Nuôi ghép cá chạch với cua đồng trong ruộng lúa mang lại hiệu quả kinh tế khá do vốn đầu tư ít, dễ nuôi, hầu như không bị bệnh, thức ăn sẵn có trong tự nhiên.
Ruộng nuôi ghép chạch với cua đồng
Thức ăn chủ yếu của 2 loại này là tôm, tép, cá tạp, giun, ốc, ngũ cốc…
Chuẩn bị ruộng nuôi: Ruộng bằng phẳng, giữ nước tốt, cấp thoát nước thuận lợi, nước không bị ô nhiễm, chất đất là loại đất thịt. Ruộng nuôi thích hợp từ 3.000 - 5.000 m2. Lúa vụ đông xuân sau khi thu hoạch cắt để rạ dài thành lúa chét để tận dụng làm thức ăn cho chạch và cua. Sau đó kích nước vào ruộng cao từ 0,5 - 0,7 m.
Đào mương bao quanh và ở giữa để tạo nơi trú ẩn cho chạch và cua. Mương bao quanh sâu 0,8 - 1m, rộng 3 - 5m. Tổng diện tích các loại mương chiếm khoảng 15 - 20% diện tích. Bờ ruộng phải được làm cao và to, nện đất chặt để tránh nước rò rỉ. Cửa cống chắn bằng đăng tre hoặc lưới cước, nền cống phải đầm chặt. Đặt lưới chắn xung quanh ruộng để đề phòng trời mưa ngập bờ, chạch và cua đi ra ngoài. Trồng các loại cỏ nước phủ kín đáy mương và thả các loại cây nổi như bèo tấm, bèo tây, rau muống… khoảng 1/3 mặt nước để chạch và cua trú ẩn khi thời tiết nóng hoặc rét.
Trước khi nuôi từ 1 - 2 tuần, tiến hành tát cạn nước, bón vôi 7 - 10 kg/100 m2, phơi nắng từ 3 - 5 ngày, sau đó cấp nước vào nhưng không cho nước tràn lên ruộng, chỉ khi nào đến thời kỳ lúa sắp làm đòng mới cấp nước lên ruộng cho cua lên ruộng tìm thức ăn. Tiến hành gây màu nước bằng phân chuồng hoặc phân hóa học để tạo nguồn động vật phù du phát triển làm thức ăn cho cua giống mới thả.
Chọn giống: Trên thị trường chưa có cơ sở sản xuất giống nên bà con có thể đặt mua gom của các thương lái. Chạch cỡ đồng đều, từ 150 - 200 con/kg, sáng bóng, không mất nhớt. Cua khỏe mạnh, cỡ đồng đều từ 150 - 160 con/kg, không gãy càng, còng, mai sáng bóng.
Thả giống: Mùa vụ thả thích hợp là tháng 3 - 4 hằng năm. Thả vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát. Mật độ thả ghép 20 con/m2, trong đó chạch 16 con/m2, cua 4 con/m2. Chỉ cần thả giống 1 lần, các vụ sau không cần thả thêm vì chạch và cua tự sinh sản.
Chăm sóc: Dùng thức ăn tự nhiên như ốc bươu vàng hoặc tôm, tép, cá tạp xay, bột cá, cám gạo, cám ngô, lúa chét, bột sắn… Chúng ta có thể tự chế biến thức ăn dạng viên hỗn hợp gồm: lúa xay + bột cá + ốc bươu vàng. Sau đó cho vào máy ép thành viên phơi sấy để cho chạch đồng và cua đồng ăn dần. Sau khi thả giống từ 1-2 ngày bắt đầu rải đều thức ăn khắp ruộng, sau đó thu hẹp dần, cuối cùng cho ăn ở 1 vài điểm cố định để thuận lợi cho thu hoạch sau này.
Ở những nơi cho ăn nên đặt các sàng ăn rộng khoảng 1 - 1,5 m2 bằng lưới mắt nhỏ dưới đáy để kiểm tra lượng thức ăn dư thừa nhằm điều chỉnh cho phù hợp.
Thu hoạch: Nuôi từ 4 - 5 tháng có thể thu tỉa. Sau 5 - 6 tháng, chạch đạt từ 20 - 25 gr/con, cua từ 25 - 30 gr/con có thể thu toàn bộ. Thu tỉa cua bằng cách đặt rọ có chứa mồi vào chiều tối hôm trước, sáng sớm hôm sau vớt rọ. Đối với chạch đồng cần rút cạn nước từ từ để chạch bơi theo dòng nước, ở chỗ cống thoát đặt lưới hoặc rọ.
Theo Trung tâm Khuyến nông quốc gia
