NSƯT Kim Xuyến luôn mỉm cười trước nghịch cảnh, U80 vẫn đam mê diễn xuất

NSƯT Kim Xuyến sinh năm 1945 tại Hà Nội. Năm 1962, cô gái thôn quê xứ Đoài của huyện Hoài Đức, Hà Tây cũ khăn gói thi tuyển vào Đoàn Văn công Hà Nội, nay là Nhà hát kịch Hà Nội. Trong 5 năm đầu, Kim Xuyến chỉ được nhận những vai phụ, vai quần chúng nhỏ nên có phần tự ti và hoang mang về con đường đã chọn. Tuy nhiên, tình cảm của các đồng nghiệp, đạo diễn cộng thêm nhiệt huyết với nghề đã giữ bà ở lại.

Nữ nghệ sĩ tham gia nhiều vở kịch để lại dấu ấn trong lòng khán giả như: Hà Nội mùa đông năm 46, Hoa và cỏ dại, Bức tranh mùa gặt, Tiền tuyến gọi, Kỷ niệm những ngày nghiệt ngã...

Mặc dù trời phú cho khuôn mặt xinh đẹp, đường nét hài hòa nhưng sự sắc sảo của đôi mắt khiến nghệ sĩ Kim Xuyến không thành công ở vai chính diện mà hợp với những nhân vật phản diện. Được khán giả biết tới qua những vai diễn trong phim Đông - Ki ra thành phố, Nửa vầng trăng còn lại, Con sẽ làm cô chủ, Năm ngày làm thượng đế… nhưng có lẽ Kim Xuyến để lại ấn tượng nhất với nhân vật bà Tâm bán phở trong bộ phim Canh bạc của đạo diễn Lưu Trọng Ninh.

Sau này bà góp mặt trong các tiểu phẩm của Gặp nhau cuối tuần và hàng loạt phim hài Tết được khán giả đón nhận nồng nhiệt.

Chia sẻ với truyền thông, bà cho rằng người nghệ sĩ không nhất thiết thành công khi được vào những vai chính mà quan trọng là phải biến nhược điểm thành ưu điểm của mình. Vì quen dạng vai đanh đá, chua ngoa nên nữ NSƯT chẳng thể đóng được những nhân vật hiền lành.

Trên phim là vậy nhưng ngoài đời, bà luôn là trung tâm của câu chuyện, pha trò cho người khác cười vui. Bạn bè hiếm khi nghe thấy Kim Xuyến nói nặng lời, kể cả khi nóng giận.

Nghệ sĩ Kim Xuyến trên phim là người đàn bà chanh chua, lườm nguýt rất "sắc" nhưng ngoài đời lại hết lòng vì chồng con. Nữ nghệ sĩ gạo cội gặp ông xã trong một lần đi giao lưu với đội tuyển bóng đá bên pháo binh. Bà kể, là cầu thủ nên anh mộc mạc, giản dị và ít nói. Với vẻ đẹp thanh xuân và tính cách sôi nổi của mình, Kim Xuyến đã khiến cho cầu thủ mặc áo lính Bùi Quý Quang phải xao xuyến.

Hai người cưới nhau khi bà mới 20 tuổi và ông ở tuổi 22. Hai năm sau, nghệ sĩ Kim Xuyến sinh con gái đầu lòng. Ở nhà được 3 tháng, bà phải gửi bé để đi diễn vì lúc đó đoàn thiếu người. Cùng một lúc, Kim Xuyến phải hoàn thành 2 vai diễn, ở cả sân khấu lẫn gia đình trong hoàn cảnh khó khăn, thiếu thốn trăm bề.

Năm 1979, bà sinh bé thứ hai, sau cháu đầu đúng 1 năm. Nữ nghệ sĩ quan niệm, để vừa theo nghề, vừa làm mẹ và làm vợ, cần biết cân bằng giữa gia đình và sự nghiệp. May mắn là chồng và các con đều hiểu, thông cảm với công việc của Kim Xuyến.

Hai cô con gái lớn của Kim Xuyến đã định cư ở Đức nhiều năm nay, còn cậu con trai làm bình luận viên thể thao. Nghỉ hưu, ngừng kinh doanh cửa hàng áo cưới, nghệ sĩ Kim Xuyến chưa kịp sang Đức thăm các con thì người chồng đầu gối tay ấp với bà bị tai biến. Hàng chục năm nay, bà tự tay chăm sóc chồng từ bữa ăn, giấc ngủ, đưa ông đi vật lý trị liệu, luyện tập hằng ngày... cho đến khi ông rời xa bà mãi mãi vào tháng 2/2022.

"Từ ngày ông ấy mất, tôi treo khắp nhà những bức ảnh lúc còn trẻ của chúng tôi. Cả trong ví, tôi cũng để một bức ảnh như nhắc nhở mình và con cháu về tình nghĩa vợ chồng thủy chung cũng như thấy ông ấy ở gần bên. Đi bất cứ đâu, tôi đều mang ảnh ra ngắm nghía, tâm sự với ông mọi điều xảy ra trong cuộc sống. Tuổi này rồi, con cái chăm sóc tới mấy cũng không bằng người bạn tâm tình kề bên", nghệ sĩ Kim Xuyến nói.

NSƯT Kim Xuyến vẫn say mê hoạt động nghệ thuật dù đã gần 80 tuổi, bà thường bắt xe ôm đi đóng phim và truyền kinh nghiệm diễn xuất cho các diễn viên trẻ. "Tuổi cao nên tôi mắc nhiều bệnh lắm, không mạnh khỏe như trước, hôm nào trái gió trở trời là nằm bệt một chỗ nhưng vì quá yêu nghề nên ai mời đóng vai gì tôi cũng nhận lời, xa mấy vẫn đi. Có những hôm 8 - 9h tối mà đạo diễn gọi, tôi vẫn tới phim trường.

Con cháu trong nhà bảo nghỉ ngơi, đừng có say mê như thế nhưng tôi không chịu. Tôi tham gia phim ảnh hoặc tiểu phẩm cũng không phải vì tiền bạc. Tiền thù lao cho một vai phụ nhiều khi không đủ xăng xe đi lại nhưng tôi vẫn thích. Đã là diễn viên mà không đi diễn, tôi cảm thấy thiếu điều gì đó trong cuộc sống", bà tâm sự.

Nữ nghệ sĩ gốc Hà Nội cho biết, những lúc không đi làm phim, bà thường gặp gỡ các nghệ sĩ cùng thời như Thanh Tú, Lê Mai. Bà rất thân thiết với nghệ sĩ Lê Mai, vì hai người có tính cách khá tương đồng, lại có thời gian làm việc chung ở Nhà hát Kịch Hà Nội gắn bó bao kỷ niệm.

"Ở tuổi này, tôi không còn tiếc nuối gì nữa, gia đình êm ấm, sự nghiệp như vậy cũng trọn vẹn. Tôi luôn nghĩ là mình là nghệ sĩ của nhân dân, được khán giả yêu quý là hạnh phúc lắm rồi. Chỉ mong ông trời thương, luôn có sức khỏe, năng lượng để thích thì vẫn đi làm phim được", nghệ sĩ Kim Xuyến bộc bạch.