Đối với trẻ em, mùa hè có ý nghĩa đặc biệt cả về thời gian, không gian, cả về nội dung và phương thức tổ chức hoạt động.
Bởi vì trong những ngày hè, các em không có sự quan tâm trực tiếp hằng ngày của các thầy, cô giáo về các mặt học tập, lao động, vui chơi, rèn luyện tu dưỡng, thay vào đó là sự “thông cảm” của các bậc cha mẹ đối với con em sau một năm học tập vất vả.
Sống trong một môi trường như vậy, những hoạt động cụ thể hằng ngày của các em thường mang tính chất tùy tiện, tự phát. Do đó, trẻ em cần được quan tâm chu đáo về mọi mặt của người lớn trong quá trình nghỉ hè.
Để làm tốt công tác giáo dục trẻ em trong dịp hè, chúng ta cần tổ chức cho các em tham gia các hoạt động vừa có tác dụng củng cố những tri thức, kỹ năng đã lĩnh hội được ở nhà trường. Trong khi tổ chức thực hiện các công việc cụ thể, chúng ta cần giúp các em nắm được cách thức, phương pháp tiến hành các công việc đó là chủ yếu. Bởi vì sự phát triển trí tuệ, nhân cách của các em phụ thuộc chủ yếu vào sự nắm vững phương pháp thực hiện hoạt động.
Mặt khác, trong thực tế hiện nay, không ít người chỉ quan niệm một chiều, nghỉ hè là nghỉ học, nên các em phải tham gia lao động để góp phần tăng thêm thu nhập cho gia đình, bất kể công việc đó có phù hợp với khả năng và điều kiện của các em hay không. Vì thế, trong dịp hè, ban chỉ đạo hoạt động hè các cấp, đặc biệt là các cơ sở xóm, thôn, khu dân cư cần tạo điều kiện cho các lực lượng phát huy hết tiềm năng nhất là Đoàn Thanh niên và Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh trong việc tổ chức các hoạt động cụ thể. Đó là tổ chức tốt các hình thức hoạt động văn nghệ, thể dục, thể thao vào các thời điểm thích hợp như tập thể dục buổi sáng, đánh cầu lông, bóng bàn, bóng đá mi - ni, tập hát, múa, ngâm thơ. Tổ chức các cuộc tham quan du lịch các di tích lịch sử, các danh lam thắng cảnh, viện bảo tàng, lăng Bác… gắn liền với việc ôn tập những kiến thức đã lĩnh hội có liên quan. Tăng cường sự hoạt động của các thư viện, các nhà văn hóa các cấp, tạo điều kiện cho các em được đến tìm hiểu, đọc sách. Thành lập các nhóm ôn tập hè với sự hướng dẫn của các thầy, cô giáo. Đa dạng hóa các buổi sinh hoạt Đoàn, Đội nhằm nâng cao chất lượng và thu hút được nhiều người tham gia. Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về truyền thống quê hương, đất nước với những nội dung hấp dẫn, phù hợp với tâm lý lứa tuổi các em. Tổ chức các buổi lao động tập thể, gây quỹ chuẩn bị cho năm học mới… Để tiến hành các công việc trên có hiệu quả, ban chỉ đạo sinh hoạt hè các cấp cần sớm xây dựng kế hoạch, phân phối thời gian hợp lý trong từng ngày, từng tuần tạo điều kiện cho các em có thể hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao. Thường xuyên theo dõi, kiểm tra quá trình thực hiện nhiệm vụ của các em, trên cơ sở đó có biện pháp kịp thời uốn nắn, giúp đỡ khi cần thiết. Đánh giá một cách công bằng và khách quan về những kết quả mà các em đạt được trong những hoạt động khác nhau; thường xuyên động viên, khuyến khích các em hoàn thành nhiệm vụ, có phần thưởng thỏa đáng cho những cá nhân và đơn vị đạt nhiều thành tích tốt.
TS PHẠM TRUNG THANH (Đại học Thành Đông)