộng đất với vị thế của người làm chủ thực sự. 

Phấn đấu nông thôn mới trong năm nay

Trở lại Quang Khải hôm nay, chúng tôi không khỏi bất ngờ trước sự đổi thay mau chóng. Những con đường bê tông rộng dài chạy khắp các ngõ xóm, nhiều ngôi nhà cao tầng mới mọc lên, những trang trại chăn nuôi vuông vắn nằm xen kẽ với vườn cây ăn quả.

Đưa chúng tôi đi trên con đường làng sạch đẹp, cụ Nguyễn Văn Điểm vui mừng chia sẻ: "Chỉ so với mấy năm trước thôi chứ chưa cần so với những ngày mới giành được độc lập thì bây giờ đã có quá nhiều thay đổi. Thay đổi lớn nhất là đời sống nhân dân ngày càng được nâng cao. Nhiều hộ dân có thu nhập từ vài trăm đến hàng tỷ đồng/năm".

Trên cánh đồng triều trũng khó canh tác nay đã hình thành vùng nuôi thủy sản tập trung, vùng trồng cây ăn quả. Xã Quang Khải hiện có mô hình nhà màng, nhà lưới lớn nhất huyện với diện tích 2.000 m2. Mô hình trồng ổi lê Đài Loan với 7 hộ dân tham gia, giá trị kinh tế cao gấp 3-4 lần so với trồng lúa.

Hưởng ứng phong trào cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới, xã Quang Khải đã phát động nhân dân tích cực hưởng ứng các phong trào thi đua lao động, sản xuất, làm đường giao thông, giữ gìn vệ sinh môi trường... Từ năm 2011, địa phương quyết tâm huy động các nguồn lực để xây dựng nông thôn mới. Phong trào được cả hệ thống chính trị vào cuộc, nhân dân tích cực hưởng ứng. Từ đó đến nay, ngoài gần 26,7 tỷ đồng của tỉnh, huyện hỗ trợ, địa phương đầu tư hơn 20 tỷ đồng xây dựng khu nhà làm việc của UBND xã, trạm y tế, trường tiểu học, trường THCS... Người dân đã đóng góp hơn 1 tỷ đồng, tham gia gần 1.000 ngày công, hiến 1.260 m2 đất để làm đường giao thông và một số công trình khác. Năm 2019, thu nhập bình quân đầu người đạt 45,1 triệu đồng, tỷ lệ hộ nghèo còn 1,85%...

Ông Nguyễn Đức Thuận, Chủ tịch UBND xã Quang Khải cho biết: "Với quyết tâm cao, đến nay xã đạt 18/19 tiêu chí trong xây dựng nông thôn mới và phấn đấu về đích trong năm nay. Địa phương đang được huyện đầu tư 13,7 tỷ đồng nâng cấp tuyến đường liên xã Minh Đức - Quang Khải. Đây là cú hích quan trọng để Đảng bộ, chính quyền và nhân dân có thêm động lực, quyết tâm hoàn thành mục tiêu phát triển kinh tế- xã hội trong thời gian tới".

NGUYỄN THẢO