Phòng trừ sâu bệnh hại rau màu

1. Sâu tơ: Là loài sâu hại nguy hiểm nhất đối với các loại rau cải, su lơ... Sâu màu nâu xám, mỗi cánh trước có 3 dấu hình tam giác màu nâu nhạt. Khi đậu, cánh úp sát thân như hình mái nhà, các vết hình tam giác ở cánh trước tụ lại nhìn óng ánh như kim cương. Khi mới nở, sâu gặm lá thành các đường rãnh, mới nhìn giống như những rãnh do ròi đục lá gây ra. Đến tuổi 2 - 3, sâu ăn ở mặt dưới của lá để lại biểu bì tạo thành các lỗ thủng mờ. Ở tuổi cuối, sâu ăn thủng lá. Sâu tơ gây hại trong tất cả các vụ trồng rau từ tháng 9 đến tháng 4 năm sau, cao điểm gây hại từ tháng 1 đến tháng 3.

Muốn phòng trừ sâu tơ hiệu quả, cần kết hợp nhiều biện pháp: Khi mật độ sâu trên cây con 20 con/m2, cây lớn 30 con/m2 thì sử dụng luân phiên một số loại thuốc như: Pertox 5EC, Oncol 20EC, Cyperkill 10EC, 25EC, 5EC, Pegasu 500SC... Sâu tơ dễ kháng thuốc nên cần phun luân phiên các loại thuốc mới hiệu quả.

2. Sâu xanh bướm trắng: Ở tuổi 1 - 2, sâu non chỉ gặm chất xanh, chừa lại biểu bì và gân lá; từ tuổi 3 trở đi sâu ăn khuyết lá, nõn cây. Sâu phát sinh gây hại quanh năm nhưng có 2 đợt gây hại chính trên rau xuân (tháng 3 - 6) và rau đông (tháng 10 - 11).

Để phòng trừ đạt hiệu quả cao, cần theo dõi phát hiện thời kỳ bướm nở rộ và đẻ trứng để phun một số loại thuốc như Catex 1,8EC, 3,6EC, TaSiêu 1.0EC, 1.9EC; Ematox 1.9EC, 5WG...

3. Bọ nhảy sọc cong: Bọ trưởng thành có 2 vân sọc hình củ lạc màu trắng, nhảy xa, bay khỏe, ăn lá tạo thành lỗ nhỏ li ti, mật độ cao có thể ăn hết gân lá làm lá rau xơ xác. Bọ nhảy gây hại nặng nhất ở thời kỳ cây con mới mọc. Nếu mật độ 1 - 2 con/cây kết hợp trưởng thành hại lá có thể làm cây chết.

Khi mật độ trên 20 con/m2 có thể sử dụng một trong các loại thuốc sau: DupontTM Prevathon® 5SC; Actara 25WG; Angun 5WDG; Oshin 20WP; Eagle 5WC. Cần phải phun giai đoạn sâu non còn ở dưới gốc thì hiệu quả mới cao.

Biện pháp canh tác: Thu dọn tàn dư cây trồng sau khi thu hoạch. Cuốc lật đất cày sâu 10 - 15 cm, phơi ải từ 10 - 15 ngày trước khi trồng (hoặc lên luống rồi phủ nilon trên bề mặt từ 3 - 5 ngày để diệt ấu trùng sau đó gieo trồng bình thường). Bón phân đầy đủ và cân đối, sử dụng phân hữu cơ hoai mục. Thường xuyên luân canh với các cây khác họ. Gieo trồng tập trung đúng thời vụ.

Biện pháp thủ công: Đối với sâu tơ và sâu xanh có thể ngắt lá già tạo thông thoáng cho cây và bắt sâu trên lá vào buổi sáng sớm và chiều mát. Khi phòng trừ phải tuân theo nguyên tắc "4 đúng", ưu tiên sử dụng thuốc sinh học và thuốc thảo mộc, bảo đảm đúng thời gian cách ly.

KS.NGUYỄN XUÂN NAM (Trung tâm Khuyến nông Hải Dương)