“Nóng” thị trường lao động cuối năm

Việc thực hiện chế độ, chính sách đối với người lao động chưa tốt là một nguyên nhân quan trọng khiến doanh nghiệp bị thiếu lao động. Trong ảnh: Công nhân Công ty TNHH May mặc Makalot (Thanh Hà) dừng việc tập thể tháng 5-2010. Ảnh: Minh Mẫn

Thông thường cuối năm là dịp các doanh nghiệp tăng tốc để bảo đảm các chỉ tiêu, kế hoạch đề ra. Tuy nhiên, mấy năm gần đây, bên cạnh nỗi lo về doanh thu, lợi nhuận thì cuối năm nhiều doanh nghiệp lại canh cánh lo thiếu hụt lao động, tình trạng nghỉ việc, "nhảy việc" luôn diễn ra... Điều này khiến nhiều doanh nghiệp lo lắng không bảo đảm thời hạn giao hàng nên đã rầm rộ đăng tin tuyển dụng lao động khắp nơi và kèm theo nhiều chế độ ưu đãi để thu hút nhân lực.

Tại các khu công nghiệp Đại An, Nam Sách, Tân Trường, cụm công nghiệp Ngô Quyền (TP Hải Dương)… đi đâu cũng gặp những băng rôn tuyển dụng lao động với số lượng lớn kèm theo nhiều chế độ ưu đãi. Theo quan sát của chúng tôi dọc tuyến đường Ngô Quyền (TP Hải Dương) đã có tới gần chục doanh nghiệp có thông tin tuyển dụng lao động với số lượng lớn tại trụ sở công ty như Công ty TNHH Xô Hạnh, Công ty TNHH Makalot Việt Nam, Công ty TNHH Minh Hải Plaza…  Còn nằm trong khu công nghiệp Nam Sách, hàng loạt doanh nghiệp như Công ty TNHH May Tinh Lợi, Công ty TNHH May Ever – Glory Việt Nam, Công ty CP Nhựa Đệ Nhất, Công ty TNHH Haivina… cũng đều thông báo tuyển dụng hàng trăm lao động trên mỗi doanh nghiệp.

Cùng với việc đăng thông tin tuyển dụng lao động là việc công khai các chế độ lương, thưởng để thu hút lao động về phía mình như trợ cấp ăn trưa, các ngày lễ, Tết đều có tiền thưởng hoặc quà, trợ cấp chi phí chỗ ở cho lao động ngoại tỉnh... Điển hình như Công ty TNHH Sumidenso Việt Nam nằm trong khu công nghiệp Đại An, ngoài việc đăng thông tin tuyển dụng trên website của công ty, cũng như băng rôn ngay tại trụ sở, công ty còn treo băng rôn thông tin tuyển dụng về tận xã Lê Lợi,  một xã thuộc vùng xa của huyện Chí Linh. Ngoài các tiêu chí tuyển dụng, công ty còn công khai mức lương, thưởng, tùy theo tay nghề và thỏa thuận. Tương tự, Công ty TNHH Công nghiệp Borether Việt Nam, doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài, nằm trong cụm công nghiệp Ngô Quyền (TP Hải Dương) cũng đang ráo riết tuyển dụng hơn 100 lao động. Bên cạnh thông tin số lượng lao động cần tuyển, yêu cầu trình độ tay nghề, thời gian nhận hồ sơ…, công ty cũng đưa ra các chính sách hấp dẫn như thưởng theo hiệu quả công việc, hỗ trợ tiền nhà, lương, thưởng tháng 13, có bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội… Hay như Công ty CP May II Hải Dương, theo công suất thiết kế và nhu cầu tuyển dụng, công ty cần từ 1.200 đến 1.500 lao động nhưng thực tế số công nhân lao động thường xuyên tại đơn vị chỉ bảo đảm được khoảng 70%, tương đương hơn 1.000 lao động, thậm chí hiện nay công ty cũng chỉ có khoảng hơn 800 lao động. Do cuối năm đơn hàng nhiều, nhiều đối tác yêu cầu  phải thực hiện đúng cam kết giao nhận hàng khiến công ty đang lâm vào tình trạng thiếu hụt lao động trầm trọng. Để thu hút lao động, công ty cũng cam kết bảo đảm các chế độ đối với người lao động theo quy định của Nhà nước và có chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà, tiền ăn ca…

Thị trường lao động đang “nóng” không chỉ đối với các doanh nghiệp may mặc, giày da và cũng không chỉ “khát” lao động phổ thông mà nhiều doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng, sản xuất, chế biến thức ăn chăn nuôi, kinh doanh vật liệu xây dựng cũng thiếu lao động trầm trọng. Công ty TNHH Minh Hải Plaza Hải Dương mấy tháng qua cũng  liên tục đăng thông tin tuyển dụng nhân viên tại nhiều vị trí làm việc khác nhau với số lượng hàng chục lao động… Tuy nhiên, do cuối năm nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp lớn, người lao động có nhiều sự lựa chọn việc làm, thu nhập cũng như các chế độ đãi ngộ nên nhiều doanh nghiệp mặc dù đã hạ thấp tiêu chuẩn tuyển dụng nhưng vẫn không thể tuyển được lao động làm việc.

Trao đổi về vấn đề thiếu hụt lao động hiện nay tại các doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp may, giày, ông Đinh Trịnh Dũng, Tổng Giám đốc Công ty CP May II Hải Dương cho biết: Nguyên nhân của tình trạng thiếu lao động, đặc biệt là lao động trong những tháng cuối năm là do cuối quý III và quý IV, hầu hết các doanh nghiệp đều phải tăng tốc để bảo đảm các chỉ tiêu kế hoạch đề ra; nhu cầu  mua sắm của người dân tăng, đơn hàng nhiều, buộc doanh nghiệp phải tăng công suất và tuyển dụng lao động để kịp tiến độ giao hàng. Tuy nhiên, theo ông Dũng nguyên nhân lớn nhất dẫn tới tình trạng các doanh nghiệp thiếu hụt lao động là do tình trạng “nhảy” việc mấy năm gần đây diễn ra khá phổ biến, nhiều công nhân nộp hồ sơ tuyển dụng và làm việc tại doanh nghiệp một thời gian ngắn sau đó, các doanh nghiệp khác tuyển dụng và đưa ra các chế độ đãi ngộ tốt hơn, họ lại nghỉ việc và chuyển việc làm. Bên cạnh đó, hiện nay tại nhiều địa phương lân cận, nhiều khu, cụm công nghiệp mới thành lập nên họ đã chuyển về làm việc gần nhà để giảm bớt chi phí  đi lại, ăn ở, thuê nhà… Tình trạng dịch chuyển lao động từ doanh nghiệp này sang doanh nghiệp khác diễn ra liên tục khiến các doanh nghiệp luôn "đau đầu" với công tác tuyển dụng nhân sự…

Tuy nhiên, theo chúng tôi nguyên nhân chính dẫn tới việc thiếu hụt lao động  tại các doanh nghiệp như hiện nay là do chế độ đãi ngộ của doanh nghiệp đối với người lao động chưa hợp lý. Theo ý kiến của nhiều nhà quản lý, người lao động hiện nay có rất nhiều sự lựa chọn. Cách tốt nhất để giữ chân người lao động chính là sự quan tâm của doanh nghiệp đối với đời sống công nhân, làm sao để mối quan hệ giữa chủ doanh  nghiệp và công nhân được bảo đảm bằng những quy định của pháp luật. Cũng theo nhận định, thời gian tới tình trạng thiếu hụt lao động trong các doanh nghiệp sản xuất sẽ còn tiếp tục căng thẳng nếu như doanh nghiệp không có cơ chế chính sách phù hợp thì nguồn nhân lực sẽ là một thách thức đối với các đơn vị.

H.V